عنوان

بازخوانی آموزه «معرفت نفس» در مکتب تربیتی امیرالمومنین علیه‌السلام بر اساس حدیث شریف «من عرف نفسه فقد عرف ربه»

شماره

۹۶۴پ

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

فارسی

عنوان اصلي

بازخوانی آموزه «معرفت نفس» در مکتب تربیتی امیرالمومنین علیه‌السلام بر اساس حدیث شریف «من عرف نفسه فقد عرف ربه»

نام عام مواد

[پایان نامه]

نام نخستين پديدآور

/ سیدمحمدحسین دعائی

نام ساير پديدآوران

؛ استاد راهنما: عبدالهادی مسعودی؛ استاد مشاور: محمدحسن وکیلی

نام ناشر، پخش کننده و غيره

: دانشگاه قرآن و حدیث (قم)

تاریخ نشرو بخش و غیره

، ۱۳۹۲

نام خاص و کميت اثر

۱۴۷ص

متن يادداشت

نفس ،معرفت نفس، انسان شناسی، خودشناسی، معرفت الله، سیستم تربیتی اسلام، امیر المؤمنین (علیه السلام)

متن يادداشت

چاپی

متن يادداشت

کتابنامه: ص. ۱۴۱ - ۱۴۷؛ همچنین به صورت زیرنویس

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

کارشناسی ارشد

نظم درجات

علوم حدیث(گرایش نهج البلاغه)

