عنوان

اسماء و صفات خداوند؛ مقایسه‌ای بین دیدگاه معتزله و روایات امیرالمومنین (ع) و ائمه‌ی معصومین(ع)

کد کشور

IR

شماره

پ۵۳۲

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

فارسی

کشور محل نشر

IR

عنوان اصلي

اسماء و صفات خداوند؛ مقایسه‌ای بین دیدگاه معتزله و روایات امیرالمومنین (ع) و ائمه‌ی معصومین(ع)

نام عام مواد

[پایان‌نامه]

نام نخستين پديدآور

/علی ایمان پرست

نام ساير پديدآوران

؛استاد مشاور: مجید معارف

نام ناشر، پخش کننده و غيره

دانشکده علوم حدیث(شهرری)

تاریخ نشرو بخش و غیره

، ۱۳۹۰

نام خاص و کميت اثر

۳۱۸ص

متن يادداشت

کلیدواژه:توحید، شیعه، معتزله، امیرالمؤمنین علیه السلام، اهل بیت، اسماء و صفات، عینیت اسماء و صفات با ذات، نفی صفات، تنزیه ذات

متن يادداشت

چاپی

متن يادداشت

به صورت زیرنویس

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

کارشناسی ارشد

نظم درجات

، علوم حدیث، گرایش نهج البلاغه

زمان اعطا مدرک

1390/12/23

کسي که مدرک را اعطا کرده

، دانشکده علوم حدیث(شهرری)

امتياز متن

۱۹/۵

متن يادداشت

توحید اصل اول همه فرق و مذاهب اسلامی است .با این وجود در جزئیات این اصل میان آنها اختلافات اساسی وجود دارد .از جمله مهمترین و بحث انگیزترین شاخه های توحید، موضوع اسماء و صفات خداوند متعال است .اینکه خداوند اسم یا صفت دارد یا خیر و اگر دارد، چگونگی اتصافش به اسماء و صفات، مهمترین مسائل این بحث است .یکی از گروه‌های مهم اسلامی،(مکتب اعتزال)است .عمده شاخصه‌ی این مکتب، خلاف دیگر فرق اهل سنت، توجه بسیار زیاد آن به عقل و استنباط گزاره‌های دینی از مجرای عقل و خرد است.آنچه بررسی این گروه را دارای اهمیت خاص می کند، ادعای آنها بر اخذ معارف در توحید و عدل از امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع)است .در این تحقیق، سعی در شناخت عقیده معتزله در بحث (اسماء و صفات) خداوند و آنگاه تطبیق آن با سخنان امیرالمؤمنین(ع)و ائمه معصومین(ع)شده است تا نشان دهیم که معتزله در نقاط قوتشان وام دار تشیع هستند و اکثر معضلاتشان به سبب عدم پایبندی کامل ایشان در پیروی از امیرالمؤمنین(ع)است .دانشمندان معتزله در موضوع اسماء و صفات هم رأی نیستند .عقاید آنها در این موضوع را می توان بطور خلاصه اینگونه بیان کرد:۱ .نفی صفات و عینیت آنها با ذات،.2 سلب اضداد از ذات خداوند3. نظریه ی حال،.4 نیابت ذات از صفات .با این حال می توان بطور کل گفت که همه ی آنها هم سعی در نفی صفات و هم حفظ کمالات حق متعال داشته اند و این خود منجر به نظریات مختلف در این باب شده است .با بررسی روایات می یابیم که امیرالمؤمنین(ع)و اهل بیت(ع)، به نفی صفات از ذات خداوند متعال قائل هستند .نکته مهم دیگر، خروج از دو حد تعطیل و تشبیه در مورد خداوند است .ذات خداوند دارای ترکیب و قابل تجزیه نیست و اثبات صفات برای ذات، ناچار به وادی ترکیب ذات و تشبیه آن به مخلوقات وارد می شود که هر دو باطل است .در دیدگاه اهل بیت(ع)، ذات خداوند قابل شناخت و تعقل و تفکر نیست و عقل تنها تا مرتبه اثبات و تنزیه ذات می تواند پیش رود .به همین دلیل این ذات نه قابل تصور و نه قابل وصف است، چرا که هر وصفی، تشبیهی در دل خود دارد .بطور اجمال، روایات امیرالمومنین و اهل بیت(ع)معانی ثبوتی برای ذات قائل نیستند و صفات ثبوتی را به معانی سلبی باز می گردانند .ما دلائل عقلی و نقلی مختلف در این باره را بررسی کرده راه جمع بین قائل شدن به کمالات حق متعال و نفی صفات را نیز از زبان روایات بیان نموده ایم .در پایان نیز، دو دیدگاه معتزله و روایی شیعه را با هم مقایسه کرده به این نتیجه رسیدیم که تنها نظر معتزله که مطابق روایات شیعی است، نظریه سلب اضداد از خداوند می باشد .پس از نظریه ی سلب اضداد، نظریه نیابت ذات از صفات بیشترین شباهت را با بیان روایات دارد .نظریه حال نوعی تشبیه خفی است و مطابق روایات نظر صحیحی نیست .نفی صفات و عینیت صفات با ذات نیز- هر چند در بیان بعضی از معتزله از حیث عبارات شباهت هایی با روایات دارد - اما در مجموع با آنها تطابق ندارد

مستند نام اشخاص تاييد نشده

ایمان پرست، علی

مستند نام اشخاص تاييد نشده

پهلوان، منصور، استاد راهنما

مستند نام اشخاص تاييد نشده

معارف، مجید، استاد مشاور

کشور

ایران

سازمان

کتابخانه دانشگاه علوم و قرآن حدیث

شماره بازیابی

P،/۵۳۲،پایان‌نامه

وضعیت فهرست نویسی

نمایه‌سازی قبلی

فرمت انتشار

p

نوع ماده

TF

پیشوند ISBD اعمال شده است

1

سطح دسترسي

a

تكميل شده

Y

تكميل شده

Y