عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
شماره کتابشناسی ملی
شماره
۱۰-۲۲۲۸۴
زبان اثر
زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن
فارسی
عنوان و نام پديدآور
عنوان اصلي
تنکلوشای بابلی (ترجمه...)
نام عام مواد
[نسخه خطی]
نام نخستين پديدآور
/ ترجمه صور الدرج تنکلوشای بابلی است
مشخصات ظاهری
نام خاص و کميت اثر
۱۴۵ پ - ۱۶۷ پ.
ابعاد
؛ خشتی. ۵/ ۱۴*۲۰ سم. ۱۶۷گ. ۱۷ و ۱۹س.
یادداشتهای کلی مربوط به اطلاعات توصیفی
آغاز، انجام، انجامه
1
آغاز، انجام، انجامه
2
آغاز، انجام، انجامه
3
متن يادداشت
الحمد لله رب العالمین و الصلوه و السلام...اما بعد بر رای ارباب خرد پوشیده نماند که فرمان خداوند جهان پادشاه مشرق و مغرب خلد الله سلطانه رسید به کمترین بندگان تا کتاب تنکلوشای بابلی را مطالعه کند... .
متن يادداشت
...درجه سی‌ام از برج حوت هر که بر این درجه زاید پابهاش کار کند...و مال او وارثان ببرند تمام شد. این کتاب چنانکه وعده کرده بودیم.
متن يادداشت
قد وقع الفراغ من کتابه...لسید الحکماء والاذکیاء فی یوم الثلثاء من شهر جمادی الاخری سنه ۱۰۸۲.
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر
مشخصات ظاهری
نوع خط:
مشخصات ظاهری
تزئینات جلد:
متن يادداشت
گ ۱۴۵ پ تا آخر به خط نستعلیق نو و تازه‌نویس است.
متن يادداشت
گ ۱۴۵ پ تا آخر به خط نستعلیق نو و تازه‌نویس است.
یادداشت منشاء
تملک و سجع مهر
1
متن يادداشت
این دفتر متعلق به کتابخانه مرحوم آقا علی مدرس بوده و مهر وی و فرزندش آقا حسن بر پشت نخستین برگ دفتر موجود است.
یادداشتهای مربوط به کتابنامه ، واژه نامه و نمایه های داخل اثر
متن يادداشت
مربوط به عنوان: نالینو تلفظ صحیح این کلمه را، تینکلوس یا تینکروس (هر دو تعریب توکروس) می‌تواند و معتقد است که تلفظ تنکلوشا مانند ارمیساو برهمانیا و انوحا و دیگر نام‌های دروغین است که ابن وحشیه (یا خود ابوطالب زیات) آن را در کتاب الفلاحه النبطیه و این کتاب ساخته تا آنها را واژه‌های آرامی نشان دهد.
متن يادداشت
سخن نالینو و استدلال او بر اتحاد تینکلوس که ابومعشر بلخی عقائد احکامیان ایرانی را از او نقل کرده باتو کروس یونانی که در نیمه 2 قرن 1م. می‌زیسته جای خدشه و ایراد نیست، زیرا اسنادی که به زبان یونانی از اصل کتاب توکروس به دست آمده با فصلی که ابومعشر از کتاب تنکلوشا نقل کرده به وسیله «بل» خاورشناس مطابقت داده و ثابت شده است این تنکلوشا همان توکروس است. مینورسکی در رساله خود در شرح قصیده خاقانی نیز این عقیده را از روولسن یکی از دانشمندان قرن 6م. نقل کرده است و لکن سخنان نالینو درباره کتابی که به نام صور درج و منسوب به تنکلوشای بابلی است و علامه تقی‌زاده آن را درگاه شماری آورده‌اند جای تامل است. نظرات نالینو درباره متن عربی این کتاب به طور خلاصه این است.
متن يادداشت
الف. این کتاب به خاطر مطالب عجیب و غریب و نادرست و بدون اساس که دارد نمی‌تواند از توکروس باشد که دانشمندی است ستاره شناس.
متن يادداشت
ب. مطالب این کتاب با آنچه ابومعشر از تینکلوس نقل کرده متفاوت است.
