عنوان

تحلیل صدرایی از رابطه علیت و حذف ماهیات

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

فارسی

عنوان اصلي

تحلیل صدرایی از رابطه علیت و حذف ماهیات

نام نخستين پديدآور

عبدالعلی شکر

محل نشرو پخش و غیره

مشهد

تاریخ نشرو بخش و غیره

بهار و تابستان/1394

نام ناشر، پخش کننده و غيره

دانشگاه علوم اسلامی رضوی

متن يادداشت

با اثبات اصالت وجود و اعتباریت ماهیت توسط ملاصدرا، وجود محور بحث‌ها قرار گرفت؛ اما رسوبات مباحث ماهوی همچنان در میان این مباحث به چشم می‌خورد. ملاصدرا بر مبنای اصالت وجود و نیز تحلیل رابطه علّی و معلولی، تقسیمی دو ضلعی از وجود ارائه کرد و بر اساس آن وجود را به رابط و مستقل تقسیم نمود. وجود معلول یا رابط، عین ربط و تعلق به علت خود به شمار می‌رود و در واقع یک حقیقت حرفی و ربطی است و هیچ گونه استقلالی از خود ندارد. این تحلیل، پیامدهایی در مباحث فلسفی خواهد داشت؛ از جمله اینکه وضعیت ماهیت به کلی دگرگون می‌شود؛ زیرا تمام وجودات ممکن که ماهیت از آن‌ها انتزاع می‌شود، مصداق وجود رابط خواهند بود و استقلالی نخواهند داشت. در این صورت دیگر نمی‌توانند در جواب چیستی اشیا بیایند؛ زیرا تا چیزی استقلال وجودی یا مفهومی نداشته باشد، شایستگی ندارد تا در جواب ماهو بیاید. این به معنای حذف ماهیات و اندراج آن‌ها در حوزه مفاهیم است. ماهیت به معنای «ما یقال فی جواب ما هو» مستلزم استقلال در مفهومیت است، در حالی که حقیقت ربطیِ ممکنات این استقلال را از آن‌ها سلب می‌کند. در نتیجه آنچه درباره ماهیات گفته می‌شود، به مفاهیم استناد می‌یابد. ماهیت به معنای «ما به الشیء هو هو» نیز به کار می‌رود که بر مبنای اصالت وجود، تنها شامل وجود می‌شود و از حیطۀ ماهیت خارج است.

عنصر شناسه ای

وجود رابط;ماهیت;مفهوم;فلسفه (عام);اصل علیت;

تقسیم فرعی موضوعی

اختلاف تشکیکی;وجود رابطی;معقول ثانی;امکان فقری نفس;وجود فی نفسه نفس;حقیقت هستی;رابطه مفهوم وجود با مصادیق آن;اصالت وجود;وجود لغیره;تفاوت ماهیت و مفهوم;تشخص ماهیت;ادراک انفعالی از واقعیت;ماهیت نداشتن ممکنات;ماهیت نداشتن خداوند;حلول و اتحاد;مقولات ده گانه ا

مشخصه منبع قراردادي

نوع ماده

مقاله;