تعیین مرزهای هیدروژئولوژیکی حوضه آبگیر و حریم حفاظتی چشمه چله خانه علیا (صوفیان)
نام نخستين پديدآور
/واحده آقایی
وضعیت نشر و پخش و غیره
نام ناشر، پخش کننده و غيره
: دانشکده علوم طبیعی
تاریخ نشرو بخش و غیره
، ۱۳۹۴
یادداشتهای مربوط به نشر، بخش و غیره
متن يادداشت
چاپی
یادداشتهای مربوط به پایان نامه ها
جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن
کارشناسی ارشد
نظم درجات
زمین شناسی گرایش آب شناسی زیززمینی
زمان اعطا مدرک
۱۳۹۴/۱۱/۱۲
کسي که مدرک را اعطا کرده
تبریز
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
محدوده مورد مطالعه) شمالصغرب کوه مورو (با وسعتی بیش از۱۸۰ کیلومترمربع با روند تقریبی شرقی _ غربی در ۳۵ کیلومتری شمالصغرب شهر تبریز ارتفاعات شمالی صوفیان را تشکیل میصدهد .این محدوده کوهستانی با توجه به نقشه DEM دارای بلندترین ارتفاع ۲۱۵۰ متر و کمترین ارتفاع ۱۳۵۰ متر که مربوط به دشتصهای جنوبی کوه مورو میصباشد .ارتفاعات روستای چله خانه علیا و کارخانه سیمان صوفیان با داشتن پوشش قابل توجهی از واحدهای آهکی کرتاسه مهمترین منبع تامین آب در منطقه بوده و چشمهصها و قناتصهای متعددی که از آن خارج میصگردد، تامین کنندهصی بخش عمده ای از آب شرب روستای چله خانه علیا میصباشد .کارخانه سیمان صوفیان با تولید روزانه ۷۰۰۰ تن سیمان یکی از قطبصهای صنعتی شمالصغرب محسوب میصشود .بیشترین ماده مصرفی در تولید سیمان سنگ آهک می باشد (۷۰ تا ۷۵ درصد (که به همین دلیل کارخانه سیمان صوفیان درصدد برداشت از سنگصهای آهکی کرتاسه در مجاورت چشمه چله خانه میصباشد .معدن آهک کنار کارخانه صوفیان از نوع روباز و پله ای بوده و با روش انفجار) توسط ماده آنفو (استخراج می شود از این رو گسترش معدن کاری تا نزدیکی روستای چله خانه علیا می تواند بر کمیت و کیفیت آب چشمه واقع در این منطقه موثر باشد که این امر به دلیل استفاده شرب روستاهای پایین دست، می تواند با اعتراض عمومی و تنشصهای اجتماعی همراه باشد، لذا حساسیت و لزوم انجام مطالعات دقیقصتر در منطقه احساس میصشود .ذخیره ۲۰ میلیون تنی سنگ آهک برای تامین نیاز کارخانه نیز در اطراف این چشمه واقع شده است که میصتواند آهک مورد نیاز کارخانه را به مدت ۱۰ سال تامین کند .بنابراین با تعیین حریم حفاظتی چشمه چله خانه و برداشت حساب شده آهک میصتوان از تاثیر آن بر کمیت و کیفیت آب چشمه مذبور کاست .در این پژوهش خصوصیات هیدروشیمیایی و همچنین نقش سازندهای زمین شناسی کوه مورو بر کیفیت منابع آب زیرزمینی مورد ارزیابی قرار گرفته است .نتایج آنالیز نمونهصهای مربوط به چشمهصها و قنوات منطقه نشان داد که فرآیندهای مانند انحلال دولومیت و هوازدگی کربناتها و نیز وجود سازندهای مارنی کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی منطقه را تحت تاثیر قرار داده است .اکثر نمونه ها از کیفیت مناسبی برای کشاورزی و آشامیدن برخوردار هستند، هرچند تعدادی از قنات های خارج شده از مارن های میوسن دارای شوری بالایی بوده و کیفیت نامناسبی دارند .بررسی نسبتصهای یونی، نمودار گیبس و اندیس اشباع نشان میصدهد که انحلال و هوازدگی آهکصهای کرتاسه آبصهای زیرزمینی با کیفیت مناسب در ارتفاعات را تشکیل داده است که با جریان این آب ها به سمت دشت در اثر تماس با مارن های میوسن غلظت مواد محلول افزایش و در نتیجه کیفیت آب زیرزمینی کاهش یافته است .جهت بررسی شرایط هیدروژنولوژیکی، آمار دبی و مقادیر هدایت الکتریکی (EC) چشمه چله خانه علیا بصورت ماهانه اندازه گیری شد .با استفاده از منحنی زمان لگاریتمی آبدهی، ضریب فروکش در رژیم های مختلف بررسی شده است .تجزیه و تحلیل هیدروگراف چشمه در سال آبی۱۳۹۳ - ۱۳۹۴و مقدار ضریب فرود بدست آمده در دراز مدت بیانگر غالب بودن سیستم جریان افشان می باشد که از تراکم بالای درز و شکستگی منطقه ناشی می گردد .بدلیل وجود دولومیت در آهک های کرتاسه و در نتیجه عدم خلوص آهک در منطقه توسعه مجاری کارستی ضعیف بوده است که بصورت تاخیری آب باران را از طریق مجاری ریزتر کارستی تخلیه می کند .جهت تعیین محدوده حوضه آبگیر و حریم حفاظتی چشمه چله خانه علیا، مرزهای هیدرولوژیکی تعیین و با استفاده از روش SCS و محاسبات بیلان، مرز مزبور مورد ارزیابی قرار گرفت .نتایج بدست آمده از محاسبات عدم تطابق مرز هیدرولوژیکی و هیدروژئولوژیکی را نشان داد .