عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
NATIONAL BIBLIOGRAPHY NUMBER
Country Code
IR
Number
۱۰-۹۳۸۸
LANGUAGE OF THE ITEM
.Language of Text, Soundtrack etc
فارسی
TITLE AND STATEMENT OF RESPONSIBILITY
Title Proper
سیر المتاخرین
General Material Designation
[نسخه خطی]
First Statement of Responsibility
/ از: میر غلام‌حسین بن هدایت علی خان بن سید علیم‌الله بن فیض‌الله منشی طباطبایی (۱۱۴۰-۱۲۰۸ق)
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Date of Publication, Distribution, etc.
، تاریخ کتابت: سده ۱۲ق.
PHYSICAL DESCRIPTION
Dimensions
؛ قطع: یک، ۱۴۶، شش برگ (جلد اول)، ۱۶۶ برگ (جلد دوم)، ۴۰، دو برگ (جلد سوم)، ۴/۲۱*۲/۳۱، ۳۰ سطر، ۵/۱۴*۵/۲۳.
GENERAL NOTES
Text of Note
شروع شده در سه‌شنبه غره صفر ۱۱۹۴ق، پایان یافته در روز یکشنبه ۲۶ محرم ۱۱۹۵ق (جلد دوم) و سه‌شنبه ۷ رمضان ۱۱۹۵ق (جلد سوم) برای امیرالممالک عمادالدوله گرنر جرنل هشتنگ بهادر.
GENERAL NOTES PERTAINING TO DESCRIPTIVE INFORMATION
1
2
2
2
1
2
Text of Note
الحمدلله رب العالمین و نصلی علی نبیه الکریم و آله المعصومین. اما بعد بر رای دانشوران مستخبر و متحفصان والا گهر مخفی نماند که فیض الهی این گم گشته کوی ملاهی.
Text of Note
انجام جلد اول: کارهای سابق او را به برادر او امکنا مقرر نمود و به جهت اقتدار ماونا حقوق همین بندگی و نیکو خدمتی‌های او بود.
Text of Note
آغاز جلد دوم: سپاس بی‌قیاس و ستایش سرمدی اساس نثار بارگاه عظمت و جلال دادار بی‌همالی است.
Text of Note
انجام جلد دوم: گر نیاید به گوش رغبت کس/ بر رسولان بلاغ باشد و بس// و ما علینا الا البلاغ. الحمدلله علی آلائه و الشکر علی نعمائه... فی سنه خمس و تسعین من المائه الثانیه بعد الالف من الهجره المقدسه علی صاحبها السلام و التحیه.
Text of Note
آغاز جلد سوم: حمد و ثنای پادشاه علی الاطلاق و شکر و سپاس خالق انفس و آفاق جل جلاله را صومعه‌داران عرصه افلاک.
Text of Note
سبقت رحمتی غضبی و هو اصدق القائلین ظن بنده کمترین را مبدل به یقین گرداند. انه جواد کریم و رؤوف... سنه خمس و تسعین من المایه الثانیه عشره من الهجره المقدسه النبویه علی صاحبها السلام و التحیه.
NOTES PERTAINING TO PHYSICAL DESCRIPTION
نوع خط:
تزئینات متن:
رکابه نویسی:
تزئینات جلد:
نوع کاغذ:
Text of Note
نستعلیق.
Text of Note
عناوین شنگرف.
Text of Note
دارد.
Text of Note
میشن زیتونی مجدول گرهی. قطر: ۸/۴.
Text of Note
نخودی آهار مهره.
NOTE RELATING TO THE COPY IN HAND
1
2
2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
Text of Note
نسخه کامل است.
Text of Note
در حاشیه تصحیح شده.
Text of Note
موضوعات کتاب در حاشیه نوشته شده‌اند.
Text of Note
در حاشیه بعضی از برگها یادداشتهای ملک‌الشعرای بهار یا تصحیحاتش دیده می‌شود.
Text of Note
در ابتدای نسخه یک برگ یادداشتهای مطالعه نسخه از ملک‌الشعرای بهار و یک غزل از او به خط خودش.
