عنوان

ارزیابی صفات مورفولوژیکی مرتبط با قند ژنوتیپ های چغندر قند تحت تنش کمبود آب

شماره

پ۲۸۷۱۱

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

per

عنوان اصلي

ارزیابی صفات مورفولوژیکی مرتبط با قند ژنوتیپ های چغندر قند تحت تنش کمبود آب

نام نخستين پديدآور

یگانه نادری توابع

نام ناشر، پخش کننده و غيره

کشاورزی

تاریخ نشرو بخش و غیره

۱۴۰۱

نام خاص و کميت اثر

۱۰۵ص.

مواد همراه اثر

سی دی

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

کارشناسی ارشد

نظم درجات

ژنتیک و به نژادی گیاهی

زمان اعطا مدرک

۱۴۰۱/۰۶/۳۰

متن يادداشت

بحران کمبود آب، هر ساله در بسیاری از مناطق جهان به علت افزایش جمعیت، گسترش کشاورزی، توسعه صنعت و افزایش تقاضای آب اتفاق می¬افتد. چغندرقند یکی از گیاهان استراتژیک و صنعتی دنیا محسوب می¬گردد که نقش مهمی در تولید قند دارد و خشکی یکی از مهم¬ترین عوامل محدودکننده تولید آن است. با توجه به ارزش اقتصادی قند در جهان، افزايش جمعیت، نیاز روزافزون به قند و به دنبال آن محدود شدن منابع آبی و کمبود آب در جهان و ايران، توجه به اصلاح اين گیاه از نظر تحمل به تنش خشكی و بررسی مكانیسم تحمل آن به کم¬آبی از اهمیت ویژه¬ای برخوردار می¬باشد. پژوهش حاضر به منظور ارزیابی صفات مورفولوژیکی و مرتبط با قند ژنوتیپ¬های چغندرقند، تحت شرایط بدون تنش و تنش خشکی در مزرعه انجام شد. آزمایش تحت شرایط مزرعه به صورت کرت¬های خرد شده، هر یک در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 7 تکرار، بر روی 14 ژنوتیپ چغندر¬قند شامل 7 لاین تنی (فول سیب) و 7 هیبرید مونوژرم (تلاقی سه جانبه) در فصل زراعی 1399 اجرا شد. در این پژوهش آبیاری شامل دو سطح عادی بعد از 80¬ میلی¬متر تبخیر از تشتک کلاسA و تنش کم¬¬آبی بعد از 180میلی¬متر تبخیر از تشتک بوده است. هر دو سطح آبیاری تا استقرار کامل گیاهچه¬ها (چهاربرگی) به صورت عادی آبیاری شدند و بعد از آن تنش اعمال شد. آبیاری به صورت دستی و با آبپاش اعمال شد. نتایج تجزیه واریانس چند‌متغیره صفات مورفولوژیکی ریشه نشان داد که بین ژنوتیپ¬های مورد ارزیابی چغندرقند و سطوح مختلف آبیاری نرمال و تنش کم‌آبی بر اساس چهار آزمون Pillai's Trace ،Wilks' Lambda ،Hotelling's Trace و Roy's Largest Root حداقل از نظر یک صفت اختلاف معنی‌دار در سطح احتمال یک درصد وجود دارد. بر اساس چهار آزمون فوق، اثر متقابل ژنوتیپ×سطوح آبیاری نیز حداقل برای یک صفت در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. نتایج صفات مرتبط با قند نشان داد که بین ژنوتیپ¬های مورد ارزیابی و سطوح مختلف آبیاری بر اساس چهار آزمون فوق حداقل از نظر یک صفت اختلاف معنی‌دار در سطح احتمال یک درصد وجود دارد، اثر متقابل ژنوتیپ×سطوح آبیاری مختلف نیز حداقل برای یک صفت در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات مورفولوژیکی نشان داد که تمام صفات مورد ارزیابی با اعمال سطوح آبیاری مختلف، تغییرات قابل توجهی نشان دادند. اثر متقابل ژنوتیپ در سطوح آبیاری نیز برای تمامی صفات مورد ارزیابی به جز طول و قطر غده معنی‌دار بود . مقایسه میانگین صفات مورفولوژیکی نشان داد که تنش کم¬آبی باعث کاهش قطر غده، بیوماس، وزن ریشه، وزن ریشه در آب، وزن غوطه ور غده در آب، وزن غده در آب و وزن غده و افزایش طول ریشه و طول کل شده است.براساس چهار شاخص مهم تحمل به تنش خشکی (MP، GMP، HARM و STI)، ژنوتیپ¬های 2، 6، 11 و 12 به عنوان ژنوتیپ¬های متحمل به تنش کم¬آبی هم از نظر وزن غده و هم از لحاظ عملکرد شکر (SY) شناسایی شدند. ژنوتیپ¬های شماره 1، 3 ،14 و7 بر اساس این چهار شاخص مهم به¬عنوان ژنوتیپ¬های حساس نسبت به تنش کم¬آبی شناسایی شدند.