از این رو اقدام به تهیه نیمرخ زمین شناسی و محاسبه مساحت حوضه آبگیر گردید .بر اساس یافتهصهای این پژوهش و محدودهصهای محاسبه شده، حریم حفاظتی چشمه چله خانه علیا شامل محدوده هیدورژئولوژیکی بدست آمده از محاسبات بیلان در اطراف چشمه چله خانه علیا و مرز حفاظتی تعیین شده برای آهکصهای موجود در پایینصتر از تراز چشمه چله خانه علیا) بخش غیر اشباع آهکصهای منطقه (میصباشد .جهت جلوگیری از کاهش سطح آب در اثر برداشت بیش از اندازه از آهک در نتیجه رسیدن عمق حفاری به تراز سطح ایستابی، بایستی برداشت از بخش غیر اشباع آبخوان) آهکصهای غیر اشباع (صورت گیرد تا مانع کاهش دبی چشمه چله خانه و حتی خشک شدن آن شود .مساحت حریم حفاظتی چشمه چله خانه ۱۸۴هکتار برآورد گردید
متن يادداشت
The study area is located at north west of Tabriz city as a part of Moro mountain rang with maximum level of 2150 meter about mid sea level. Vast out crop of Cretaceous limestone causes several springs And qanat with supply the major part of drinking water usage of the residents. Sofian cement factory with production 7000 Ton uses limestone of the area as the main feed of the factory. Apart of this limestone is extracted from an area located close to a main spring of the site with supply municipal water of Chelekhane residential area. This open limestone mine is extracted by explosion and at the moment the mining site progress in to the spring basin area. Therefore the authorities of the factory are worried about possible impact of one mining on quality and quantity of spring water so in one hand the factory need to continue mining in order to prepare to 20 million ton of lime which can be guarantee lime usage of the factory for 10 years and on the other hand the risk of discharging and quality of spring water is very possible and serious. In order to determine the quality protection zone of the spring is the main goal of this research. hydrochemical properties of ground water and evaluation the role of geological setting where used to determine the fractured and Karstic aquifer of the site. Sampling and analysis showed that dissolution of dolomite, limestone and marl formation have the main role in the quality of ground water except qanat the other ground water resources have faire condition for drinking and cultivation usages. A part of qanat galleries is located inside Miosen marl units which increase the salinity and degrees the quality. Discharge and Ec were measured monthly for one year. analysis of time discharge and recession curves showed that the recession coefficient is equal =0.002 imply that the dominant flow system is diffuse origin from high density of fractured of the site due to impurity of cretaceous dolomite and limestone development of karstification is very low and delayed discharge and precipitation through narrow conduit causes continuous discharge of spring. In order to determination of basin area and protection zone Chelekhane spring hydrogelogical boundaries of the spring was determined using geological setting field survey and hydrochemical findings and groundwater budget. The result revealed the hydrological and hydrogeological boundaries are not coincident so geological profile of the site was prepared and basin area of the spring was calculated. Determine protection area is composed of limestone located at the level lower than Chelekhane spring emission level in order to prevent the impact of limestone mining on the Chelekane spring the extraction of limestone should be down from the unsaturated zone of limestone. It is possible that mining at the saturated part of the spring basin may decrease the discharge of the spring and may be even dry that. The protection zone of Chelekhane spring evaluated an area of 184 hectare
نام شخص به منزله سر شناسه - (مسئولیت معنوی درجه اول )