بروز رش از مرداد ماه سال یکهزار و دویست و نود و چهار یزدگردی نگارش یافت امید که نگرنده بر نگارنده نگیرد و پوزش او را بپذیرد سپاس خدای را در آغاز و انجام.
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر
مشخصات ظاهری
نوع خط:
مشخصات ظاهری
تزئینات متن:
مشخصات ظاهری
تزئینات نسخه:
مشخصات ظاهری
نوع کاغذ:
مشخصات ظاهری
تزئینات جلد:
متن يادداشت
نستعلیق تحریری خوش (عناوین به خط نسخ و رقاع است).
متن يادداشت
عناوین و ابیات متن و عبارات تازی به سرخی نوشته شده و عبارات تازی گاه به شنگرف است.
متن يادداشت
تمام صفحات دارای جدولکشی چهار خطی با قلم آبطلا و مرکب سیاه است. اشعار نیز در جداول نوشته شده.
متن يادداشت
فرنگی.
متن يادداشت
میشن سبز خطکشی شده بدونمقوا.
یادداشتهای مربوط به نسخه موجود
خصوصیات نسخه موجود
2
متن يادداشت
مطالبی که از قلم افتاده در حواشی با همان خط افزوده و دور آن جدولکشی کردهاند.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر
يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع
ماخذ فهرست: مجلد پنجم، صفحه ۴۰۷۴-۴۰۷۵.
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
این نسخه شامل یک قصیده پارسی دساتیری و یک قصیده و یک قطعه شعر به تازی.
متن يادداشت
کاتب نسخه که گوینده این اشعار است در پایان نسخه رقم کرده: «بر حسب فرمان مجرای قبله گاهی جناب میرزا محمدحسین لازال مخصوصا بالطاف الالهی تحریر این چند قصیده عربی و پارسی تضییع صفحات نمود امید از توجه مخصوص معظم الیه مدظله العالی اینکه در ظلال عطوفتشان نوعی قابل شود که از عهده خدمات شایستهتر از آنها برآید بنده درگاه هدایهالله غفرالله ذنوبه فی شهر ربیعالاول من سنه ۱۲۹۴».
متن يادداشت
در آغاز قصیده پارسی (ص۱۹) این جمله ساخته شده از لغات جعلی دساتیری «فه سام شالش پارلیم مزدام» دیده میشود که زیر آن ترجمه آن را چنین نوشتهاند: «به نام دانش آفرین یزدان».
متن يادداشت
و به خط دیگری در حاشیه نوشته شده: این فقره به زبان اصل دساتیر است که به اعتقاد پارسیان زبان آسمانی است و لهجه یزدانی لیکن این ترکیب را ناظم خود انشاء نموده است و لفظ شالش که به معنی دانش است با تلخص ناظم مناسب است و خالی از لطف نیست».
متن يادداشت
ازین قرار سراینده این اشعار هدایهالله نام داشته و دانش تخلص میکرده و از شعرای اواخر ق ۱۳ق. بوده است.
متن يادداشت
قصیده پارسی قصیده مصنوع پر تکلفی است که سراینده خواسته است به فارسی سره بسراید و کلمات مجعول کتاب دساتیر را که فارسی اصل پنداشته در آن به کار برده، مطلع آن این است:
متن يادداشت
پس از نیایش کیهان خدیو پاک خدا/ همی سرایش خواهم بشیوه شیوا
متن يادداشت
و آن را به مدح وکیلالملک نامی سروده که ظاهرا مرتضی قلی خان وکیلالملک پسر محمداسماعیل خان وکیلالملک نوری حکمران کرمان باشد و در ص ۲۸ در مدح او گوید:
متن يادداشت
ستوده درگه کان دهش وکیلالملک/ که می ندیدش گردون بجز دی همتا
متن يادداشت
این قصیده شامل ۹۳ بیت است.
متن يادداشت
و در زیر سطر اول به خط ریزتر نوشته شده: «درروز ۱۸ شهر مرداد سنه ۱۲۴۵ق.».
متن يادداشت
کاتب در زیر اغلب ابیات به خط ریزتر معانی و مفاهیم آنها را به زبان معمولی نوشته است.
متن يادداشت
قصیده تازی شامل ۱۷ بیت که در صدر آن نوشته: «و له ایضا بالعربیه فی هجو صاحبه».
متن يادداشت
و مطلع آن این است: لی صاحب اکزم کاله/ لم یدر بالتقوی ولد اکبر