تا پیش از سده ی چهاردهم هجری (قرن بیستم) هر کس به شهرهای ایران پا می گذاشت، آن چه که در نگاه اول مجذوبش می شد، کاشی کاری های رنگارنگ گنبدها، گلدسته ها، سر در مساجد و آرامگاه ها بود. مساجد و آرامگاه ها از نظر تعداد و عظمت بزرگتریم گروه از انواع معماری ایران هستند. از دوره ی تیموری تا پایان دوره ی قاجار، کاشی مهم ترین عنصر تزیینی این بناها و مهم ترین دستاورد ایران در زمینه های تزیینات معماری بود. آنچه بیش از همه، اهمیت و تداوم استفاده از کاشی را در زینت کاری آثار معماری ایران توجیه می کند، علل عملی و زیبایی شناختی دارد؛ ماده ی اولیه ی فراوان و ارزانی(خاک و آب) که در همه جا وجود داشت. کاشی حاصل تجربه ای طولانی در زمینه ی مصالح شناسی و شرایط اقلیمی ایران (گرم و خشک) بود. تجربه نشان داده که کاشی پوششی مقاوم در برابر باد و باران، گرد و غبار و آلودگی های دیگر است. از سازه های معماری در مقابل عوامل مختلف حفاظت می کند و باعث ماندگاری حفاظت بنا می شود و فقط برای پوشاندن نقایص سطوح معماری استفاده نمی شود. بلکه وسیله ای برای تجلی تزیین و کار ماده ای برای بیان ایده هاست. کاشی ضمن وابستگی به ساختمان، مستقل است و به آسانی تعمیر یا تعویض می شود و با هر وسیله ای سازگار است و هرگز کهنه نمی شود. در این کتاب نگارنده تلاش کرده که کاشی های دوره ی قاجار را معرفی و اصطلاحات رایج در هنر کاشی کاری را به اجمال توضیح دهد. افزون بر این، اصطلاحات رایج در هنر کاشی کاری را نیز در نظر گرفته است. بخش هایی در حد مقدورات و به استناد فرهنگنامه ها، کتاب های مرجع و مشاهده میدانی به اجمال توضیح داده شده و طبقه بندی طرح ها و نقوش کاشی ها به دلیل تنوع طرح، نقش و گستردگی شان مقدور نبود و در حد اجمال به آنها پرداخته است(نقل شده در پشت جلد کتاب).
یادداشتهای مربوط به عنوان و پدیدآور
متن يادداشت
محمدرضا ریاضی؛ با همکاری اکرم کبیری
یادداشتهای مربوط به نسخه موجود
متن يادداشت
۱
یادداشتهای مربوط به مندرجات
متن يادداشت
>کاشی از آغاز تا پایان دوره قاجار: اهمیت تزیین در هنر ایران، آجرهای لعاب دار، دوره سلجوقی، دوره ایلخانی، دوره تیموری، دوره صفوی، دوره افشار و زند، دوره قاجار<.-- >جامعه، هنر و صنعت کاشیکاری در دوره قاجار: آشنایی با مغرب زمین، آغاز ساخت و سازها<.-- >سبک شناسی کاشی کاری دوره ی قاجار: سبک اصفهان، سبک شیراز، سبک تهران<.-- >طرح ها و نقوش کاشی های دوره ی قاجار : نقوش هندسی، نقوش گیاهی و جانوری، نقوش (مناظر) معماری، نقوش انسانی، نقوش اسطوره ای، نقوش روایتی، نقوش فرنگی، نقوش نظامی<.-- >ابعاد کاشی های دوره ی قاجار: انواع کاشی، لعاب، رنگ- کارگاه های کاشی سازی<.-- >تعمیرات و تجدید کاشی کاری<.-- >هنرها و عوامل تاثیر گذار بر کاشی کاری دوره ی قاجار: نقاشی، نقاشی قهوه خانه ای و کاشی های تابلویی، عکاسی، چاپ سنگی و کاشی های تصویری، سفرنامه ها و کتاب های خارجی- فهرست بناها و موزه ها<.-- >نحوه ی انتخاب بناها<.-- >بناهای مذهبی، آرامگاه ها<.-- >تهران: آستان حضرت شاه عبدالعظیم، امامزاده زید، امامزاده عبداله، امامزاده صالح، امامزاده قاسم، امامزاده قاضی صابر، بقعه ی سر قبر آقا، خانقاه صفی علیشاه<.-- >اصفهان: امامزاده احمد<.-- >کاشان: امامزاده سلطان میر احمد، امامزاده شاهزاده ابراهیم<.