ارزیابی اثرات زیستمحیطی طرح بهسازی رودخانه آجیچای
عنوان اصلي به زبان ديگر
Environmental impacts assessment of the sanitation project of AjiChay River
نام نخستين پديدآور
/علیاصغر رستمی
وضعیت نشر و پخش و غیره
نام ناشر، پخش کننده و غيره
: کشاورزی
تاریخ نشرو بخش و غیره
، ۱۳۹۷
نام توليد کننده
، میرزائی
مشخصات ظاهری
نام خاص و کميت اثر
۱۲۲ص
یادداشتهای مربوط به نشر، بخش و غیره
متن يادداشت
چاپی - الکترونیکی
یادداشتهای مربوط به پایان نامه ها
جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن
کارشناسی ارشد
نظم درجات
علوم و مهندسی آب گرایش منابع آب
زمان اعطا مدرک
۱۳۹۷/۰۴/۲۳
کسي که مدرک را اعطا کرده
تبریز
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
رودخانهها منابع حیاتی پیچیدهای هستند که دارای ارزشهای زیستمحیطی، اقتصادی و اجتماعی فراوانی میباشند .دامنه وسیع فعالیتهای انسانی جهت تأمین نیازها و بهرهبرداری از این ارزشها، بیشترین آثار منفی را بر رفتار رودخانه و تعادل هیدرودینامیکی آن به جای نهاده است .احداث سازههای درون رودخانهای از جمله اقداماتی است که نقش قابلتوجهی در تغییر رفتار هیدرولیکی رودخانهها دارد .اقدامات ساماندهی با هدف بهسازی و برقراری شرایط مطلوب در یک رودخانه مورد استفاده قرار میگیرد .ساماندهی غیراصولی رودخانه و احداث نامناسب سازهصهای طولی و عرضی می تواند اثرات نامناسب از جنبهصهای مختلف فیزیکی، بیولوژیکی و زیستصمحیطی به همراه داشته باشد .در واقع ساماندهی رودخانه، به منظور شناسایی آثار فعالیتهای انسانی بر رودخانهها و زیستبومهای آنها و از بین بردن آثار منفی موجود، حفظ و یا بازگرداندن شرایط مطلوبتر و طبیعیتر به رودخانه انجام می گیرد .آجیصچای از رودخانهصهای مهم حوضه آبریز دریاچه ارومیه است که آبهای منطقهصای نسبتا وسیع از استان آذربایجان شرقی را جمعصآوری و به دریاچه ارومیه میصرساند .در سالهای اخیر و در راستای احیای دریاچه ارومیه بخشهایی از این رودخانه به منظور انتقال آب به پیکره اصلی دریاچه ارومیه بازگشایی و ساماندهی شده است .ارزیابی اثرات مثبت و منفی زیست محیطی طرح ساماندهی رودخانه آجیصچای هدف اصلی این تحقیق میصباشد .در این تحقیق با توجه به نقشههای موجود و با انجام بازدیدهای میدانی، نسبت به شناسایی مشکلات و معضلات زیستمحیطی در بازههای ساماندهی شده و ساماندهی نشده رودخانه اقدام گردید .سپس با استفاده از روشهای متداول مورد استفاده در ارزیابی اثرات زیستصمحیطی(EIA) ، از جمله روشصهای ماتریس پاستاکیا و چکلیست وزنی) مقیاسی (اثرات زیستمحیطی رودخانه آجیصچای در محیطهای فیزیکی، بیولوژیکی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی برای دو گزینه ساماندهی و عدم ساماندهی مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفت .سپس با استفاده از نتایج حاصل شده در شرایط مذکور، اثرات زیستمحیطی در هر محیط با یکدیگر مقایسه گردید .بررسی مراحل ساخت و بهرهبرداری پروژه براساس نتایج حاصل از روش پاستاکیا نشان داد آثار مثبت طرح ۶۰ و آثار منفی آن برابر ۷/۳۱ میباشد .نتایج حاصل از روش چک لیست نیز نشان داد، عدم اجرای طرح ساماندهی رودخانه آجی چای باعث بروز ۱۳ اثر مثبت در مقابل ۲۹اثر منفی خواهد بود .اثرات مثبت محدود به محیط طبیعی و فیزیکی و محیط بیولوژیکی بوده اما اثرات منفی علاوه بر محیطهای مذکور در محیطهای اقتصادی و اجتماعی نیز اتفاق خواهد افتاد .بعبارتی دیگر در طی مرحله ساخت و ساز و بهرهبرداری برای گزینه عدم اجرا طرح ساماندهی رودخانه از ۲۹ اثر منفی، ۱۴ اثر ( (۴۸ در محیط اقتصادی- اجتماعی بروز پیدا خواهد کرد .این در حالیست که در گزینه اجرای طرح ساماندهی رودخانه با رعایت ملاحظات زیستمحیطی شاهد ۲۸ اثر مثبت و ۱۴ اثر منفی خواهیم بود .از این ۱۴ اثر منفی، ۹ اثر ( (۶۴ در محیط طبیعی و فیزیکی و ۴ اثر ( (۲۸ در محیط بیولوژیکی خواهد بود .در حالت کلی بررسی های حاصل از هر دو روش نشان داد، بیشترین اثرات مثبت این طرح مربوط به جنبهصهای اجتماعی اقتصادی میباشد .در نهایت بررسی اثرات زیستصمحیطی نشان داد، طرح ساماندهی آجیصچای در دستیابی به اهداف اولیه موفق عمل نموده است
متن يادداشت
