عنوان

شناسایی و تحلیل بازدارنده ها و پیشران های توسعه کشاورزی حفاظتی در استان آذربایجان شرقی

شماره

پ۲۷۶۹۴

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

per

عنوان اصلي

شناسایی و تحلیل بازدارنده ها و پیشران های توسعه کشاورزی حفاظتی در استان آذربایجان شرقی

نام نخستين پديدآور

فخرالدین خموشی

نام ناشر، پخش کننده و غيره

کشاورزی

تاریخ نشرو بخش و غیره

۱۴۰۱

نام خاص و کميت اثر

۱۰۸ص.

مواد همراه اثر

سی دی

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

کارشناسی ارشد

نظم درجات

مهندسی مکانیک بیوسیستم

زمان اعطا مدرک

۱۴۰۱/۰۶/۲۹

متن يادداشت

یکی از رویکردهای کشاورزی در دنیا جهت مقابله با چالش¬های مختلف فرسایش و زیست¬محیطی، توسعه کشاورزی حفاظتی با هدف دستیابی به تولید پایدار و مدیریت منابع آب و خاک است. رویکرد اصلی کشاورزی حفاظتی، تاکید بر عدم بکارگیری حشره¬کش¬ها، کود شیمیایی، علف¬کش¬ها که روش¬های مکانیکی کمتر مورد استفاده قرار گیرد و روشهای طبیعی تنها استفاده شود. بر این اساس، مدیریت تلفیقی حاصلخیزی خاک، عملیات کنترل آفات و کنترل علف‌های¬¬هرز مورد اهمیت است. از مزایای این روش کاهش ذخیره نیروی کار، فرسایش خاک، کاهش مصرف انرژی فسیلی و استفاده کارآمد از نهاده¬ها و هزینه¬های کل عملیات زراعی است که در تولید محصولات کشاورزی افزایش چشمگیر، نتیجه آن خواهد بود. به نظر می¬رسد در کشورمان ایران با وجود تلاش¬های صورت گرفته هنوز کشاورزی حفاظتی جدی گرفته نشده و ضروری است، در خصوص موانع رونق آن و همچنین لوازم توسعه آن تحقیق انجام شود. البته تحقیقات متنوعی در نقاط مختلف کشور صورت گرفته منتها در این تحقیق تمرکز فقط بر روی استان آذربایجان¬شرقی خواهد بود. پژوهش حاضر از لحاظ کاربردی جزء پژوهش¬های کیفی می¬باشد. برای انجام این تحقیق سه گام تعیین گردید. در گام اول موانع و بازدارنده¬ها و سپس پیشران¬های کشاورزی حفاظتی شناسایی می-شوند. این کار به روش تحلیل محتوای کیفی منابع و انجام مصاحبه با متخصصان و صاحب¬نظران حاصل از 22 مصاحبه نیمه-ساختاریافته با اساتید گروه مهندسی بیوسیستم و اساتید گروه ترویج کشاورزی روستایی دانشگاه تبریز و آموزش و ترویج کشاورزی حفاظتی، کارشناسان اجرایی سازمان¬های جهاد کشاورزی و پایگاه¬های تحقیقاتی کاربردی پنج شهرستان¬ صورت گرفت. در گام دوم بازدارنده¬ها و پیشران¬ها رتبه¬بندی و گروه¬بندی شدند. در این مرحله بازدارنده¬ها در قالب چند گروه اصلی و پیشران¬ها در قالب چند گروه اصلی شناسایی شدند. در گام سوم الگو¬ها از روش الگو¬سازی ساختاری تفسیری جهت تعیین سطح پیشران¬های اصلی شناسایی و روابط درونی بین بازدارنده¬ها استفاده شد، جامع و الگوی پیشران¬ها و بازدارنده¬ها طراحی شدند و بعد از تشکیل کمیته¬ی فنی متشکل از6 نفر با کارشناسان در بخش تحلیل بازدارنده¬ها نتایج نشان داد که بر اساس نتاج به¬دست آمده حاصل از تحلیل محتوای متن مصاحبه¬ها در مرحله کدگذاری، 27 عامل¬های بازدارنده به هفت گروه بازدارنده (مالی، اعتباری، خدماتی، حمایتی)، آموزشی و دانشی، نگرشی، سیاست¬گذاری و برنامه¬ریزی، ساختاری و نهادی، تکنیکی و مدیریتی تقسیم شدند.