بررسی پاسخ به تنش خشکی برخی ارقام پیشرفته گندم پاییزه با استفاده از صفات زراعی و الگوی پروتئینی
First Statement of Responsibility
/زینب محمودیان
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
: کشاورزی
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۱۱۴ ص، جدول، نمودار، عکس، لوح فشرده
NOTES PERTAINING TO PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC.
Text of Note
چاپی
INTERNAL BIBLIOGRAPHIES/INDEXES NOTE
Text of Note
واژه نامه بصورت زیرنویس
Text of Note
کتابنامه ص.: ۱۰۳-۱۱۴
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
کارشناسی ارشد
Discipline of degree
زراعت و اصلاح نباتات
Date of degree
۱۳۸۸/۰۲/۲۵
Body granting the degree
تبریز
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر تعدادی از صفات زراعی در ارقام پیشرفته گندم، آزمایشی در طرح کرتصهای خرد شده در قالب بلوکصهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد .عامل اصلی سه سطح آبیاری) آبیاری مرسوم، قطع آبیاری بعد از سنبلهصدهی و قطع آبیاری پنج روز بعد از گلدهی (و عامل فرعی ۱۲ ژنوتیپ گندم پاییزه) چهار ژنوتیپ مقاوم، چهار ژنوتیپ بینابین و چهار ژنوتیپ حساس به خشکی (همراه با دو رقم شاهد آذر ۲ و سرداری بود .نتایج تجزیه واریانس ژنوتیپ-های گندم در سه شرایط متفاوت آبیاری نشان داد که در صفات طول ریشک، تعداد روز تا رسیدگی، طول دورهصی پر شدن دانه، وزن هزاردانه، بیوماس و عملکرد بین رژیمصهای متفاوت آبیاری اختلاف معنیصدار وجود دارد .در شرایط قطع آبیاری بعد از سنبلهصدهی) تنش شدید (کاهش معنیصداری در طول دورهصی پر شدن دانه، تعداد روز تا رسیدگی، وزن هزاردانه، بیوماس و عملکرد مشاهده شد ولی طول ریشک بیشتر شد .اختلاف بین ژنوتیپصها برای کلیه صفات بهصجز تعداد روز تا رسیدگی در سطح احتمال یک درصد معنیصدار بود .اثر متقابل ژنوتیپ - نوع آبیاری برای کلیه صفات غیر معنیصدار بدست آمد .بیشترین عملکرد را ژنوتیپصهای۱۴ ، ۶ و ۳ به خود اختصاص دادند که همگی از ژنوتیپصهای مقاوم بودند .بر اساس تجزیه گروهی ژنوتیپصهای گندم مشخص شد که گروه مقاوم گندم دارای تعداد پنجه بارور، ارتفاع، عملکرد و وزن هزاردانه بیشتری بود و از نظر تعداد روز تا سنبلهصدهی و گلدهی با گروه حساس اختلاف معنیصداری نداشت ولی در زمان کمتری به دورهصی زایشی رسید .تعداد دانه در سنبله آن کم بود به همین دلیل وزن هزار دانه بیشتری داشت .قطع آبیاری موجب کاهش معنیصدار صفات وزن هزار دانه، عملکرد، بیوماس، تعداد روز تا رسیدگی و طول دورهصی پر شدن دانه شد ولی صفت طول ریشک بر اثر قطع آبیاری افزایش یافت .محاسبه شاخصصهایGMP ، MP و STI ضمن داشتن همبستگی مثبت و معنیصدار با عملکرد در شرایط بدون تنش و تنش نشان داد که ژنوتیپصهای۱ ،۳ ،۶ ،۷ ، ۱۲ و ۱۴ بیشترین مقاومت به خشکی را دارند و ژنوتیپ ۱۱ حساسصترین ژنوتیپ به شمار میصرود .روشPAGE -SDS برای پروتئینصهای ذخیرهصای گلوتنین نشان داد که ژنوتیپصهای حساس فاقد یک گلوتنین با وزن مولکولی پایین هستند .بررسی الگوی پروتئینی برگ پرچم سه گروه گندم با روش فوق تحت شرایط متفاوت آبیاری نشان داد که تنش متوسط و شدید باعث حذف یا اضافه شدن پروتئین خاصی نمیصشود بلکه شدت بیان پروتئینصها تغییر میصکند .در شرایط تنش متوسط، ژنوتیپصهای حساس با بیان کمتری مواجه شدند به خصوص ژنوتیپصهای ۱۲ و ۱۱ ولی در شرایط تنش شدید به غیر از ژنوتیپصهای گروه حساس، ژنوتیپصهای گروه بینابین نیز با کاهش بیان همراه بودند .در حالیکه ژنوتیپصهای مقاوم در سه شرایط متفاوت آبیاری رفتار تقریبا یکسانی داشتند.
Text of Note
A split plot experiment with four replications was performed in order to study the effect of drought stress on agronomic characteristics of advanced wheat varieties. Three levels of irrigations and 12 winter wheat genotypes (four resistant, four intermediate, four sensitive genotypes to drought) with 2 varieties Azar2 and Sardari (as checks) were considered as main and sub factors, respectively. The analysis of variance showed significant differences between levels of irrigations for awn length, days to physiological maturity, grain filing duration, 1000 kernel weight, biomass, grain yield. In sever stress (non irrigation after heading) significant decrease in grain filing duration, days to physiological maturity, 1000 kernel weight, biomass but increase in awn length were observed. Differences between genotypes for all caracteristics were significant. Interaction of genotype - irrigation type for all characteristics was not significant. Genotypes 3, 6, 14 produced greatest yield and were resistant genotypes to drought stress. Orthogonal comparison of wheat genotypes indicated that resistant group had greatest number of fertile tiller, plant height, yield and 1000 kernel weight. For days to heading and days to anthesis significant difference between sensitive and resistant group there were no. Defficience in irrigation caused significant decrease of 1000 kernel weight, yield, biomass, days to physiological maturity and grain filing duration but significant increase for awn length. Calculation of GMP, MP, STI showed positive and significant correlations with grain yield in both stress and non stress conditions indicating that genotypes 1. 3, 6, 7, 12, 14 had greatest resistance and genotype 11 had greatest sensitivity to drought. Method of SDS-PAGE for glutenin storage proteins indicated that the sensitive genotypes lack a low molecular weight glutenin. Flag leaf protein analysis for three wheat groups under different irrigation levels showed change in protein expressions. In temperate stress the sensitive genotypes showed low expression specially for genotypes 11, 12 but in severe stress sensitive and intermediate genotypes showed low expression. Resistant genotypes in three different irrigation conditions had similar behaviour.