Abstract: Rivers are complex vital resources with numerous environmental, economic, and social values. The vast scope of human activities to supply their needs and exploit these values have imposed the greatest adverse impacts on the behavior of rivers and the corresponding hydrodynamic balance. Construction of river structures has been among the activities imposing serious contributions into changed hydraulic behavior of rivers. River training refers to measures taken to rehabilitate a river to achieve desirable conditions. However, inappropriate training of rivers and inappropriate construction of longitudinal and transvers structures may further impose adverse impacts on physical, biological and environmental aspects of the river. Indeed, river training is undertaken to identify the impacts of human activities on rivers and related ecosystems and to further alleviate the negative impacts to preserve or restore the rivers under more desired natural conditions. Ajichai is an important river within Urmia Lake Watershed through which runoffs from a relatively wide region in East Azerbaijan Province are collected and delivered to the Urmia Lake. In recent years, in the course of the attempts to restore Urmia Lake, segments of the river has been trained for reopening to provide the main body of Urmia Lake with water. The main aim of the present research is to assess positive and negative environmental impacts of the Ajichai River Training Plan. In this study, environmental problems related to the river before and after the river training were identified based on the existing maps and the data provided upon field surveys. Subsequently, with the help of conventional methods used in environmental impact assessment (EIA) including Pastakia matrix and weighted checklist (scaled), environmental impacts of the Ajichai River on physical, biological, social, economic and cultural ecosystems were assessed for two cases, namely before and after the river training. In the next step, using the results obtained under the mentioned conditions, the environmental impacts were compared between the two cases. Investigation of different stages of the project construction and operation based on the Pastakia matrix showed that, 60 of the impacts of the project were positive, while the project led to 31.7 of negative impacts. The results of the checklist method further showed that, failure to undertake the river training plan for the Ajichai would bring about 13 positive impacts along with 29 positive ones. The positive impacts were related to the natural, physical, and biological ecosystems, while the negative impacts tended to affect not only the mentioned ecosystems, but also the economic and social ecosystems. In other words, out of the 29 negative impacts predicted for construction and operating phases in the case where the river training plan was not implemented, 14 impacts (48 ) would occur to the socioeconomic ecosystem. This was while, provided the respective environmental considerations were well observed, implementation of the river training plan led to 28 positive impacts along with 14 negative ones. Out the 14 negative impacts, 9 instances (64 ) were occur to natural and physical environments, while the biological environment suffered from 4 negative impacts (28 ). In general, the investigations performed using either of the two methodologies showed that, the most significant positive impacts of the plan were related to socioeconomic aspects. The EIA studies showed that, the Ajochai River Training Plan had succeeded to achieve its primary goals.
عنوان اصلی به زبان دیگر
عنوان اصلي به زبان ديگر
Environmental impacts assessment of the sanitation project of AjiChay River
نام شخص به منزله سر شناسه - (مسئولیت معنوی درجه اول )