/ از: میرزا محمدعلی بن عبدالرحیم تبریزی (۱۰۱۶-۱۰۸۱ق.) متخلص به صائب.
PHYSICAL DESCRIPTION
Dimensions
وزیری. ۱۵/۵*۲۶سم. ۴۴۰گ. ۲۴-۳۱بیت.
NOTES PERTAINING TO TITLE AND STATEMENT OF RESPONSIBILITY
Text of Note
صائب از بهترین اشعار پیشینیان جنگی ترتیب داده که اینک در حیدرآباد دکن موجود و بهنام «بیاض صائب» نامیده میشود و خوشگوی در سفینه یا تذکره خویش دیدن این جنگ را یادآور شده است. صائب در هند شهرتی بسزا یافته و به گفته مرحوم تربیت از سال ۱۲۶۴ق. تاکنون در ح ۴۰۰۰۰ بیت از وی در آن کشور چاپ شده و در عثمانی (ترکیه کنونی) نیز شهرت وی زیاد است و منتخبی از اشعار صائب در تهران و اسلامبول چاپ گردیده. نسخهای از غزلیات این شاعر که بر حسب احتمال خط خود وی میباشد و شامل ۸۵۰۰۰ بیت است در کتابخانه آقای محمدجواد ارگانی نماینده مجلس اینک موجود و نگارنده آن را دیده است.
NOTES PERTAINING TO PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC.
Text of Note
تاریخ و رقم ندارد ولی مسلما خط خود صائب میباشد و کاملا نظیر نمونه گراور شده خطی شاعر است.
NOTES PERTAINING TO PHYSICAL DESCRIPTION
نوع خط:
تزئینات نسخه:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
Text of Note
شکسته نستعلیق خوب.
Text of Note
دارای چهار سرلوح زیباست و همه برگها با طلا جدولکشی شده است.
Text of Note
بخارائی.
Text of Note
روغنی گل و بوته.
NOTE RELATING TO THE COPY IN HAND
1
Text of Note
آقای ملکالشعرا (محمدتقی بهار) پشت صفحه نخستین شرحی مبنی بر صحت این نسبت در ۱۳۱۴ش. نگاشتهاند و نیز در همینجا و پشت آخرین صفحه یادداشتی است مبنی بر اینکه در ۱۲۲۲ق. میرزا محمدشفیع صدراعظم فتحعلی شاه که مربی شاهزاده محمودمیرزا میباشد این نسخه را برای کتابخانه این شاهزاده تهیه نموده.
PROVENANCE NOTE
3
Text of Note
مهر محمودمیرزا که بدین سجع میباشد بر این نسخه دیده میشود: چون طالع خسروی است محمود/ محمود ندا صفات محمود
EXTERNAL INDEXES/ABSTRACTS/REFERENCES NOTE
Name of source
ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۵۳۰-۱۵۳۱.
Name of source
نک: تذکره خوشگو، آغاز حرف صاد، ترجمه ج ۴؛ تاریخ فرشته، ص ۱۷۶-۱۸۱؛ دانشمندان آذربایجان، ص ۲۱۷-۲۲۶؛ مجمع الفصحا، ج ۲/ ۲۳-۲۴؛ آتشکده آذر، ص ۳۴-۳۵؛ سپهسالار، ۲/ ۶۲۲-۶۲۴.
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
مندرجات نسخه عبارت است از:
Text of Note
۱. ده قصیده (ص ۱-۲۰) در ۶۰۰ بیت (خوشگو شماره قصائد صائب را ده یا دوازده نوشته است). ۲. قندهارنامه (ص ۲۱-۲۶) مثنوی و در ۱۵۵ بیت است. ۳. غزلیات (ص ۳۱-۷۳۴) که بدین بیت آغاز گردیده:
Text of Note
اگر نه مد بسم الله بودی تاج عنوانها/ نگشتی تا قیامت نو خط شیرازه دیوانها
Text of Note
و خوشگو تصریح کرده که این بیت آغاز یکی از دیوانهای صائب میباشد و این غزلیات در ح ۲۲۷۰۰ بیت است. ۴. واجب الحفظ که عبارت از مطلعهای صائب میباشد (ص ۷۳۷-۷۵۴) در ۳۷۱ بیت. ۵. آرایشنگار (ص ۷۵۵-۷۶۷) در ۲۱۶ بیت و ۶. منتخب اشعار (ص ۷۶۷-۸۷۸) در ۲۸۸۰ بیت.