عنوان

بررسی اثرات فیزیولوژیک تداخل علف های هرز و سطوح مختلف کود حاوی نیتروژن بر ارقام سویا

شماره

‭۴۷پ‬

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

per

عنوان اصلي

بررسی اثرات فیزیولوژیک تداخل علف های هرز و سطوح مختلف کود حاوی نیتروژن بر ارقام سویا

نام نخستين پديدآور

/محمد صدقی

نام ناشر، پخش کننده و غيره

تبریز: دانشگاه تبریز،دانشکده کشاورزی ،گروه زراعت واصلاح نباتات

نام خاص و کميت اثر

‮‭۲۰۴‬ ص.‬

ساير جزييات

: جدول،نمودار،عکس

متن يادداشت

چاپی

متن يادداشت

کتابناه ص.: ‮‭۱۷۸-۱۹۱‬

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

کارشناسی ارشد

نظم درجات

مهندسی کشاورزی-فیزیولوژی گیاهان زراعی

زمان اعطا مدرک

‮‭۱۳۸۵/۰۳/۳۰‬

کسي که مدرک را اعطا کرده

تبریز: دانشگاه تبریز،دانشکده کشاورزی ،گروه زراعت واصلاح نباتات

متن يادداشت

سویا یکی از گیاهان روغنی مهم در ایران است و به دلیل برخورداری از ترکیبات مفید غذایی نظیر اسیدهای چرب غیر اشباع، پروتئین، املاح معدنی و مواد با ارزش ثانویه گیاهی مانند ایزوفلاوون‌ها اهمیت زیادی در تغذیه انسان و دام دارد .دستیابی به عملکرد مطلوب و افزایش کیفیت دانه سویا تابع عوامل زراعی زیادی است که در بین آنها کنترل علف‌های هرز و تامین نیازهای غذایی گیاه از اهمیت بیشتری برخوردار است .نیتروژن از اساسی‌ترین عناصر غذایی مورد نیاز سویاست که از دو منبع تثبیت بیولوژیک و جذب از محلول خاک در دسترس گیاه قرار می‌گیرد .به منظور ارزیابی اثر این عوامل بر عملکرد دانه و برخی صفات فیزیولوژیک دو رقم سویا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز به اجرا درآمد .این آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و در طی دو سال متوالی انجام شد .تیمارهای آزمایش شامل سه عامل رقم)ویلیامز و هارکور به ترتیب از گروه رسیدگی ‮‭۳‬ و‮‭۲)‬ ، نیتروژن)دو منبع اوره و تثبیت بیولوژیک به همراه دو زمان مختلف از ظهور گیاهچه تا مرحله ‮‭V۶‬ و از ظهور گیاهچه تا مرحله زایشی‮‭R۲) - R۱‬و علف هرز)وجین دستی تا انتهای مرحله ‮‭R۴‬ و تداخل تمام فصل علف هرز (بود .هر تکرار شامل ‮‭۱۶‬ واحد آزمایشی به ابعاد ‮‭۳‬ - ‮‭۳‬ متر با ‮‭۵‬ ردیف کاشت به فاصله ‮‭۶۰‬ سانتی‌متر و فاصله روی ردیف ‮‭۸‬ سانتی‌متر بود .اندازه‌گیری شاخص سطح برگ و شدت تشعشع در سه اشکوب مختلف کانوپی در مرحله ‮‭R۲‬ انجام شد .شدت فتوسنتز خالص و میزان کلروفیل برگ در دو مرحله ‮‭V۶‬ و ‮‭R۲‬ اندازه گرفته شد .در انتهای فصل و پس از برداشت، ارتفاع بوته، تعداد نیام در بوته، وزن ‮‭۱۰۰‬ دانه، درصد پروتئین و روغن، عملکرد اقتصادی، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، طول ریشه اصلی، وزن خشک و وزن تر گره‌های ریشه اندازه‌گیری شد .نتایج آزمایش نشان داد که رقم ویلیامز در شرایط آب و هوایی تبریز از نظر عملکرد دانه و درصد پروتئین نسبت به رقم هارکور برتری دارد .حضور علف‌های هرز در تیمارهای واجد باکتری‌های تثبیت کننده نیتروژن، موجب افزایش درصد پروتئین دانه شد در حالی که این شرایط بر درصد روغن دانه تاثیر منفی داشت .