خشکسالی یکی از پدیدهصهای طبیعی است که با کمبود بارش آغاز میصشود و در طول زمان بهصتدریج بر شدت آن افزوده میصشود .بررسی خشکسالی در ایران با توجه به روند کاهشی بارش، روند افزایشی دما، افزایش جمعیت و ... در اولویت کار محققین قرار دارد .در این مطالعه، جهت ارزیابی خشکسالیصهای ناحیهصای در حوضه دریاچه ارومیه، از آمار بارشصهای ماهانه۱۹۷۵)- (۲۰۱۵، ۲۴ ایستگاه همدید استفاده شد .تحلیل خشکسالی ناحیهصای برصاساس کسری از کل ناحیه که مجموع بارش سالانه آن، کمتر از مقدار نظیر میانگین ناحیهصای بوده تعریف شد .چهار مقدار متمایز برای حد آستانهصای خشکسالی ناحیهصای (Ac) معادل با۲/۰ ،۴/۰ ، ۶/۰ و ۸/۰ کل مساحت حوضه فرض شد .در هر سال که در آن مجموع مساحتصهای جزئی مربوط به ایستگاهصهای درگیر خشکسالی که بیشصتر از حد آستانه-ای مفروض میصشد، آن سال، بهصعنوان سال درگیر خشکسالی ناحیهصای در نظر گرفته صشد .نتایج نشان داد که در طول کل دوره آماری، کل سطح حوضه، دوبار درگیر خشکسالی بوده که مربوط به سالصهای ۱۹۹۰ و ۲۰۰۸ بوده است .همچنین، در شش سال از کل ۴۱ سال آماری، بیش از ۹۰ سطح حوضه درصگیر خشکسالی بوده است .با بالا بردن سطح آستانه خشکسالی ناحیهصای، حدصاکثر طول دوره خشکسالی ناحیهصای (Max LR) کاهش یافت .همچنین، مشخصهصهای حداکثر شدت خشکسالی (Max SR) کاهش و حداکثر بزرگی خشکسالی (Max MR) با ارتقاء سطح آستانه خشکسالی ناحیهصای افزایش یافتند .مساحت نواحی خشک در هر سال و حد صآستانهصای با نرم افزار GIS بهصدست آمد .جهت بررسی خشکسالیصهای منطقه از آمار بارشصهای ماهانه استفاده شد .سه مشخصه خشکسالی، شامل دوره تداوم، شدت و بزرگی خشکسالی از مشاهدات تخمین زده شدند .مناسبصترین توزیع آماری بر هر کدام از مشخصهصها برازش داده شد .آنگاه ۵۰۰ سری مصنوعی با طول مشابه با مشاهدات برای هر مشخصه تولید شد .حد صآستانهصای شامل میانگین بارش سالانه برای تحلیل در نظر گرفته شد .نتایج در تبریز نشان داد که برای سری مشاهدات، حداکثر مقدار مشخصهصهایLd ، Sd و Md بهصترتیب برابر ۷ سال، ۵۰۰ میلیصمتر و ۷۱ میلی-متر در سال بود .توزیعصهای پوواسون، پیرسون نوع ۵ و ویکبای بهصترتیب برای برازش مشخصهصهایLd ، Sd و Md مناسب تشخیص داده شدند .چندک ۹۰ درصد برای مشخصهصهایLd ، Sd و Md بهصترتیب ۵ سال، ۴۴۳ میلیصمتر و ۱۰۳ میلیصمتر در سال بهصدست آمد .بزرگی خشکسالی در دورهصهای خشکی روی داده در تبریز حداقل ۱۴ و حداکثر ۷۱ میلیصمتر در سال بود
متن يادداشت
Drought is one of the natural phenomena that begins with a lack of rainfall and gradually increases its severity over time. The study of drought in Iran, given the decreasing trend of rainfall, the increasing temperature, population growth and is one of the priorities of the researchers. In this study, in order to evaluate the regional drought in Urmia Lake basin, the monthly precipitation data (1975-2015), of 24 synoptic stations were used. Regional drought defined as a fraction of the total area receives less precipitation than its long-term mean. The four distinct threshold levels for regional drought (Ac) were assumed as: a) 0.2 b) 0.4 c) 0.6 d) 0.8 of the total area of Urmia Lake Basin. Then, each year in which, the cumulative area of the stations experienced drought phenomenon was great than the assumed Ac was considered to be a drought year. Results showed that in the total length of the time period the whole area of the basin experienced drought in two distinct years, which are 1990 and 2008. In addition to these two mentioned years, in the six distinct years out of the whole 41-years of time period, more than 90 percent of the basin area experienced drought. In general, it can be concluded that in this method, by increasing the regional drought threshold, the maximum length of the observed drought period decreases. Also, the maximum severity of drought decreases, whereas the maximum magnitude of drought increases by increasing the drought threshold. The area of the dry region was determined every year and the threshold was obtained by using GIS software. For investigation of Tabriz droughts, monthly precipitation data (1951-2015) were used. Three drought characteristics, including drought duration (Ld), severity (Sd) and magnitude (Md) were extracted from observations. Data of every characteristic fitted with the most suitable statistical distribution. Five hundred artificial series with the same length as the observed precipitation were generated for each of the characteristics. Threshold considered for drought analysis, including average of annual precipitation. The results of threshold showed that the maximum of Ld, Sd and Md were 7 years, 500 mm and 71 mm/yr, respectively. Poisson, Pearson type 5 and Wakeby distributions were recognized as the most suitable distributions for Ld, Sd and Md, respectively. Quantile 90 for Ld, Sd and Md were obtained as 5 years, 443 mm, 103 mm per year, respectively. The maximum and minimum of Ld in Tabriz were between 14 and 71 mm/yr
عنوان اصلی به زبان دیگر
عنوان اصلي به زبان ديگر
Regional Drought Analysis in Urmia Lake Basin
نام شخص به منزله سر شناسه - (مسئولیت معنوی درجه اول )