Text of Note
ابتدای جلد دوم یادداشتی از بهبهانی در معرفی کتاب نوشته شده در ۱۳۲۵ق.
Text of Note
ابتدای جلد دوم یادداشت ملک‌الشعرای بهار در ۱۳۰۹ش که کتاب را از معتبرترین تواریخ هندوستان دانسته است.
Text of Note
ابتدای جلد سوم یادداشت مفصلی از ملک‌الشعرای بهار در معرفی نسخه مورخ ۸/۹/۱۳۲۴ش.
Text of Note
ابتدای جلد سوم بهار نوشته: «بهترین و روانترین کتاب خطی که این جانب در تاریخ مطالعه نمودم همین کتاب است».
Text of Note
پایان نسخه هم یادداشت عباسقلی سپهر در معرفی نسخه آمده که آن را خط مولف دانسته و نوشته در سه‌شنبه ۷ رمضان سال ۱۳۲۲ق برابر ۱۲۷۳ش مشغول مطالعه این نسخه بوده و از قضا این روز دقیقا مصادف تاریخ اتمام تالیف این کتاب است.
Text of Note
نام کتاب در عطف و لبه‌های نسخه هم نوشته شده.
Text of Note
جزوها ۸ برگی است.
PROVENANCE NOTE
1
1
3
1
3
1
3
3
3
1
Text of Note
نسخه بیشتر در تملک ملک‌الشعرای بهار بوده.
Text of Note
در ابتدای نسخه تملک احمد بن محمدعلی بهبهانی که نوشته این نسخه را به همراه مجلدات دیگر آن میرزا مهدی ابن بنت مولف کتاب در شهر عظیم‌آباد در سال ۱۲۲۵ق به او هبه کرده است دیده می‌شود.
Text of Note
در ابتدای نسخه دو مهر بیضوی از محمدعلی بهبهانی یکی کوچک به نقش: «لا اله الا الله الملک الحق المبین عبده احمد بن محمدعلی ۱۱۹۳».
Text of Note
در ابتدای نسخه تملک عباسقلی سپهر کاشانی وزیر تالیفات در سال ۱۳۱۶ق که نسخه را در دارالخلافه طهران خریده بود.
Text of Note
در ابتدای نسخه دو مهر بیضوی عباسقلی سپهر کاشانی یکی به نقش: «هو، عباسقلی ۱۳۱۳» و دیگری هم با عبارت «مشیر افخم عباسقلی سپهر» در وسط و عبارت «عضدالدوله الشریف ابن محمدتقی لسان‌الملک بن محمدعلی ابن رفیع‌الدوله ابن محمدعلی ابن محمدرضا» در اطراف آن دیده می‌شود.
Text of Note
ابتدای جلد دوم یادداشت تملک همان بهبهانی با همان عبارات و مهرها و تملک عباسقلی خان سپهر که نوشته این نسخه به خط مولف است و احتمال دارد احمد بن محمدعلی بهبهانی پسر آقا محمدعلی بهبهانی صاحب مقامع باشد در ۱۵ ذی‌قعده ۱۳۳۱ق.
Text of Note
ابتدای جلد دوم مهر بیضوی: «عباسقلی ۱۲۷۶».
Text of Note
ابتدای جلد سوم مهر «عباسقلی ۱۲۷۶».
Text of Note
پایان نسخه دو مهر بیضوی عباسقلی سپهر یکی به سجع «وزیر تالیفات» و دیگری با عبارت «مشیر افخم عباسقلی سپهر» که شرح آن گذشت.
Text of Note
خریداری از کتابهای ملک‌الشعرای بهار در اسفند ۱۳۴۵ش.