، عوامل ساختاری و نهادی و سیاست گذاری و برنامه¬ریزی پایه¬های الگوی بازدارنده¬ها و عوامل ساختاری و نهادی، سیاست¬گذاری و برنامه¬ریزی و نطارتی و ارزیابی و استفاده از خدمات و بسته¬های تشویقی برای کشاورزان از پایه¬های الگوی پیشران می¬باشند. الگوی بازدارنده¬های توسعه کشاورزی حفاظتی در مرحله دوم طراحی شد. بر اساس نتایج بدست آمده در سطح اول الگو، بازدارنده (خدماتی و حمایتی) و در سطح دوم الگو، بازدارنده¬های سیاست¬گذاری و برنامه¬ریزی، ساختاری و نهادی، تکنیکی و مدیریتی، نگرشی، آموزشی و دانشی و مالی و اعتباری قرار گرفتند. بر اساس نتایج تجزیه و تحلیل قدرت وابستگی و پیش¬برندگی، آنها بشدت بر یکدیگر تاثیرگذار هستند و بین آنها ارتباط قوی وجود دارد. میزان وابستگی بازدارنده خدماتی و حمایتی نسبت به سایر بازدارنده¬ها در حد زیادی است و در صورت وجود سایر بازدارنده¬ها بر این بازدارنده نیز تأثیرگذار خواهد بود. نتایج تحلیل پیشران¬های توسعه کشاورزی حفاظتی نشان داد که بر اساس نتایج بدست آمده حاصل از تحلیل محتوای متن مصاحبه¬ها در مرحله کدگذاری اولیه 37 عامل پیشران برای توسعه کشاورزی حفاظتی مشخص شدند، کدهای اولیه در هشت گروه اصلی شامل سیاست¬گذاری و برنامه¬ریزی، ساختاری و نهادی، حمایتی و مالی، نظارت و ارزیابی، فرهنگ¬سازی، بازار نهاده و زیر ساختی، تحقیق و توسعه و ترویجی و آموزشی طبقه¬بندی شدند. با استفاده از روش الگوسازی ساختاری تفسیری، هشت پیشران اصلی شناسایی شده در چهار سطح قرار گرفتند. در سطح اول بازار نهاده و زیر ساختی که توسعه کشاورزی حفاظتی نیازمند این عوامل به عنوان پایه می¬باشد. که نتایج تحقیقات نشان از تأثیر این عامل بر پذیرش توسعه کشاورزی حفاظتی می¬باشد. پیشران¬های (سیاست¬گذاری و برنامه¬ریزی، ساختاری و نهادی، فرهنگ‌سازی، تحقیق و توسعه و ترویجی و آموزشی) در سطح دوم طراحی الگو قرار گرفتند و مشخص شد بین آنها ارتباط قوی وجود دارد. همچنین در سطح سوم طراحی الگو، پیشران حمایتی و خدماتی قرار گرفت و در سطح چهارم نیز پشران نظارت و ارزیابی مشخص شد. بر اساس نتایج تحلیل و بررسی قدرت پیش¬برندگی و وابستگی پیشران¬های توسعه کشاورزی حفاظتی، پیشران¬های (سیاست-گذاری و برنامه¬ریزی، ساختاری و نهادی، حمایتی و مالی، نظارت و ارزیابی، فرهنگ¬سازی، تحقیق و توسعه و ترویجی و آموزشی) در سطح عامل پیوندی قرار گرفتند که دارای نیروی وابستگی و پیش¬برندگی زیاد می¬باشند. همچنین عامل پیشران (بازار نهاده و زیر ساختی) نیازمند نیروی وابستگی زیادی بدون قدرت پیش¬برندگی مشخص شد.برای طراحی و اعتبارسنجی الگوی فرایندی توسعه کشاورزی حفاظتی این بخش از پژوهش در سه مرحله انجام شد و در آخر نتایج مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. مراحل اجرایی توسعه کشاورزی حفاظتی در سطح محلی شامل 26 مرحله فرعی در قالب 9 مرحله اصلی برنامه¬ریزی در منطقه، حمایتی و تأمین مالی، اجرای برنامه¬های تحقیقاتی، اجرای برنامه¬های ترویجی، ایجاد سازمان کار محلی، تأمین ماشین¬آلات و نهاده، انتشار فناوری حفاظتی، ایجاد مزارع تحقیقاتی و پذیرش کشاورزی حفاظتی که باید در سطح منطقه¬ای و استانی جهت توسعه کشاورزی حفاظتی استفاده شوند. در مرحله دوم، الگوی فرآیندی توسعه کشاورزی حفاظتی در سطح محلی طراحی شد. بر اساس نتایج بررسی نه مرحله توسعه کشاورزی حفاطتی در چهار سطح قرار گرفتند. در بالاترین سطح الگو یا سطح اول پذیرش کشاورزی حفاظتی بعنوان الگوی اصلی کشاورزی حفاظتی و در سطح چهارم حمایتی و تأمین مالی و برنامه¬ریزی در سطح استان و منطقه قرار گرفت. در سطح دوم الگوی پذیرش مراحل توسعه کشاورزی حفاظتی شامل اجرای برنامه¬های تحقیقاتی، اجرا برنامه¬های آموزشی و ترویجی، تأمین ماشین¬آلات و نهاده، انتشار فناوری کشاورزی حفاظتی و ایجاد مزارع تحقیقاتی و الگویی می¬باشد. به عبارتی توسعه کشاورزی حفاظتی نیازمند اجرای دقیق این مراحل بوده که هر کدام از این مراحل می¬تواند بر دیگری تأثیرگذار باشد