متن يادداشت

Abstract:The crisis of water shortage happens every year in many regions of the world due to the increase in population, the expansion of agriculture, the development of industry and the increase in water demand. Sugar beet is one of the strategic and industrial plants of the world, which plays an important role in sugar production, and drought is one of the most important factors limiting its production. Considering the economic value of sugar in the world, the increase in population, the increasing need for sugar, followed by the limitation of water resources and water shortage in the world and Iran, attention should be paid to improving this plant in terms of tolerance to drought stress and investigating the mechanism of its tolerance. Blue is of special importance. The present study was conducted in order to evaluate the morphological and sugar-related traits of sugar beet genotypes under stress-free and drought-stressed conditions in the field. Under field conditions in a separate experiment, each in the form of a randomized complete block design with 7 replications, on 14 sugar beet genotypes, including 7 fullsib and 7 monogerm hybrids (triple cross), which were obtained from the Beet Research Institute. Karaj sugar was prepared, it was implemented in the research station of the Faculty of Agriculture of Tabriz University located in the lands of Karaj in the cropping season of 2019. In this research, irrigation included two levels of normal after 80 mm of evaporation from the class A pan and water shortage stress after 180 mm of evaporation from the pan. Both irrigation levels were irrigated normally until the seedlings (four leaves) were fully established, and then tension was applied. Irrigation was applied manually and sprinkler. The results of multivariate variance analysis of root morphological traits showed that between the evaluated genotypes of sugar beet and different levels of normal irrigation and drought stress based on four tests Pillai's Trace, Wilks' Lambda, Hotelling's Trace and Roy's Largest Root, at least in terms of one trait, there is a significant difference in There is a one percent probability level. Based on the above four tests, the interaction effect of genotype x different irrigation levels was also significant for at least one trait at the probability level of 1%. The results of the traits related to sugar also showed that there is a significant difference between the evaluated genotypes and different irrigation levels based on the above four tests at least in terms of one trait at the probability level of 1%, the interaction effect of genotype x different irrigation levels is also at least for a The trait was significant at the 1% probability level. The results of variance analysis of morphological traits showed that all the evaluated traits showed significant changes with the application of different irrigation levels. The interaction effect of genotype on irrigation levels was also significant for all evaluated traits except tuber length and diameter. The comparison of the average morphological traits showed that the drought stress caused a decrease in tuber diameter, biomass, root weight, root weight in water, tuber weight immersed in water, tuber weight in water and tuber weight and an increase in root length and total length. Based on four important indicators of tolerance to drought stress (MP, GMP, HARM and STI), genotypes 2, 6, 11 and 12 are tolerant to drought stress both in terms of tuber weight and sugar yield. (SY) were identified. Genotypes No. 1, 3, 14 and 7 were identified as sensitive genotypes to drought stress based on these four important indicators.

عنوان گونه گون

sugar beet, drought stress, morphological traits, traits related to sugar

عنصر شناسه اي

‏نادری توابع‏،

ساير عناصر نام

یگانه ‏

کد نقش

تهیه کننده

عنصر شناسه اي

‏تورچی‏،

عنصر شناسه اي

‏خورشید،

ساير عناصر نام

محمود ‏

ساير عناصر نام

عبدالمجید ‏

تاريخ

استاد راهنما

تاريخ

استاد مشاور

عنصر شناسه اي

‏ تبریز