-- >قزوین: امامزاده شاهزاده حسین<.-- >کرمان: خانقاه شاه نعمت الله ولی<.-- >مساجد و مدارس<.-- >تهران: مسجد امام(شاه سابق)، مسجد حاجی عبدالنبی نوری، مسجد و مدرسه سپهسالار (شهید مطهری کنونی)<.-- >اصفهان: مسجد امام(مسجد شاه)، مسجد رحیم خان، مسجد سید اصفهان، مسجد صفا، مسجد محمد جعفر آباده ای، مدرسه ی صدر، مدرسه ی ناصری<.-- >شیراز: مسجد نصیر الملک، مسجد وکیل، مسجد خان<.-- >کاشان: مسجد و مدرسه ی آقا بزرگ، مسجد و مدرسه ی سلطانی(مسجد شاه)<.-- >قزوین: مسجد النبی یا مسجد شاه<.-- >سمنان: مسجد امام (مسجد شاه یا مسجد سلطانی)، زنجان: مسجد جامع زنجان(سید)<.-- >لرستان: مسجد امام(مسجد سلطانی)<.-- >کردستان: مسجد و مدرسه ی دارالاحسان<.-- >خوزستان: مسجد لب خندق<.-- >تکایا<.-- >تهران: تکیه ی دولت<.-- >یزد: تکیه ی امیر چخماق<.-- >کرمانشاه: تکیه ی معاون الملک<.-- >حسینیه ها<.-- >شیراز: حسینیه ی قوام یا مدرسه ی قوام، حسینیه ی مشیر- قزوین: حسینیه ی امینی ها<.-- >یزد: حسینیه ی نقشین<.-- >بناهای درباری (کاخ)<.-- >تهران: عمارت مسعودیه، قصر فیروزه، کاخ سلطنت آباد، کاخ صاحبقرانیه، کاخ<.-- >موزه ی گلستان<.-- >قزوین: کاخ چهل ستون<.-- >بناهای عمومی<.-- >باغ ها: باغ ارم، باغ عنیف آباد (باغ گلشن)، باغ شازده ماهان<.-- >سایر بناها: آب انبار حاجی حسین صباغ، تیمچه ی ملک، سرای مشیر یا سرای گلشن، سرای امین الدوله و حاجی محمد حسن ملک التجار، کاروانسرای حاجی ناصر خان، حمام خان یا حمام عبدالرزاق خان، حمام حضرت(پهنه)، حمام ابراهیم خان، حمام میرزا اسماعیل خان وزیر، حمام خان، حمام چهار فصل<.-- >سر در و دروازه: دروازه ی نو (دروازه ی غار یا دروازه ی محمدیه)، سر در باب همایون، سر در باغ ملی، سر در درب سعادت(عمارت سر در عالی قاپو)، دروازه ی درب کوشک، دروازه ی سمنان، سر در مغازه<.-- >مرکز آموزشی: مدرسه ی دارالفنون<.-- >مجموعه های موزه ای: مجموعه ی موزه ی ملی ایران (کافی شاپ فعلی)، مجموعه های بازیافته ی موزه ی ملی ایران، موزه ها و مجموعه هایخارج از کشور<.-- >بناهای شخصی(خانه ها): خانه ی اعلم السلطنه، خانه ی امیر بهادر، خانه ی فاضل عراقی، خانه ی قوام السلطنه (موزه ی آبگینه هاو سفالینه های ایران)<.-- >خانه ی محسن مقدم(موزه ی مقدم)، خانه ی میرزا محمد قوام الدوله، خانه ی وثوق الدوله، کاخ یا باغ فرمانیه، خانه ی امام جمعه اصفهان، خانه ی تقا، خانه ی دکتر اعلم، خانه ی دخانچی، خانه ی زینت الملک، خانه ی سعادت، خانه ی صالحی، خانه ی عطروش، خانه ی محتشم، نارنجستان قوام (خانه ی قوام یا باغ قوام)، خانه ی مفخم (مشهور به آینه خانه و عمارت مفخم)<.-- >فهرست کاشی کاران دوره ی قاجار<
موضوع (اسم عام یاعبارت اسمی عام)
عنصر شناسه ای
کاشی -- ایران -- تاریخ -- قرن ۱۳ق
عنصر شناسه ای
کاشیکاری
عنصر شناسه ای
کاشی و کاشیکاری ایرانی
عنصر شناسه ای
نقاشی روی کاشی
عنصر شناسه ای
هنرهای تزیینی اسلامی
عنصر شناسه ای
کتیبه های معماری
عنصر شناسه ای
کتیبههای قرآنی+
عنصر شناسه ای
کتیبهها
عنصر شناسه ای
معماری مساجد
عنصر شناسه ای
هنرقاجاری
عنصر شناسه ای
بناهای تاریخی
عنصر شناسه ای
آثار تاریخی اسلامی
رده بندی کنگره
شماره رده
NK
۴۶۷۰
/
۷
/
الف
۹
ر
۹ ۱۳۹۵
نام شخص به منزله سر شناسه - (مسئولیت معنوی درجه اول )