کلیدواژه: علامه امینی ، ذات الهی، عقیده شیعه، خلیفه، امام، نبوت، امیرالمومنین علیه السلام
چاپی
کتابنامه: ص. ۹۴ - ۹۶؛ همچنین به صورت زیرنویس
کارشناسی ارشد
علوم حدیث(گرایش کلام و عقاید)
۳۱/۰۶/۱۳۹۲
۵/۱۷
در این پژوهش اندیشه های کلامی علامه امینی قدس سره بر اساس متن های کلامی بر جای مانده از ایشان بررسی شده است. از دیدگاه این دانشمند بزرگ، معرفت خداوند آسانترین معارف است و از مخلوقات عالم میتوان به خالق و مدبر آن پی برد و نظریه تشبیه و تعطیل در مورد صفات الهی باطل بوده و نظریه صحیح اثبات صفات برای خداوند بدون تشبیه به مخلوقات است. قدر به معنی صحیحش عبارت میباشد از ثبوت علم جاری در علم ازلی الهی با اعطاء قدرت بر فعل و ترک و با معرفی شدن هر کدام از خیر و شر برای انسان ها. خداوند دو اراده دارد: اراده حتم و اراده اختیار. اگر اراده خداوند به طاعات و محبوباتش تعلق گیرد آن اراده حتمی وبا لذات است و اگر اراده خداوند به کفر و عصیان عباد تعلق گیرد آن اراده اختیار و عرضی است یعنی خداوند اراده کرده است که عبادش اختیار کفر و عصیان را داشته باشند. صفات خداوند یا ذاتی است یا فعلی است. صفات فعلی صفاتی هستند که مقابل آن یک صفت وجودی برای خداوند باشد مانند صفت رضا که ضدش صفت سخط است و صفاتی را صفت ذاتی گویند که مقابلش یک صفت وجودی نباشد بلکه مقابلش ممتنع با لذات باشد مانند صفت علم که مقابلش صفت جهل است که برای خداوند ممتنع با لذات است. از دیدگاه ایشان شباهت نبی و امام در این است که هر دو امارتی الهی هستند و تعیین آنها نیازمند نصب الهی است و تفاوت آنها در این است که نبی دارای مقام تشریع است و متصل به وحی الهی است اما شان امام تبلیغ و تبیین احکام است. از نظر وی معاد از اصول دین بوده و این مساله نزد شیعه اجماعی است و بر اساس روایات، آخرت دار بقاء و قرار است و همه مراحل قبل از آن موقتی است. در روایات متعددی وارد شده است که روز قیانت امیرالمومنین تقسیم کننده بهشت و دوزخ هستند و شرط عبور از پل صراط اذن ایشان است. در مجموع میتوان اداء نمود اراء کلامی ایشان در زمینه های یاد شده منطبق بر عقاید اصیل شیعی میباشد که با قلم ایشان به شکلی متقن به رشته تحریر در امده و با براهین عقلی و نقلی مستدل شده و راه را بر اشکال تراشی های مخالفان مسدود نموده است.