استفاده از کود اوره در مراحل زایشی به طور مستقیم موجب افزایش درصد پروتئین دانه شد .همچنین، منبع کود اوره نسبت به نیتروژن حاصل از تثبیت همزیست، تاثیر بیشتری بر درصد پروتئین دانه داشت .حضور علف‌های هرز، میزان کلروفیل برگ را در سال اول و دوم به ترتیب ‮‭۱۳‬ و ‮‭۵۶/۱۱‬ درصد کاهش داد .استفاده از منبع کود اوره موجب افزایش معنی‌دار میزان کلروفیل برگ نسبت به نیتروژن حاصل از تثبیت شد .اثر منفی علف‌های هرز بر میزان کلروفیل برگ در رقم ویلیامز شدیدتر از رقم هارکور بود، به طوری که در شرایط حضور علف‌های هرز به ترتیب ‮‭۵‬ و ‮‭۳‬ واحد از میزان کلروفیل برگ این دو رقم کاسته شد .مقایسه نتایج حاصل از اندازه‌گیری شدت فتوسنتز خالص نشان داد که رقم ویلیامز از توان فتوسنتزی بالاتری نسبت به رقم هارکور برخوردار است .در مورد این صفت نیز منبع کود اوره برتری نشان داد و مصرف کود اوره در مراحل زایشی موجب افزایش ‮‭۴۰‬ درصدی شدت فتوسنتز خالص شد .همچنین، حضور علف‌های هرز شدت فتوسنتز خالص تک‌برگ سویا را به طور متوسط ‮‭۱۳‬ درصد کاهش داد .در تجزیه مرکب، اثر سال بر شدت فتوسنتز خالص معنی‌دار بود و کمتر بودن میانگین دما در سال دوم موجب افزایش محسوس شدت فتوسنتز خالص کانوپی سویا شد .استفاده از منبع کود اوره موجب کاهش شدت تشعشع وارد شده به داخل کانوپی به علت افزایش رشد رویشی و گسترش اندام‌های هوایی شد .شدت تشعشع موجود در کف کانوپی ارقام ویلیامز و هارکور به ترتیب ‮‭۶‬ و ‮‭۱۲‬ درصد شدت تشعشع راس کانوپی بود و این امر بیانگر فشردگی کانوپی رقم ویلیامز در مقایسه با رقم هارکور است .شاخص سطح برگ سویا بر اثر تداخل علف‌های هرز در حدود ‮‭۴۴‬ درصد کاهش یافت .همچنین تداخل سویا با علف‌های هرز موجب کاهش معنی‌دار تعداد نیام در بوته و وزن ‮‭۱۰۰‬ دانه سویا شد .نتایج کل دو سال آزمایش، در مورد اثر کنترل علف‌های هرز بر افزایش عملکرد دانه سویا نشان داد که این افزایش، به میزان ‮‭۱۸‬ و ‮‭۸۲‬ درصد به ترتیب از افزایش شاخص برداشت و انباشت ماده خشک ناشی شده است .به عبارت دیگر، حضور علف‌های هرز تاثیر بیشتری بر تولید بیوماس در واحد سطح دارند و تسهیم ماده خشک بین اندام‌های گیاه کمتر تحت تاثیر تداخل علف‌های هرز قرار می‌گیرد .کمترین طول ریشه اصلی سویا در تیمارهایی مشاهده شد که فقط از منبع تثبیت همزیست برخوردار بودند .تداخل علف‌های هرز و رقم سویا اثری بر طول ریشه اصلی نداشتند .وزن تر و وزن خشک گره‌های ریشه فقط تحت تاثیر علف‌های هرز واقع شد و این امر به ترتیب موجب کاهش ‮‭۲۳‬ و ‮‭۲۱‬ درصد از وزن تر و وزن خشک گره‌های ریشه شد.

مستند نام اشخاص تاييد نشده

صدقی، محمد

مستند نام اشخاص تاييد نشده

شکیبا، محمد رضا، استاد راهنما

مستند نام اشخاص تاييد نشده

آلیاری، هوشنگ، استاد راهنمای همکار

مستند نام اشخاص تاييد نشده

جوانشیر، عزیز، استاد مشاور

مستند نام اشخاص تاييد نشده

ولیزاده، مصطفی، استاد مشاور همکار

يادداشت عمومي

سیاه و سفید

وضعیت فهرست نویسی

نمایه‌سازی قبلی