EXTERNAL INDEXES/ABSTRACTS/REFERENCES NOTE
Name of source
نک: فهرستواره، ج ۲، ص ۱۲۷۹-۱۲۸۰؛ مشترک پاکستان، ج ۱۰، ص ۵۱۵-۵۱۷؛ عکسی مرکز احیا، ج ۱، ص ۴۴۹-۴۵۱؛ مشار فارسی، ج ۳، ص ۳۱۲۷؛ قشونکشی نادرشاه به هند ماخوذ از سیر المتاخرین، حسین نخجوانی، در فرهنگ ایران زمین، ۱۳۴۲ش، ج ۱۱، ص ۱۷۵-۱۹۲؛ آکادمی لینچی ایتالیا، ص ۱۴۵-۱۴۷؛ مجلس، ج ۲۱، ص ۱۲۳، ش ۳۶۲ فیروز با لغزش چاپی در سال تالیف کتاب و ج ۳۷، ص ۵۶۷.
Name of source
ماخذ فهرست: جلد ۱/۲۹، صفحه ۵۴-۵۵.
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
تاریخ هندوستان از دوران باستان تا جنگهای انگلیسیها در هند. بخش اول کتاب مربوط به تاریخ هند از آغاز تا مرگ اورنگ زیب (۱۰۶۸-۱۱۱۸ق) است که از منابع پیشین گرفته شده و در واقع مقدمه کتاب است. اما جلد دوم و سوم تاریخ سلاطین و امرای هند از سال ۱۱۱۸ق (وفات اورنگ زیب و سلطنت اولاد وی) تا شرح جنگهای متمادی با انگلیس تا سال ۱۱۹۵ق است که ارزش و اهمیت کتاب هم در همین بخش است.
Text of Note
میر غلام منشی در آغاز جلد اول کتاب می‌نویسد: «یکی از منشیان پیشه انشاء برخی از اوقات به مطالعه کتب تواریخ فارسی و هندی که از زبان سنس کیرت به زبان اهل فارسی در زمان بعض سلاطین اسلام ترجمه شده، گذرانیده و استفاده از اخبار پیشینیان نموده، احوال مرزبانان قدیم و جدید هندوستان از ابتدای کوروان و پانژوان تا ابتدای سلطنت محمد اورنگ زیب عالمگیر و حروب او با اخوان و ظفر یافتن بر آنها به اجمال در چند جزو ضبط نموده، این اقل الخلیقه... اجزای مذکوره را بعد اسقاط فضول عبارات و اصلاح اغلاط منشآت در ورقی عدید به سلک تحریر کشیده مقدمه کتاب نگاشته خامه مکسور اللسان خود که مسمی به سیر المتاخرین است گردانید. حسن اتفاق آن که این کتاب متضمن است بر احوال عظمای هند از ابتدای کوروان و پانژوان که در اواخر دوره دوایر به رغم هنود بوده‌اند لغات ابتدای سلطنت محمد اورنگ زیب عالمگیر و کتاب سیر المتاخرین که فقیر به سلک تحریر کشیده از ابتدای رحلت عالمگیر مذکور است تا سنه نود و پنجم از مائه دوازدهم. پس به انضمام وقایعی که درین کتاب بود کتاب فقیر حامل احوال قریب پنج هزار سال است مسلسل و منتظم و به ایجاز...» (۲ر). پس از آن فهرست منابع خود را ذکر کرده است. در آغازا جلد دوم هم همین مطلب را به زبان دیگری بیان کرده است: «به خاطر قاصر... در غره ماه صفر ختم بالخیر و الظفر سنه ۱۱۹۴ مرتسم گشت که چون احوال عظمای هند را بعد از رحلت محمد اورنگ زیب عالمگیر ظاهرا احدی مطلع و ملتفت نگردیده هر قدر معلوم و از معتمدان مقبول القول مسموع افتاده باشد مجملا به زبان قلم داده آید تا اگر دانشوری محرر بعد از این زمان متصدی نقل و بیان احوال پیشینیان گردد سر رشته اخبار اعصار و ازمان از هم نگسلد».
Text of Note
شامل سه جزء کتاب است.
TOPICAL NAME USED AS SUBJECT
تاریخ هندوستان
OTHER CLASS NUMBERS
Class number
۸۸۲۴
ORIGINATING SOURCE
Country
ایران
Agency
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
Date of Transaction
20120424
ELECTRONIC LOCATION AND ACCESS
Link text
لیبلیبل
MF
87856
1
a
Y
