یکی از بزرگ ترین و مهم ترین مراکز فرهنگی در ایران و جهان اسلام می باشد. در پژوهش های متعدد، قدمت کتابخانه به قرن 4 هجری می رسد و مبنای آن قدیمی ترین تاریخ وقف جزوه قرآن خطی به روضه منوره رضوی می باشد. بر همین اساس، سال 327 ه.ق. را سال تأسیس و تشکیل قرآن خانه و کتابخانه آستان مقدس حضرت رضا (ع) می دانند. اما از مفاد برخی از وقف نامه ها چنین برمی آید که از سال 861 قمری کتابخانه مورد استفاده عموم بوده و اهمیت حفظ منابع وقفی باعث شد تا در دوره صفوی بنایی برای کتابخانه که با نام های "کتابخانه حضرت" و "کتابخانه سرکار فیض آثار" در منابع معرفی شده است ساخته شود[1] و ساختار و تشکیلات اصلی کتابخانه در این دوره شکل گیرد.

با توجه به موقعیت خاص کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی که به آستان مقدس حضرت رضا (ع) تعلق دارد و در جوار مرقد مطهر ایشان قرار گرفته است، مراجعین کتابخانه از اقشار مختلف مردم اعم از زوار، مجاور، دانش آموز، طلاب، دانشگاهی، پژوهشگران با درجات مختلف علمی و شخصیت های سیاسی و مملکتی می باشند. در طول چهار دهه گذشته، تحولات موثر و چشمگیری در این سازمان صورت گرفته و آن را از یک کتابخانه سنتی با حداقل فعالیت به یک نهاد مرجع و تاثیرگذار در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی در سطح ایران تبدیل کرده است. در حال حاضر، کتابخانه های آستان قدس رضوی تلاش می‏کنند تا با فراهم آوري مجموعه اي غني، روزآمد، مفيد و مرتبط با نياز اطلاعاتي مراجعان، انواع منابع و خدمات را براي جامعه استفاده کننده از طريق روش هاي موثر دسترس پذير ساخته و خدمات مطلوبی را به منظور رفع نيازهاي اطلاعاتي مراجعان و افزايش رضايت آنان ارائه نماید. در حال حاضر 8 تالار عمومی و 8 تالار تخصصی به علاوه مخازن چاپی مجمعه کتابخانه مرکزی را شکل می دهند.

[1] مکان کتابخانه در گنبد میرعلیشیر بوده است، البته برخی از پژوهشهای معاصر موقعیت کتابخانه را در سال 1150 ایوان طلا دانسته اند که نزدیک همان گنبد میرعلیشیر است.