نگاه عرفانی به اختلاف عقاید و ادیان بررسی دیدگاه قونوی
نام نخستين پديدآور
یوسف ثانی سیدمحمود
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
قونوی در رساله مستقلی با عنوان الرساله المفصحه عن منتهی الافکار و سبب اختلاف الامم و نیز در برخی دیگر از آثار خود به بررسی مساله اختلاف عقاید و ادیان و پی جویی از علت یا علل آن پرداخته است. او هر چند در وهله نخست از این اختلاف تبیینی معرفت شناختی به دست می دهد و تلقیات و برداشت های گوناگون و یا دلایل و براهین مختلف در قبول و رد عقاید را علت اختلاف آنها قلمداد می کند، ولی در این مرحله متوقف نمی ماند و با ارجاع اختلاف های معرفت شناختی به امور هستی شناختی در نهایت این اختلاف ها را معلول توجهات ادراک کنندگان و آنها را نیز تابع مقاصد و اهداف آنان و مقاصد و اهداف را نیز تابع اختلاف مزاج ها و روحیات افراد و محصول تفاعلات بین روح و جسم، و آنها را نیز در غایت امر معلول یا محصول اختلاف در آثار تجلیات اسمایی متعین و متعدد در مرتبه قابل ها و به تناسب استعداد آنها می داند و بدین ترتیب، اختلاف عقیده در مرتبه عقل نظری در خصوص امری واحد را مساله ای طبیعی دانسته، به تبع آن اختلاف ادیان و عقاید دینی را نیز امری ناگزیر و لازمه تجلیات اسمای الهی قلمداد می کند.