متن يادداشت

Abstract: One of the agricultural approaches in the world to deal with various environmental challenges is the development of conservation agriculture with the aim of achieving sustainable production and managing water and soil resources. The main approach of conservation agriculture is to emphasize the use of mechanical and natural methods so that chemical fertilizers, herbicides and insecticides are used only when needed. Based on this, operations such as pest control, weed control and integrated management of soil fertility are of interest. Among the advantages of this method is the reduction of soil erosion, efficient use of inputs, labor saving, reduction of fossil energy consumption and the total costs of agricultural operations, which will result in a significant increase in the production of agricultural products. It seems that conservation agriculture has not been taken seriously in our country, Iran, despite the efforts made, and it is necessary to conduct a research on the obstacles to its prosperity and also the resources for its development. Of course, various researches have been conducted in different parts of the country, but in this research, the focus will be only on East Azerbaijan province. The current research is part of qualitative research in terms of application. Three steps were determined to conduct this research. In the first step, obstacles and inhibitors and then drivers of conservation agriculture are identified. This work is based on the method of qualitative content analysis of sources and conducting interviews with experts and experts resulting from 22 semi-structured interviews with professors of the Department of Biosystem Engineering and professors of the Department of Rural Agriculture Promotion of Tabriz University and applied research bases and training and promotion of conservation agriculture and experts. The implementation of the agricultural jihad organizations of five cities took place. In the second step, inhibitors and promoters were ranked and grouped. At this stage, the inhibitors were identified in the form of several main groups and the promoters were identified in the form of several main groups. In the third step of patterns, interpretative structural patterning method was used to determine the level and internal relationships between the identified main inhibitors and drivers, a comprehensive model of inhibitors and drivers were designed and after forming The technical committee consisting of 6 people with experts showed the results, structural and institutional factors and policy-making and planning, the bases of the deterrent model and structural and institutional factors, policy-making and planning, and evaluation and use. The services and incentive packages for farmers are the foundations of the Pishran model.

عنوان گونه گون

Identification and analysis of the barriers and drivers of conservation agriculture development in East Azarbaijan province

عنصر شناسه اي

‏خموشی،

ساير عناصر نام

‏فخرالدین

کد نقش

تهیه کننده

عنصر شناسه اي

‏طاهری حاجی وند،

عنصر شناسه اي

عبدی،

عنصر شناسه اي

نوید،

ساير عناصر نام

‏عادل

ساير عناصر نام

‏رضا

ساير عناصر نام

حسین‏

تاريخ

استاد راهنما

تاريخ

استاد مشاور

تاريخ

استاد مشاور

عنصر شناسه اي

‏تبریز