یادداشتهای مربوط به کتابنامه ، واژه نامه و نمایه های داخل اثر
متن يادداشت
کتابنامه:ص. ۰۲۱-۸۲۱
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
بیران و دهقانان از مهمترین طبقات اجتماعی دوران ساسانی بودند که بعد از ورود اعراب، به دلیل نیاز مسلمانان در سمتهای قبلی خود باقی ماندند. دبیران، به علت داشتن سواد خواندن و نوشتن، وارد دستگاه اداری و دیوانی شدند و به ترتیب قراردادها، اسناد، رسیدگی به امور مالی و انجام مکاتبات با مراکز مختلف در دوره ساسانی به کار مشغول شدند و بعد از ورورد اعراب نیز به کار خود ادامه دادند. در آغاز حکومت اسلامی، تنها وجهه اجتماعی دبیران کم رنگ شد و دبیران دیوان رسایل و برید و امثال اینها که جزیی که ارکان مهم دولتی محسوب میشدند و برای اداره حکومت به آن ها نیاز بود بر سر کارخود باقی مانند. اما دبیرانی که در دیوانهایی مثل جامهداری، حاجب و دیگر دیوانهایی که با اساس دین اسلام سنخیت نداشت فعالیت میکردند، از کار بر کنار شدند. نگارش نامههای خلفا، نسخهنویسی و نوشتن کتاب، در آغاز حضور دبیران در دستگاه خلافت از جمله فعالیتهای آنان بود. اعراب نیاز داشتند تا با فنونهای مختلف آشنایی پیدا کنند، که ترجمه آثار ایرانی و یونانی یکی از راههای کسب اطلاعات برای آنان بود. بنابراین دبیرانی که بر زبان فارسی و عربی تسلط داشتند، به کار ترجمه پرداختند. آگاهی این قشر از امور مختلف در کشور باعث شد تا نفوذ فراونی در حکومت یابند و با گذشت زمان و نشان دادن صلاحیت خود، توانستند در این حرفه موفق شوند تا جایی که به سمتهای بزرگی مثل ریاست دیوان رسایل و وزیری دست یافتند. در این پژوهش با استفاده از روش تحقیق توصیفی و تحلیل تاریخی به مشخص کردن وضعیت سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دبیران در چهار قرن نخست اسلامی پرداخته شده است. از آن جهت به چهار قرن اولیه میپردازد که شروع تمدن اسلامی است و دستگاه اداری بغداد برای حکومتهای بعد از خود الگویی کامل به شمار می آید.
عنوان قراردادی
عنوان قراردادي
بررسی موقعیت دبیران درباری در چهارقرن اولیه اسلام در ایران