ارزیابی اراضی گام مهمی در مطالعات خاکصشناسی، توسعه کشاورزی پایدار و اولویتصبندی سامانهصهای آبیاری میصباشد .تعیین مناسبصترین سامانه آبیاری به برخی عوامل مهم مانند شرایط توپوگرافی، ویژگیصهای فیزیکی و شیمیایی خاک و نیز زمینصنما بستگی دارد .همچنین روش پارامتریک بهصعنوان روش کمی یکی از روش-های پرکاربرد بوده و اراضی را برای اهداف مختلف آبیاری سطحی، بارانی و قطرهصای ارزیابی مینماید .این پژوهش به منظور بررسی تناسب اراضی جنوب شهرستان اهر با وسعت تقریبی ۹۰۰۰ هکتار برای انواع سامانهصهای آبیاری مذکور انجام شد .بدینصمنظور پارامترهای مختلف خاک مانند بافت، آهک، گچ، شوری، قلیائیت، زهکشی و شیب به عنوان ویژگیصهای مطرح در خاک و زمینصنما ازدادهصهای مطالعه نیمه تفصیلی منطقه مورد مطالعه با استفاده از ۴۴ خاکرخ انتخاب گردید .این اطلاعات بااستفاده از برنامهSDBm + استخراج و استفاده گردید .بهصطور کلی این تحقیق در دو مرحله انجام گرفت .در مرحله اول، قابلیت اراضی برای کشت آبی بهصروش سیستم محدودیتصها ارزیابی شده و پس از تعیین محدودیتصهای موجود، کلاسصبندی در محیط GIS انجام گرفت .در مرحله بعدی، پس از تجزیه و تحلیل و ارزیابی ویژگیصهای خاک، تناسب منطقه برای هر سه سامانهصهای آبیاری سطحی، بارانی و قطرهصای با استفاده از روش پارامتریک محاسبه و در نهایت مناسبصترین سامانهصهای آبیاری برای هر محدوده نقشه نیز در محیطGIS تهیه گردید .کاربرد سیستم محدودیتصها بیانصگراین است که قابلیت آبیاری منطقه مورد مطالعه بهصطور کلی در کلاسصهای) III اراضی قابل کشت (و) IV اراضی قابل کشت محدود (بهصترتیب با وسعتی حدود ۷۵ و ۲۵ را شامل میصشود .خاک و توپوگرافی بهصعنوان عوامل مهم محدودکننده در این تحقیق تعیین و کاربرد روش پارامتریک نیز نشان داد که آبیاری سطحی در ۴۶ و ۳۲ اراضی مورد مطالعه بهصترتیب در کلاسصهای) S۳ نسبتا مناسب (و) S۲ مناسب (قرار می گیرند .نقشه نهایی تهیه شده نیز نشان داد که قسمتصهای جنوبی محدوده مورد مطالعه بهصدلیل وجود شیب زیاد به هیچ وجه مناسب برای آبیاری سطحی نمیصباشد .در مورد آبیاری بارانی و قطرهصای، تقریبا ۷۰ و ۲۵ منطقه بهصترتیب در کلاس S۲ و S۳قرارمی گیرند .نقشهصهای تهیه شده نیز بیانصگر این است که اطراف باغات شهرستان واقع در قسمتصهای شمالی منطقه مورد مطالعه و حاشیه رودخانه اهرچای در کلاس مناسب (S۲) برای آبیاری قطرهصای می باشند .بنابراین نتایج حاصله نشان داد که اداره جهاد کشاورزی شهرستان اهر آبیاری قطرهصای را با موفقیت توسعه داده است
متن يادداشت
Land evaluation is an important step on soil studies, sustainable agricultural development and priority of irrigation systems. Determination of the high suitable irrigation system depends on some soil parameters i.e. topographic condition, soil physical and chemical characteristics and so landscape. Also, parametric method as a quantitative method was one of the most widely used methods and evaluate lands for different irrigation systems af surface, sprinkler and drip. This study was performed in the south part of Ahar region with extent of 9000 ha to assess land suitability evaluation for aforementioned irrigation systems.For this soil parameters such as texture, lime, gypsum, salinity, alkalinity, drainage, and slope were selected from the previous semi-detailed soil surveying data of 44 soil profiles in the study area. These data extracted using SDBm+ program and used in general, this research was conducted at two steps, In first stage the land irritability classes using limitation method as well as to map with GIS following the occurred limits. The next step was to identify the most appropriate irrigation systems (surface, sprinkler and drip) using parametric method, this approach was processed after analyzing soil properties and finally, the results were shown on the maps which were provided in GIS environment. Application of limitation method across the study area revealed that the irrigability was categorized as two classes of III (Arable land), and IV (Arable land with some restrictions with extention of 75 and 25 in the study area, respectively. Soil and topography were determined as two important limitation factors and using parametric method was also showed that 46 and 32 of the study area were categorized in classes S3 (slightly suitable) and S2 (suitable) for surface irrigation, respectively. The created dereferenced maps were also showed that surface irrigation method was not suitable at the south part of the study area due to extreme slope. In terms of sprinkler and drip irrigation systems,almost 70 and 25 of the study area were classified as S2 and S3 respectively the provided maps were also revealed that the northern part of the study area, around orchards and Ahar chay, is suitable for drip irrigation.There fore the obtained results showed that the office of Agricultural Jehad has successfully developed the drip irrigation system