قدرت یافتن عباسیان تحولاتی بنیادین در ساختار حکومت پدید آورد و مشارکت اقوام و ملل مختلف در امور جای انحصارطلبی اعراب را گرفت. این دگرگونی ها، به ویژه نفوذ ایرانیان بر دستگاه خلافت، به رویکرد نخستین خلفا به اخذ و نشر علوم انجامید که در نهضت ترجمه متجلی گردید و این رهگذر زمینه گسترش اندیشه های فلسفی و کلامی فراهم شد، از سوی دیگر این خلفا، خاصه مامون، با انگیزه کسب و جمع اقتدار سیاسی و مرجعیت دینی در نهاد خلافت به حمایت از معتزله برخاست و در زیر لوای صیانت از دین به سرکوب مخالفان پرداخت، اما این حرکت که در توسعه اندیشه های فلسفی و کلامی بسیار موثر افتاد، به دلیل حمایتها و فشارهای حکومتی از آن با عکس العمل اهل حدیث و عامه مردم روبرو شد و با ظهور کلام اشعری و سلطه اهل سنت و جماعت متوقف گردید.
موضوع (اسم عام یاعبارت اسمی عام)
عنصر شناسه ای
معتزله;فیلسوفان اسماعیلیه - سرگذشتنامه;تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی;کلام;فلسفه;