عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
IR
۱۰-۱۹۲۵۳
فارسی
فرهنگ میرزا ابراهیم
[نسخه خطی]
/ از: میرزا ابراهیم پسر میرزا شاه حسین اصفهانی.
ظاهرا اوائل ق ۱۱ق.
ربعی. ۱۰/۵*۱۷/۵سم. ۱۲۷گ. ۲۰س.
سروری در مقدمه فرهنگ خویش که در ۱۰۰۸ق. تالیف گردیده یکی از مآخذ خود را «نسخه میرزا» تالیف میرزا ابراهیم پسر میرزا شاه حسین اصفهانی معرفی نموده. و نیز جمال الدین انجو در مقدمه فرهنگ جهانگیری که در ۱۰۱۷ق. تالیف شده همین مولفه را به نام فزهنگ میرزا ابراهیم نیز از مآخذ خود دانسته و بر حسب احتمال میرزا ابراهیم پیش از سال ۱۰۲۵ق. که تاریخ تالیف عالم آرا می‌باشد وفات یافته است.
1
1
2
آغاز مقدمه: بسمله بدانکه رب به چ و پ و ژ و گ تنطق ننماید و فارسیان به ثا و حا و صاد و ضاد و طا و ظا و عین و قاف...
آغاز لغت: فصل الهمزه مع الالف آرا آرایش و آراینده بمعنی دوم با فاعل مستعمل شود چون سخن آرا و بزم آرا. آسا بمعنی مانند...
... یویه بضم آرزو یوزه بضم تنه درخت. فصل فی الیاء یزداری قیمه و تخم مرغ که درهم پزند و الحمد لله رب العالمین.
مولف وزیر شاه اسمعیل صفوی است که در ۹۲۶ق. (مهتر شاه قلی) در دیوانخانه کشته شد. در عالم آرا زیر عنوان: (خوشنویسان عصر شاه طهماسب) میرزا ابراهیم را نام برده و گوید: «در شعر فهمی و تتبع لغات فرس دعوی انفراد می‌نمود، رساله‌ای که در لغات فرس تصنیف نموده اکنون در عراق شایع است». امین احمد رازی در هفت اقلیم زیر نام پدر، نامی از میرزا ابراهیم و برادر او برده و چند بیت از ایشان نقل کرده است.
نوع خط:
تزئینات متن:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نستعلیق بدون تاریخ.
عناوین و لغات با شنگرف می‌باشد.
کشمیری.
تیماجی.
1
2
برگ نخستین نونویس.
شمس الاطبا نام در حاشیه چند برگ حاشیه‌هایی (مبنی بر تصحیح اغلاط مولف در ترجمه لغات طبی) بر آن نگاشته است.
ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۴۰۵-۱۴۰۶.
در خود نسخه ذکری از مولف نیست ولی بر حسب مقایسه‌ای که نگارنده نموده و در ص ۲۳۰ ج ۲ فهرست مدرسه عالی سپهسالار نگاشته‌ام، این نسخه همان نسخه میرزا یا فرهنگ میرزا ابراهیم می‌باشد و چنان‌که در آن فهرست نیز با دلیل ذکر نموده‌ام این فرهنگ همان شرفنامه منیری است (ص ۱۸۹-۱۹۲ ج ۲ فهرست سپهسالار) میرزا ابراهیم در بعضی از موارد تصرف‌های بسیار کوچک در آن نموده و از مقدمه آم که در بیان معانی حروف مفرد و مرکبه است اندکی انداخته و نیز ابیاتی که مولف شرفنامه از خود شاهد آورده انداخته و چندین لغت بر آن کتاب افزوده ولی شواهدی که در شرفنامه از بزرگان نقل گردیده در این فرهنگ موجود و در ح ۷۰۰۰ بیت کتابت دارد و شرفنامه در ح ۱۶۸۰۰ بیت می‌باشد.
۸۶۵
ایران
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
MF
87856
a
Y
