از جنگ جهاني دوّم به بعد، به واسطه گسترش تعداد کشورها در عرصه بين المللي و شکل گيري اتحاديه هاي منطقه اي، موضوع همگرايي منطقه اي از اهميت و جايگاه ويژه اي در ميان نظريه پردازان روابط بين الملل برخوردار شد؛ به گونه اي كه در دهه هاي 1950 و 1960 آثار زيادي در حوزه منطقه گرايي و مطالعات منطقه اي منتشر شد. از نيمه دوم دهه 1980 نظريه هاي همگرايي، دوباره مورد توجه قرارگرفت که شدت آن پس از فروپاشي اتحاد شوروي و پايان نظام دوقطبي مضاعف بود. فعاليت سازمان همکاري اقتصادي )اکو( که در ژوئيه 1964 با عنوان سازمان همکاري عمران منطقه اي به وجود آمده بود و اعضاي مؤسس آن ترکيه، ايران و پاکستان بودند در سال 1979به حالت تعليق درآمد و در سال 1980 منحل شد. اما در سال 1985 هر سه کشور عضو ابراز تمايل کردند بار ديگر همکاري اقتصادي را با عنواني تازه آغاز کنند و با نام جديد اکو فعاليت خود را آغاز کردند. با فروپاشي اتحاد شوروي و استقلال جمهوري هاي آسياي مرکزي و قفقاز در سال1991 ، زمينه گسترش اکو فراهم شد و تعداد اعضاي آن به ده عضو رسيد. از سوي ديگر همزمان، در سالهاي اوليه شکل گيري سازمان همکاري عمران منطقه اي، در سال 1967 در جنوب شرق آسيا، اتحاديه ملل جنوب شرق آسيا )آسه آن( ايجاد شد که داراي ده عضو بود و امروزه به عنوان يک سازمان منطقه اي موفق در زمينه همگرايي ميان اعضاء شناخته شده است و از آن به عنوان يکي از الگوهاي موفق همگرايي منطقه اي ياد مي شود. سؤال اصلي مقاله آن است که چرا با اين که اکو و آسه آن در شرايط نسبتا مشابه، مانند ساختار نظام دوقطبي، حمايت از سوي ايالات متحده و مقابله با نفوذ کمونيسم در دو منطقه آسياي جنوب شرقي و آسياي جنوب غربي شكل گرفتند؛ گستره همکاري ميان کشورهاي عضو آسه آن افزايش يافت و به همگرايي رسيد و به عنوان نمود موفق همگرايي منطقه اي بعد از اتحاديه اروپايي مطرح شد، اما اکو همچنان در مرحله اوليه همکاري به سر مي برد؟ فرضيه اصلي مقاله اين است که اگرچه بر اساس ديدگاه سازه انگارانه ونت، شکل گيري اين دو نهاد بر اساس "منطق پيامد" بود، اما به واسطه "منطق تناسب" سه دسته هنجارهاي جامعه بين المللي ) منطق لاکي(، هنجارهاي جامعه امنيتي ) منطق کانتي( و هنجارهاي منطق هاي )هنجارهاي رويه اي( در ميان کشورهاي عضو آسه آن دروني شده و همين موضوع سبب شکل گيري هويت مشترک در ميان اعضاء در قالب يک جامعه امنيتي شده است، در حالي که اعضاي اکو اين مراحل را طي نکرده اند و هويت مشترک در ميان آنها ايجاد نشده است.
قطعه
عنوان
فصلنامه رهيافت هاي سياسي و بين المللي
شماره جلد
، شماره ۲۷
تاريخ نشر
، پاييز ۱۳۹۰
توصيف ظاهري
: ص. ۵۹-۸۰
اصطلاحهای موضوعی کنترل نشده
اصطلاح موضوعی
آسيا
اصطلاح موضوعی
همگرايي منطقه اي
اصطلاح موضوعی
همکاري منطقه اي
اصطلاح موضوعی
اکو
اصطلاح موضوعی
آسه آن
اصطلاح موضوعی
هنجار
نام شخص به منزله سر شناسه - (مسئولیت معنوی درجه اول )