متن يادداشت
ج. این کتاب ساخته دست ابوبکر ابن وحشیه (احمد بن علی -۲۹۶ق) که ابوطالب زیات (قرن ۴ق) نقل کرده یا خود ساخته دست ابوطالب زیات است و او برای دوری از اتهام داشتن احساس ضد عربی آن را به شخصیت ساختگی و دروغین ابن وحشیه نسبت کرده است؟ مدرک سخن اخیر نالینو مقدمه الفلاحه النبطیه است (و به نقل علامه تقی‌زاده در صدر نسخه‌ای از متن عربی که در تهران است نوشته شده من کلام ابن وحشیه). بحث درباره این متن عربی که ساخته کیست و در چه زمان است را با جای دیگر می‌گذاریم و در اینجا تنها درباره ترجمه فارسی آن سخن می‌گوئیم: از این ترجمه فارسی دری در هیچ جا یادی نیافتم جز اینکه نالینو در ضمن سخن خود درباره متن عربی، از یک نسخه ترجمه فارسی «کتاب صور تنکلوشا» یاد کرده که در پایان آن نسخه نویسنده‌ای ناشناس چنین نوشته «در تاریخ تبری نبشته‌اند که این کتاب هشتاد سال بیشتر از هجرت نبوی نوشته شده». به نوشته نالینو شولسن با اعتماد به این نوشته معتقد شده که این کتاب در ۸۰ سال بیش از هجرت و در عهد شاهنشاهی انوشیروان به پهلوی ترجمه شده. نالینو تعریف نسخه ترجمه فارسی مزبور را از شولسن نقل نکرده و توضیحی نداده و بوریسو (ژورنال آسیانیک فرانسه سال ۱۹۲۵م، ج ۲۲۶ مقاله A.Borissov با عنوان: Letainkalucha Sur) نیز که به این نسخه اشاره کرده و توضیح کافی ندارد.
متن يادداشت
نوشته مزبور هر چند از ناشناس است اما پیدا است کهنه است و نیز معلوم است مقصود از فارسی در آن نوشته، پهلوی (پارسیک) است و شولسن نیز چنین فهمیده و در هر حال در مقدمه این ترجمه فارسی از ابن وحشیه یا زیات یاد نشده و اصلا در مقدمه سخنی مشابه سخنان منقول از مقدمه «فلاحت نبط» یافت نمی‌شود. ارتباط درجات فلک و صور طالع در آنها با زندگی و روان مردم و نیز سر ساختن طلسمات، با بیانی دقیق و عمیق باز گفته شده و جای برای استبعادات نالینو باقی نمی‌گذارد.
متن يادداشت
روان مردمی از جمله جواهر روحانی است و او را مناسبت و علاقت تمام هست با نفوس افلاک و کواکب و هم‌چنانکه نفس فلکی را اثر است در کائنات، نفس انسانی را نیز اثر باشد و خاص که نفس قوی و بشهوات طبیعی آلوده نباشد.
متن يادداشت
(امام فخر رازی در کتاب ۸ از المطالب العالیه در باب تنکلوشا و ارتباط این علم با سحر و طلسمات به تفصیل سخن گفته است). شیوه نثر کتاب و مقدمه آن کهن است و در آن لغات کهنه فارسی به کار رفته. نمونه متن آن در ذیل ش ۲۵۲ خویی نقل شده و در اینجا نمونه‌ای از واژه‌های کهن فارسی آن نقل می‌گردد: بزع = وزغ نیلوبر نستوه
متن يادداشت
خشکبار بابزن خوشک
متن يادداشت
سیباج خنور جن = چون
متن يادداشت
بی فرمان پرماه تکل
متن يادداشت
نک: مجله معهد المخطوطات، ۳/ ۶۰؛ علم الفلک نالینو، ۱۹۶- ۲۱۰؛ گاه‌شماری از تقی‌زاده، ۳۱۷- ۳۱۹؛ سفینه راغب، فهرست آصفیه، ج ۲/ ۶۱؛ سبک‌شناسی بهار، ۱/ ۱۸؛ دانشگاه،ش ۲۱۹۳ و ۴/ ۴۰۹۶؛ بادلیان، اته، ۹۴۴؛ برلین اهلورث، ش ۴۲۵۴ و ۵۸۹۵؛ پرح، ش ۱۱/ ۳۰۳؛ جامع شاهی، (ش ۶۴۵۹) فهرست مجلس ج ۹ چاپ اول ص ۹۵۷- ۹۵۵.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر
يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع
ماخذ فهرست: مجلد سوم، صفحه ۲۵۸۶- ۲۵۸۷.
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
در طلسمات.
متن يادداشت
نسخه‌ای از آن در کتابخانه به ش ۲۵۲ خوئی هست جز این که کتاب حاضر مختصرتر از آن نسخه است.
صحافی شده با
عنوان
شرح هیاکل النور
پديدآور
/ از: غیاث‌الدین منصور دشتکی
شناسگر رکورد کتابشناختي
۱۰۳۶۴۵۸
سایر رده بندی ها
شماره رده
۱۸۹۱
/
۲
مبدا اصلی
کشور
ایران
سازمان
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
تاريخ عمليات
20121029
اطلاعات رکورد کتابشناسی
نوع ماده
MF
کد کاربرگه
87856
اطلاعات دسترسی رکورد
سطح دسترسي
a
تكميل شده
Y
