بسمله، الحمد لله کفاء افضاله و الصلوه علی حبیبه محمد وآله، قال- المولی الاعظم العلامه افضل ارباب العمامه استاد البشر... و بعد قد سالنی جمعمن المشارکین لی فی الافاده و الاستفاده کتابه حاشیه علی الملخص فی علم الهیئه للحکیم الفاضل محمود الچغمینی رحمه الله و کنت ادفعهم عن...
متن يادداشت
... ففی فضل الاولی علی الثانیه عشره ایام و عشرون ساعه و ثمان و خمسون دقیقه و الله اعلم بالصواب و هذا آخر ما کتبنا فی حاشیه هذا الکتاب. وقع الفراغ عن هذه النسخه المبارکه فی الشهر المبارک جمادی الاولی... بلاد الخراسان... تاریخ سنه ۸۴۶.
یادداشتهای مربوط به عنوان و پدیدآور
متن يادداشت
بر ملخص چغمینی ( -۷۴۷ق.) در هیئت با قال و اقول. عبیدی این شرح را پس از درگذشت چغمینی و پیش از ۲۷ ع ۷۷۵۱۲ (تاریخ کتابت نسخه موجود در کتابخانه الهیات) نوشته است. به نوشته او در دیباچه، این شرح را به درخواست و اصرار جمعی از شاگردان در سه شب و بدون مراجعه به کتابی دیگر یا افزودن مطلبی بر مطالب کتاب نگاشته و ملخص را تلخیص کرده و روشن ساخته. وی میگوید: «از اقامه براهین بر قواعد مسلم – چنانکه شیوه کوتاه همتان است – صرف نظر کردم. و نوشته دیگران را به نام خود نکردم و پس از پایان شرح، آن را از نظر مولانا صاحب اعظم و دستور اکرم... ابوبکر که با این علم آشنائی خاص دارد گذراندم تا آن را اصلاح کند». عبیدی ازاین دستور دانشمند- پس از تجلیل بسیار – فقط با نام ابوبکر یاد میکند. در یک جا از این شرح، عبیدی از خال خود که استاد او و صاحب شرح بر تذکره (خواجه) نیز بوده یاد کرده و خواستار تفصیل را بدان کتاب احاله کرده. در جایی دیگر میگوید: «در زمان تالیف اصل کتاب (ملخص) اوج عطارد در میزان بوده و اکنون که من این حاشیه را مینویسم اوج عطارد در عقرب است». خطبه کتاب در نسخه حاضر از مولف نیست بلکه کسی دیگر- شاید کاتب آن را در زندگی مولف نوشته و از او بدین گونه یاد کرده: «العقل الحادی عشر جلال الحق و المله و الدین فضل الله العبیدی مد الله ظلال جلاله». و اگر این خطبه از کمال بن عوض قیصری رومی (نویسنده همین نسخه باشد) (که تاریخ آن ۸۴۶ق. است)، با توجه به تالیف این کتاب قبل از تاریخ ۷۷۵ق. (تاریخ نسخه الهیات). نتیجه آن است که عبیدی صاحب عمری طولانی بوده است.
یادداشتهای مربوط به نشر، بخش و غیره
متن يادداشت
این رساله به خط نسخ کمال بن عوض بن بخش رومی قیصری (در نسخه عنقری و ظاهرا همان قیصری است) و مورخ ۸۴۶ق. است و در شهر نیشابور خراسان کتابت شده.
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر
مشخصات ظاهری
نوع خط:
مشخصات ظاهری
تزئینات متن:
مشخصات ظاهری
تزئینات نسخه:
مشخصات ظاهری
نوع کاغذ:
مشخصات ظاهری
تزئینات جلد:
متن يادداشت
نستعلیق و نسخ تحریری.
متن يادداشت
عناوین به شنگرف است.
متن يادداشت
اشکال هندسی و دوائر و جداول در همه صفحات دفتر به شنگرف است.
متن يادداشت
سمرقندی شکری رنگ.
متن يادداشت
مقوایی مندرس با عطف از پارچه قرمز گلدار و حواشی سجاف شده با تیماج سیاه.
یادداشتهای مربوط به نسخه موجود
خصوصیات نسخه موجود
1
خصوصیات نسخه موجود
2
متن يادداشت
در این رساله دو صفحه سفید است اما در نسخه نقصی نیست.
متن يادداشت
در حواشی نسخه حاضر فقراتی به نقل از قاضی (مقصود قاضی زاده است) و شرح صحایف و نیز: حاشیههای بسیار بدون نشان نوشته شده، ترجمه برخی از کلمات نیز به فارسی در حواشی آمده.
یادداشت منشاء
تملک و سجع مهر
1
متن يادداشت
بین شماره یک و دو دو صفحه سفید است روی صفحه اول (۳۸) تملک احمد مفتی لواء سلیمانیه مورخ ۱۲۷۸ق. حاکی از اینکه این دفتر را در حضور جماعتی از آن جمله ملا علی احمد برندی و ملا جلالالدین نقودی به بهای سه قرش خریداری کرده و بر صفحه بعد (۳۹) یک رباعی از ابنسینا در تعیین هفت روز نحس (در هر ماه) دیده میشود. روی همین صفحه نیز تملک الیاس بن عبدالغنی نیز خوانده میشود.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر
يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع
ماخذ فهرست: مجلد پنجم، صفحه ۳۸۷۱-۳۸۷۲.
يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع
نک: الهیات، ۵۹۲.
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
نسخه الهیات نیز به دست حسین بن حسن قیصری رومی نوشته شده و با کمال تاسف آغاز و انجام آن (با اینکه نسخهای نادر الوجود است) یاد نشده.