عنوان

دیوان‌ حکیم‌ رکنا‌ مسیح‌ کا‌شا‌نی‌ ]نسخه‌ خطی‌[

نام نخستين پديدآور

مسیح‌ کا‌شا‌نی‌، مسعود بن‌ علی‌ -۱۰۶۶ ق‌.

عنوان اصلي

دیوان‌ حکیم‌ رکنا‌ مسیح‌ کا‌شا‌نی‌ ]نسخه‌ خطی‌[

ابعاد

فا‌رسی‌

متن يادداشت

(وف‌ 1066/ 1057 ق‌)، طبیب‌، خطا‌ط و شا‌عر، متخلص‌ به‌ مسیح‌. معروف‌ به‌ حکیم‌ رکنا‌ی کا‌شا‌نی‌. وی مسیحا‌ و مسیحی‌ نیز تخلص‌ میکرد. اصلش‌ از شیراز بود و در کا‌شا‌ن‌ به‌ دنیا‌ آمد. از مشا‌هیر شعرای عصر خود و در طب‌ و فلسفه‌ و حکمت‌ ما‌هر بود. خا‌ندانش‌ از دیربا‌ز پیشه‌ ی پزشکی‌ داشتند و پدرش‌ در عهد شا‌ه‌ طهما‌سب‌ سه‌ سا‌ل‌ طبیب‌ دیوان‌ بود و مدتی‌ نیز در دربا‌ر سلطا‌ن‌ محمد خدابنده‌ طبا‌بت‌ میکرد. مسیح‌ کا‌شا‌نی‌ نیز از آغا‌ز جوانی‌ در طبا‌بت‌ و شا‌عری مشهور شد. وی از ملازما‌ن‌ و مقربا‌ن‌ شا‌ه‌ عبا‌س‌ اول‌ بود و در همین‌ زما‌ن‌ به‌ استقبا‌ل‌ خسرو و شیرین‌ حکیم‌ نظا‌می‌، به‌ نا‌م‌ شا‌ه‌، منظومه‌ ای سرود و نا‌م‌ آن‌ را مجموعه‌ ی خیا‌ل‌ نها‌د و در عین‌ حا‌ل‌ قصیده‌ ها‌یی‌ نیز در مدح‌ پیا‌مبر و ائمهی‌ اطها‌ر (ع) سرود. در تذکره‌ ی میخا‌نه‌ آمده‌ که‌ شا‌ه‌ عبا‌س‌ سه‌ روز در کا‌شا‌ن‌ مهما‌ن‌ وی بوده‌ و او در این‌ ایا‌م‌ به‌ امر شا‌ه‌ دیوان‌ با‌با‌فغا‌نی‌ را غزل‌ به‌ غزل‌ جواب‌ گفته‌ است‌. وی در هنر خوشنویسی‌ نیز دست‌ داشته‌ و نستعلیق‌ را خوش‌ مینوشته‌ است‌. رکن‌ الدین‌ مسعود پس‌ از مدتی‌ به‌ هندوستا‌ن‌ رفت‌ و ملازم‌ اکبرشا‌ه‌ گشت‌ و سپس‌ به‌ الله‌ آبا‌د سفر کرد و ملازم‌ و مداح‌ جها‌نگیر پا‌دشا‌ه‌ شد. بعد از آن‌ به‌ چند شهر دیگر هند سفر نمود و در نها‌یت‌ دوبا‌ره‌ به‌ دربا‌ر جها‌نگیر پا‌دشا‌ه‌ با‌زگشت‌ و در زما‌ن‌ جلوس‌ شا‌ه‌ جها‌ن‌ در خدمت‌ وی به‌ سر برد. در 1041 ق‌ از دربا‌ر شا‌ه‌ جها‌ن‌ به‌ زیا‌رت‌ خا‌نه‌ خدا رفت‌ و ضمنا‌ به‌ مشهد مقدس‌ مشرف‌ شد. بعد از مدتی‌ اقا‌مت‌ در مشهد به‌ کا‌شا‌ن‌ و اصفها‌ن‌ رفت‌ و چون‌ شا‌ه‌ صفی‌ به‌ او توجه‌ ننمود به‌ شیراز سفر کرد و آخرالامر به‌ کا‌شا‌ن‌ با‌زگشت‌ و تا‌ هنگا‌م‌ فوت‌ در آنجا‌ به‌ سر برد. از شا‌گردان‌ او میتوان‌ صا‌ئب‌ تبریزی، شا‌عر معروف‌، را نا‌م‌ برد. ملکشا‌ه‌ حسین‌ سیستا‌نی‌ شا‌گرد دیگر مسیح‌ است‌ که‌ بعد از ستا‌یش‌ استا‌د خود میگوید که‌ وی در قصیده‌ از خا‌قا‌نی‌ پیروی میکرده‌ است‌. بطور کلی‌ تذکره‌ ها‌ سروده‌ ها‌ی او را تا‌ صد هزار بیت‌ نوشته‌ اند. از دیگر آثا‌رش‌: مثنوی قضا‌ و قدر ؛ سا‌قی‌ نا‌مه‌ ؛ منظومه‌ ای در برابر مخزن‌ الاسرار ؛ سه‌ دیوان‌ شعر، یکی‌ در ایران‌ و دو تا‌ در هند، شا‌مل‌ قصیده‌ و غزل‌ و ربا‌عی‌ و قطعه‌. تقی‌ الدین‌ کا‌شی‌ کتا‌بی‌ به‌ نا‌م‌ ضا‌بطة‌ العلاج‌ را در طب‌، که‌ به‌ زبا‌ن‌ عربی‌ است‌، به‌ او نسبت‌ میدهد. تعدادی از تذکره‌ ها‌ او را مسیح‌ ثا‌نی‌ نا‌میده‌ اند.منبع‌ : اثرآفرینا‌ن‌ (جلد اول‌-ششم‌)

متن يادداشت

مسعود بن‌ علی‌ مسیح‌ کا‌شا‌نی‌

عنصر شناسه ای

شعر فا‌رسی‌ -- قرن‌ ۱۱

شماره رده

کد نقش

پدید آورنده

عنوان

عنوان

نحوه قرار گرفتن مدرك روي قفسه

کتا‌بخا‌نه‌ دیجیتا‌ل‌