برهان صدیقین در فلسفه ملاصدرا و مقایسه آن با برهان وجودی آنسلم و دکارت
نام نخستين پديدآور
اکبریان رضا, فجردزفولی علی
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
در تاریخ فلسفه، برهان صدیقین به عنوان راهی که در آن خدا با خدا شناخته می شود و عالم و صفات آن در راهیابی به معرفت الهی واسطه قرار نمی گیرد، موقعیت ممتازی در میان براهین اثبات وجود خدا دارد. ریشه این برهان را باید در آیات قرآنی و تعالیم امامان شیعه جست. در این برهان تلاش می شود تا از طریق تامل در نفس وجود و بررسی احکام ضروری آن، وجود واجب اثبات و در پرتو آن، وجود سایر موجودات تبیین شود. ابن سینا، ملاصدرا و علامه طباطبایی هر کدام بیان خاصی در باب این برهان دارند. نباید این برهان را با برهان وجودی آنسلم و دکارت یکی دانست. کانت، فیلسوف معروف آلمانی، معتقد است که براهین اثبات خدا در نهایت به دلیل وجودی بر می گردند و در نقد خود از این براهین برهان وجودی را مورد نقد قرار می دهد. کانت می گوید در برهان وجودی مغالطه ای اساسی وجود دارد و با انکار وجود محمولی، برهان وجودی دکارت و آنسلم را از درجه اعتبار ساقط می کند. از نظر ما نقادی کانت از برهان وجودی به برهان صدیقین ملاصدرا وارد نیست و این برهان می تواند به عنوان مبنایی مطمین و استوار در جهت اثبات عقلی خدا مورد توجه قرار گیرد. اثبات این معنا در کنار تحلیل برهان صدیقین ملاصدرا و مقایسه آن با برهان وجودی آنسلم و دکارت هدف نوشتار حاضر است.