عنوان

گستره علم امام در مقایسه روایات اصول کافی و بصائر الدرجات

IR

پ۵۹۱

فارسی

IR

گستره علم امام در مقایسه روایات اصول کافی و بصائر الدرجات

[پایان‌نامه]

/عبدالرضا حمادی

؛استاد مشاور: سیدمحمدکاظم طباطبایی

دانشکده علوم حدیث(ق)

، ۱۳۹۰

۱۷۸ص

کلیدواژه: گستره علم امام، علم امام، دیدگاه صفار در بصائر الدرجات، دیدگاه کلینی در الکافی، مقایسه دیدگاه کلینی و صفار

چاپی

کتابنامه: ص.۱۷۸ - ۱۷۲ ؛همچنین بصورت زیرنویس

کارشناسی ارشد

، علوم حدیث(گرایش کلام و عقاید)

1390/12/27

، دانشکده علوم حدیث(ق)

۱۹

از جمله مباحث امامت بحث از علم امام و گستره دانش اوست. این بحث همواره در طول تاریخ مورد بررسی دانشمندان شیعه بوده و کتاب‌های متعددی در این زمینه تالیف گردیده است. از جمله تالیفات روایی عصر غیبت صغرا دو کتاب بصائرالدرجات صفار و کتاب الحجه از مجموعه الکافی کلینی می‌باشد. بررسی دیدگاه این دو مولف نقش مهمی در شناخت فکری حوزه حدیثی قم ایفا می‌کند و برداشت اصحاب از روایات این موضوع را روشن می‌سازد. علی رغم ادعای برخی از مستشرقان، مقایسه میان دیدگاه این دو مولف نشانگر همسویی فکری ایشان است. گستره دانش امام یکی از از بحث‌های جنجالی در مباحث امامت میان امت اسلامی و پیروان مکتب تشیع به شمار می‌رود. صفار و کلینی که میراث داران حوزه حدیثی قم می باشند با جمع‌آوری روایات این موضوع، دانش امام در گستره خلقت و تقدیرات معرفی کرده‌اند. علم به حقایق گذشته، اتفاقات زمان حال و دانش تقدیرات آینده مجموعه‌ای پهناور از حقایق را تشکیل می‌دهند که در مجموعه علوم آل محمد(ص) جای می گیرد. این دانش برگرفته از افعال خداوند متعال است و هر آنچه تحقق عینی یا تقدیری می‌یابد در صورت نیاز خداوند ائمه(ع) را از آن آگاه می‌کند اما امام بر علم ذاتی پروردگار احاطه نمی‌یابد و همچنین، دانشی ذاتی از خود ندارد لذا علم غیب از ایشان نفی شده است. کلینی با ارائه نمونه‌هایی از این دست روایات در الکافی جهت اثبات چنین دانشی برای اهل بیت(ع) تلاش کرد. در حالی که صفار به صورت تفصیلی روایات علم امام را جمع آوری نموده بود و یک روایت را با اسناد مختلف ارائه کرد تا موجبات وثوق به آنها را فراهم نماید. مجموعه روایات کافی در این بحث ۸۵ حدیث و روایات بصائر الدرجات بالغ بر ۴۲۳ حدیث می‌باشد. این پژوهش دیدگاه برخی در زمینه اختلاف میان دو کتاب کافی و بصائر الدرجات را نفی کرده و بر این نکته تاکید می‌کند که نه تنها کلینی از گفتمان حوزه حدیثی قم دست برنداشت بلکه آن را به گونه‌ای نظام‌مند و در قالبی جدید ارائه کرد. در این پژوهش تلاش شد تا چینشی جدید از روایات این بحث بر مبنای متعلق‌های علم ارائه گردد. این چینش برگرفته از روایات گستره علم بوده و معیار واحدی برای مقایسه باب ها و روایات دو کتاب فراهم می نماید

حمادی، عبدالرضا

سبحانی، محمدتقی، ۱۳۴۲-، استاد راهنما

طباطبایی، محمدکاظم، ۱۳۴۴-، استاد مشاور

ایران

کتابخانه دانشگاه علوم و قرآن حدیث

P،/۵۹۱،پایان‌نامه

نمایه‌سازی قبلی

p

TF

1

a

Y

Y