/ از: اسماعیل بن محمدتقی مستوفی تفرشی، دبیر (سده ۱۴ق)
وضعیت نشر و پخش و غیره
نام ناشر، پخش کننده و غيره
اسماعیل بن محمدتقی مستوفی تفرشی
تاریخ نشرو بخش و غیره
سده ۱۴ق.
مشخصات ظاهری
ابعاد
دو، ۴۶، یک برگ، ۱۱/۶*۱۸/۱، ۱۲ سطر، ۷/۵*۱۲/۵.
یادداشتهای کلی مربوط به اطلاعات توصیفی
آغاز، انجام، انجامه
1
آغاز، انجام، انجامه
2
متن يادداشت
ز بعد حمد خدا و درود پیغمبر/ که هست زیور اوراق و زینت دفتر
متن يادداشت
نگارنده این بیانات المحتاج الی مغفره ربه القدیر اسمعیل مستوفی تفرشی و دبیر عفی الله عن جرائمه چنین عرضه میدارد که در زمان مقرون به سعادت و اوان سلطنت.
متن يادداشت
انجام موجود: این که در کتب مضبوط است که رفتن فرعون و هامان به بالا به واسطه صندوق دگر کس بوده همانا لغات آن را که از مرور انقلاب دوران تغییر به هم رسانده فهم.
یادداشتهای مربوط به عنوان و پدیدآور
متن يادداشت
مولف در کار نوشتن تاریخ مفصلی با نام آثار الوقایع بوده است ولی از آن جا که تالیف آن زمان زیادی را طلب میکرده؛ ماده تاریخها و قطعات تاریخی جمع شده را در این کتاب مختصر مرتب کرد. در حقیقت نخبه التواریخ پیش درآمدی بر تاریخ مفصل اسماعیل دبیر است.
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر
مشخصات ظاهری
نوع خط:
مشخصات ظاهری
تزئینات متن:
مشخصات ظاهری
رکابه نویسی:
مشخصات ظاهری
نوع کاغذ:
مشخصات ظاهری
تزئینات جلد:
متن يادداشت
نستعلیق.
متن يادداشت
عناوین مشکی جلی.
متن يادداشت
دارد (همه صفحات پشت و رو رکابه دارد).
متن يادداشت
صنعتی نخودی آهار مهره.
متن يادداشت
میشن عنابی مجدول، عطف چرم جدید. قطر: ۱/۴.
یادداشتهای مربوط به نسخه موجود
خصوصیات نسخه موجود
1
متن يادداشت
دارای خطخوردگی و افزودگی.
متن يادداشت
آغاز نسخه یک صفحه معرفی کتاب از باستانیراد.
متن يادداشت
مولف در کنار بعضی از ماده تاریخها و یا یادداشتها برای تفنن و تزئین گل بوتههای کوچکی نقاشی کرده است.
متن يادداشت
مولف مطالب خود را بر یک طرف کاغذها نوشته بود که بعدا دو به دو این کاغذها را به هم الصاق کردهاند، البته بعضی از صفحات از هم جدا شدهاند. هم عمل چسباندن و هم جدا کردن صفحات به صورت ناشیانهای انجام شده است.
یادداشت منشاء
تملک و سجع مهر
1
متن يادداشت
خریداری از حسینعلی باستانیراد در آذر ۱۳۴۸ش.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر
کتاب خلاصهای از وقایع تاریخی از زمان صدر اسلام تا عصر مولف را به صورت ماده تاریخ دارد و در هشت وجیزه تنظیم شده است:
متن يادداشت
الاول: در بیان اجمال احوال و اعمار حضرت خاتم النبیین و ائمه طاهرین صلوات الله علیهم اجمعین که از روی حقیقت علت غائی موجودات و بنای مسلمانی و کمال مدنیت از تاریخ ظهور وجود ذیجود ایشان است و بس و در ذکر اسامی خلفای بنیامیه و بنیعباس معاصرین و معاندین ائمه هدی.
متن يادداشت
الثانی: در ذکر اسامی سلاطین آلبویه که ایشان را دیالمه خوانند و طلوع و افول سلاطین صفویه مروجین مذهب حقه جعفری و سلاطین بعد از ایشان الی یومنا هذا.
متن يادداشت
الثالث: وجیزه ارتحال العلماء در تاریخ بعضی از علماء متقدمین و معاصرین.
متن يادداشت
الرابع: وجیزه نصب و عزل در بیان بعضی از امراء و وزراء متعلق به ایام دولت قاجاریه.
متن يادداشت
الخامس: وجیزه انتقال الحکماء و الشعراء در تاریخ چند تن از حکماء و شعراء متقدمین و معاصرین.
متن يادداشت
السادس: وجیزه ازیحه الحوادث در بیان بعضی از قضایاء اتفاقیه این زمان.
متن يادداشت
السابع: وجیزه قانونچه در ذکر اخذ و طرد حروف مواد تواریخ.
متن يادداشت
الثامن: وجیزه موازین الاعداد در بیان سهولت جمع ساختن حروف ماده تاریخ.
متن يادداشت
الخاتمه: در فواید و اختصاص این صنعت.
متن يادداشت
به نظر میرسد فهرست مطالب بالا در تنظیم نهایی دچار تغییر شده است زیرا در ص ۱۰۷ وجیزه دوم کتاب به ارتحال علماء و فقهاء عظام به ترتیب تقدم رحلت متقدمین بر متاخرین اختصاص یافته که در مقدمه به عنوان وجیزه سوم دانسته شده است.
متن يادداشت
به جز ماده تاریخ در مواردی مولف اشارات کوتاهی به وقایع تاریخی زمان خود نیز کرده است (مانند ص ۹۰-۹۳ درباره جنگهای ایران و روس و شکست قشون ایران و خیانت بعضی سرکردگان و علماء و نقش عباس میرزا ولیعهد؛ ص ۹۴-۹۵ درباره تاریخ انقراض دیبای ششتری از انقراض استادان آن فن از علت شیوع طاعون؛ ص ۹۸-۹۹ آثار خیرات و مبرات فتحعلی شاه قاجار؛ ص ۱۱۰ درباره دیدار فتحعلیشاه با میرزای قمی و جز آنها).
متن يادداشت
مقدمه کتاب نوشته شده در سال ۱۳۱۵ق به نام مظفرالدین شاه قاجار (۱۳۱۴-۱۳۲۴ق). اما جدیدترین تاریخی که در آن دیدم مربوط به بازگشت مظفرالدین شاه از سفر فرنگ در سال ۱۳۲۰ق است (ص ۱۰۷).