زمان اعطا مدرک

۹۲/۱۲۵/۳

امتياز متن

۱۹

متن يادداشت

بررسی تبیین آموزه ی دینی(معرفت نفس) وابعاد تربیتی آن، بعنوان آن:(مهم ترین خواسته ی بشر)، (پایه واساس معرفت شناسی)، (مبنای معنویت واخلاق)،(حلقه ی اتصال تمدن ها، فرهنگ ها واندیشه ها)،(شاه کلیداسلامی سازی علم دینی)، (فریضه ی هرمرد وزن مسلمان)،(مصداق علم نافع وبرتر)،(برترین معرفت)،(رمز سعادت ونیکبختی) و(امری ملازم با معرفت رب)، یکی از ضرورت هاست.برهمین اساس، برآنیم تا در تحقیق حاضر،باتکیه برضوابط علمی فهم آموزه های دینی،به موجه سازی دستگاه تربیتی اسلام دراین حوزه، اقدام کرده وبا رویکرد اجتهادی وفقاهتی مرسوم درکشف آموزه های دینی،به بازخوانی این راهبرد تربیتی،با محوریت حدیث شریف(من عرف نفسه فقد عرف ربه) بپردازیم. از همین رو کوشیده ایم. تا با پشت سر نهادن هفت مرحله ی اصلی فهم حدیث، یعنی:(بررسی سند حدیث وکیفیت استنادآن به معصوم(علیه السلام))، (بررسی متن حدیث وتعیین قرائت قابل اعتماد ازآن)،(بررسی معنای حدیث از حیث مفردات وترکیب)،(بررسی خانواده ی حدیث وتلاش برای فهم صحیح مراد جدی معصوم(علیه السلام))،(بررسی معارضات حدیث وتبیین طریقه ی حل تعارض) ،(بررسی مؤیداتحدیث در منابع قطعی معرفت(یعنی:قرآن، وجدان وبرهان))،(پردازش نهائی وجمع بندی و نتیجه گیری)، به معنا ومفاد حقیقی حدیث مذکور، نزدیک شده وازاین طریق، قدمی در مسیرتبیین روشمند آموزه ی دینی(معرفت نفس) برداریم.هم چنین گفتنی است که با توجه به محوریت(متن)- بعنوان یک ( داده ی کیفی)- در تحقیقات فقه الحدیثی، (گردآوری اطلاعات)مورد نیاز برای تحقیق حاضر، بااستفاده از(روش کتاب خانه ای) صورت گرفته و(پردازش اطلاعات) گردآوری شده نیز باتکیه بر (روش های کیفی) مربوطه، همچون: (تحلیل محتوا)،انجام شده است. به طورخلاصه می توان اصلی ترین نتیجه ی حاصل از این تحقیق را این گونه بیان داشت که:عبارت شریف (من عرف نفسه فقدعرف ربه)، حدیثی است علوی که به استناد قرائن سندی ومضمونی متعدد ومتقن، ازجمله:(اعتبار مصادر ومنابع)،(نقل مسند در برخی ازکتاب ها)، (علو لفظ ومعنا)،(تواتر معنوی یا اجمالی)، (شهرت روایی) ،(مقبولیت در نزد بزرگان) و(موافقت با معارف موجه)، شکی در استناد آن به وجود مبارک (حضرت علی بن ابی طالب امیر المؤمنین (علیه السلام)) نیست. هم چنین با وجود گستردگی مفهومی این حدیث شریف درنگاه نخست و امکان حمل آن بر سطوح مختلفی از معانی، توجه به مواردی هم چون: (معنای واژه ی نفس)، (معنای واژه ی نفس)، (معنای واژه ی معرفت)، (هویت وحقیقت معرفت نفس) (هویت وحقیقت معرفت الله) و(مفاد جمعی گزاره های دال بر ارتباط معرفت نفس با معرفت الله) ،به تقویت وتوجیه لایه ی عرفانی آن منجر شده وما را به این نتیجه می رساند که:( لزوم تحصیل شناخت حضوری نسبت به حقیقت الهی به ودیعت نهاده شده در وجودانسان، برای رسیدن به شهود حضرت حق ونیل به مقام معرفت الله)، موجه ترین صحیح ترین معانی است که می توان از این کلام امیرالمؤمنین (علیه السلام) برداشت کرد. درپایان نیز لازم به ذکر است که (حجیت حدیث مورد بحث وعرفانی بودن دلالت آن)، (انطباق قرائت عارفان شیعی از آموزه ی معرفت نفس بر مفاد وحیاتی آن)، (تثبیت نظریه ی اتحاد مفاد عقل،قلب و وحی، ازطریق تبیین آن درموضوع بحث)، (تفاوت مفهوم دینی معرفت نفس با مفهوم مشابه، مانند: انسان شناسی، روان شناسی، علم النفس،انسان گرایی، فرد گرایی، درون گرایی وانواع خود محوری های روان شناختی، اخلاقی وفلسفی) و(محوریت آموزه ی معرفت نفس بعنوان یک راهبرد، درسیستم تربیتی اسلام)، برخی دیگر از نتائج حاصل ازتحقیر حاضر، همچنان که (لزوم بررسی های سندی ودلالی دقیق تر،در ارتباط با آموزه ی معرفت نفس)، (ضرورت سرمایه گذاری های کلان علمی واجرائی برمقوله ی معرفت نفس)، (لزوم تمرکزبر مطالعات تطبیقی مرتبط با مفهوم معرفت نفس ومفاهیم مشابه)، (ضرورت توجه به فرایند و روش فهم دین در مقیاس سیستمی وتمدنی) و(لزوم طراحی وارائه ی سیستم تربیتی اسلام ،درقالب الگوی اسلامی پیشرفت) نیزاصلی ترین پیشنهادهای این تحقیق، برای مجامع علمی واجرائی است.

عنصر شناسه اي

دعائی

ساير عناصر نام

، محمدحسین

عنصر شناسه اي

مسعودی

عنصر شناسه اي

وکیلی

ساير عناصر نام

، عبدالهادی

ساير عناصر نام

، محمدحسن

کد نقش

، استاد راهنما

کد نقش

، استاد مشاور

کشور

ایران

سازمان

کتابخانه دانشگاه قرآن و حدیث (پردیس تهران)

تاريخ عمليات

20140629

شماره بازیابی

p ۹۶۴ پایان‌ نامه

فرمت انتشار

p

نوع ماده

TF

کد کاربرگه

92029

پیشوند ISBD اعمال شده است

1

سطح دسترسي

a

تكميل شده

Y