عنوان

مدل‌سازی GISپایه آسیب‌پذیری شبکه‌های آب و فاضلاب شهری از نظر خطر فرونشست زمین در شهر تبریز

شماره

پ۲۵۹۲۵

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

per

عنوان اصلي

مدل‌سازی GISپایه آسیب‌پذیری شبکه‌های آب و فاضلاب شهری از نظر خطر فرونشست زمین در شهر تبریز

نام نخستين پديدآور

سیما پورابراهیم

نام ناشر، پخش کننده و غيره

برنامه ریزی و علوم محیطی

تاریخ نشرو بخش و غیره

۱۴۰۰

نام خاص و کميت اثر

۹۸ص.

مواد همراه اثر

سی دی

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

کارشناسی ارشد

نظم درجات

سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی گرایش سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)

زمان اعطا مدرک

۱۴۰۰/۱۰/۱۱

متن يادداشت

فرونشست زمین در مناطق شهری می‌تواند مشکلات مختلفی را با خود به همراه بیاورد و خسارات ناشی از آن گاهی ممکن است فاجعه‌بار باشد. فرونشست زمین در مناطق شهری می‌تواند به پایه‌های ابنیه آسیب برساند، دیوارها را تخریب نموده و به سنگ‌فرش و خطوط لوله گاز و آب و فاضلاب آسیب وارد کند. شهر تبریز یکی از شهرهای پرجمعیت ایران است که تقاضای بسیار زیادی برای مصرف آب در بخش‌های مختلف مسکونی، صنعتی و کشاورزی در آن وجود دارد که این مسئله می‌تواند در نوع و میزان بهره‌برداری از منابع آب‌های زیرزمینی آن نقش مهمی داشته باشد و از طرفی وجود فعالیت‌های گسترده عمرانی و ساخت‌وسازهای مختلف در این شهر می‌تواند شرایط را برای وقوع پدیده فرونشست در مناطق مختلف آن فراهم نماید. بر این اساس، هدف این تحقیق ارزیابی خطر فرونشست زمین در محدوده شهر تبریز و تحلیل میزان آسیب‌پذیری زیرساخت‌های آب و فاضلاب می‌باشد که برای این منظور از تجزیه‌وتحلیل‌های چندمعیاره و قابلیت‌های GISاستفاده می‌گردد.تجزیه‌وتحلیل معیارها با روش ANP نشان داده است که از میان عوامل مورد مطالعه، به‌ترتیب معیارهای کاربری زمین، شیب، بارش، عمق آب‌های زیرزمینی، ساختار زمین‌شناسی، جنس خاک، تراکم زهکشی، بافت خاک، ارتفاع و فاصله از گسل دارای بیشترین تا کمترین میزان اهمیت نسبی در زمینه خطر فرونشست زمین در منطقه بوده‌اند. تلفیق نقشه‌های معیار وزن‌دار با یکدیگر با استفاده از تابع Weighted Sum صورت گرفته است. نقشه پهنه‌بندی خطر فرونشست زمین نشان می‌دهد که از مجموع مساحت شهر تبریز، 10437 هکتار (5/43 %) در محدوده خطر و آسیب‌پذیری متوسط به بالا واقع شده است. تحلیل آسیب‌پذیری شبکه آب و فاضلاب شهری نیز حاکی از این بوده است که 4/10 % از شبکه آب دارای آسیب‌پذیری بسیار بالا و 5/38 % نیز دارای آسیب‌پذیری نسبتاً بالا و 16 % از شبکه فاضلاب دارای آسیب‌پذیری بسیار بالا و 6/59 % نیز دارای آسیب‌پذیری نسبتاً بالا است و تنها 66/4 % از شبکه آب و 12/5 % از شبکه فاضلاب در محدوده آسیب‌پذیری بسیار پایین واقع شده است.تحلیل فضایی خطرپذیری محیطی نیز نشان داده است که مناطق واقع در مرکز شهر شامل مناطق 1، 3 و 8 دارای بیشترین خطرپذیری هستند. همچنین نتایج تحلیل با نتیجه تصویر ماهواره رادای کاسموس اسکای‌مد مقایسه شده و نتایج حاکی از انطباق زیاد نتایج با وضعیت موجود فرونشست زمین و خطوط آسیب‌پذیر شبکه آب و فاضلاب شهری بوده است. نتایج تحقیق حاضر می‌تواند در شناسایی و تعیین محدوده‌های پرخطر شهری به لحاظ فرونشست زمین مفید و راهگشا بوده و در زمینه مدیریت زیرساخت‌های شهری مورد استفاده واقع شود.

متن يادداشت

Land Subsidence in urban areas can cause a variety of problems, and the damage can sometimes be catastrophic. Subsidence in urban areas can damage the foundations of buildings, destroy walls, and damage paving and gas, water, and sewage pipelines. Tabriz Metropolis is one of the most populous cities in Iran with a high demand for water for agricultural, residential, and industrial purposes that it can play an important role in the type and extent of exploitation of its groundwater resources, and on the other hand, the existence of extensive construction activities and various constructions in this city can provide the conditions for the occurrence of subsidence in different areas. Accordingly, the purpose of this study is to assess the risk of land subsidence in the Tabriz metropolis and analyze the vulnerability of water and sewage infrastructure, which uses multi-criteria analysis and GIS capabilities.Analysis of criteria by ANP method has shown that among the studied factors, land use, slope, precipitation, groundwater depth, lithology, soil type, drainage density, soil texture, height and distance from the fault had the highest to lowest relative importance, respectively, in terms of land subsidence hazard in the study area. Weighted criteria maps are combined using the Weighted Sum function in GIS. Subsidence hazard zoning map revealed that of the total area of the study area, 10437 hectares (43.5%) are located in the moderate to high risk and vulnerability class. Vulnerability analysis of urban water and sewage network has also indicated that 10.4% of the water network has a very high vulnerability and 38.5% has a relatively high vulnerability, and 16% of the urban sewage network has a very high vulnerability and 59.6% has a relatively high vulnerability, and Only 4.66% of water infrastructure and 5.12% of sewage infrastructure are in very low vulnerability. Finally, spatial analysis of environmental risk has also shown that the central districts of the Tabriz city, including districts 1, 3 and 8, have the maximum vulnerability.Also, the results of the present analysis are compared with the image of the Cosmos-Skymed Radar satellite, and indicate that the results are highly consistent with the current state of land subsidence and the vulnerable lines of the urban water and sewage network. The results of the present study can be useful in identifying and determining high-risk urban areas in terms of land subsidence and can be used in the field of urban infrastructure management.

عنوان گونه گون

GIS-based Modelling of the Vulnerability of Urban Water and Sewage Network from the Land Subsidence in Tabriz City

عنصر شناسه اي

پورابراهیم‏

ساير عناصر نام

‏ سیما

کد نقش

تهيه کننده

عنصر شناسه اي

‏کریم زاده

عنصر شناسه اي

‏فیضی زاده

ساير عناصر نام

‏ صدرا

ساير عناصر نام

‏ بختیار

تاريخ

استاد راهنما

تاريخ

استاد راهنما

عنصر شناسه اي

‏ تبریز