عنوان

بررسی تطبیقی آراء آیت الله جوادی آملی و آیت الله ملکی میانجی در باب چیستی عقل و نقش آن در قلمرو خداشناسی

شماره

۲۷۹۸پ

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

فارسی

عنوان اصلي

بررسی تطبیقی آراء آیت الله جوادی آملی و آیت الله ملکی میانجی در باب چیستی عقل و نقش آن در قلمرو خداشناسی

نام عام مواد

[پایان نامه]

نام نخستين پديدآور

/ سیده مریم فاطمی

نام ساير پديدآوران

؛ استاد راهنما: موسی ملایری؛ استاد مشاور: محمد هادی ملازاده

نام ناشر، پخش کننده و غيره

: دانشگاه قرآن و حدیث (پردیس تهران)

تاریخ نشرو بخش و غیره

، ۱۳۹۵

نام خاص و کميت اثر

۱۸۵ ص.

متن يادداشت

کتابنامه: ص.۱۸۰ -۱۸۵؛ همچنین به صورت زیرنویس

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

کارشناسی ارشد

نظم درجات

علوم حدیث (گرایش کلام و عقاید)

زمان اعطا مدرک

۱۳۹۵/۰۶/۲۳

امتياز متن

۲۰

متن يادداشت

خردورزی، تکیه بر عقل و تاکید بر نقش و جایگاه آن، موضوعی است که در قرآن کریم و روایات اسلامی اهمیت فراوانی دارد. از طرف دیگر در تاریخ تفکر اسلامی، دیدگاه های متفاوتی درباره عقل و محدوده حجیت آن، از سوی اندیشمندان ارائه گردیده که اختلافات فراوانی با یکدیگر داشته و بعضاً در تقابل با هم قرار می¬گیرند. هدف ما در این پژوهش، بررسی دیدگاه¬های دو اندیشمند جهان اسلام، آیت الله جوادی آملی و آیت الله ملکی میانجی، به عنوان نماینده دو مکتب فکری نوصدرایی و تفکیک، در باب چیستی عقل و نقش آن در خداشناسی است. با توجه به دستاورد¬های این پژوهش روشن گردید که آیت الله ملکی میانجی و آیت الله جوادی آملی در باب چیستی عقل و حجیت آن، اختلاف نظر اساسی با یکدیگر دارند که این اختلاف، به مبانی انسان¬شناختی و معرفت شناختی ایشان بازمی¬گردد. آیت الله جوادی آملی، نفس انسانی را موجودی مجرد می¬داند که عقل نیز یکی از قوای آن بوده و به نظری و عملی تقسیم می¬شود. به عقیده ایشان، شأن عقل نظری تعقل و استنباط بوده و انسان به مدد آن می¬تواند به معرفت حقیقی دست یابد و همین معنای عقل است که در کتاب و سنت نیز مورد تعظیم قرار گرفته است. در دیدگاه دیگر، آیت الله ملکی، نفس انسانی را موجودی ظلمانی دانسته که همه کمالات آن از قبیل علم، قدرت و ...، خارج از ذات او می¬باشند. به عقیده ایشان، منظور از عقل حقیقی که در کتاب و سنت از اهمیت ویژه ای برخوردار است، عقل مصطلح فلسفی نمی باشد؛ بلکه حقیقتی است نورانی، مجرد و خارج از ذات انسان که خداوند به تملیک خود، آن را بر ارواح انسانها افاضه می¬کند. این دو اندیشمند در باب نقش عقل در خداشناسی نیز اختلاف نظر اساسی و مبنایی با یکدیگر دارند. به عقیده آیت الله جوادی، انسان به کمک عقل برهانی می¬تواند به شناخت حقایق هستی بپردازد و از آنجا که واجب بالذات نیز در قلمرو هستی جای دارد، عقل اولا می¬تواند با استفاده از براهین منطقی، به اثبات وجود او پرداخته و ثانیا با اتکا به نظریه اشتراک معنوی، به معرفت من وجه از اوصاف وی دست یابد. در دیدگاه دیگر، آیت الله ملکی معتقد است که اثبات وجودخداوند، نیازمند اقامه برهان نیست زیرا انسان به تعریف خودِ خداوند، او را می¬شناسد.به عقیده ایشان، عقل انسان، راهی به شناخت پروردگار ندارد و براهینی که برای تبیین صفات کمالی الهی اقامه شده¬اند، مبتنی بر اتصاف خالق به کمالات مخلوقات بوده و منجر به تشبیه می¬شود، لذا به معرفت حقیقی منجر نمی¬گردد. با توجه به نتایج این پژوهش می¬توان گفت که دو اندیشمند در باب چیستی عقل و نقش آن در خداشناسی، اختلاف نظر اساسی با یکدیگر دارند. این اختلاف نظر، ریشه در مبانی انسان¬شناختی و معرفت شناختی آنها داشته و عمیق می¬باشد.کلیدواژه ها: عقل نظری، حقیقت عقل، حجیت عقل، خداشناسی، ملکی میانجی، محمدباقر، جوادی آملی، عبدلله

موضوع مستند نشده

خداشناسی

شماره رده

نشانه اثر

عنصر شناسه اي

فاطمی

ساير عناصر نام

، سیده مریم

عنصر شناسه اي

ملایری

عنصر شناسه اي

ملازاده

ساير عناصر نام

، موسی

ساير عناصر نام

، هادی

کد نقش

، استاد راهنما

کد نقش

، استاد مشاور

کشور

ایران

سازمان

موسسه علمی وفرهنگی دارالحدیث قم

تاريخ عمليات

20171126

شماره بازیابی

p ۲۷۹۸

فرمت انتشار

p

نوع ماده

TF

کد کاربرگه

92029

پیشوند ISBD اعمال شده است

1

سطح دسترسي

a

تكميل شده

Y