عنوان

زندگی، زمانه و کارنامه میرزا یوسف خان اعتصام الملک(اعتصامی)

Number

پ۲۵۱۵۶

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

زندگی، زمانه و کارنامه میرزا یوسف خان اعتصام الملک(اعتصامی)

First Statement of Responsibility

رسول داداشی

Name of Publisher, Distributor, etc.

حقوق و علوم اجتماعی

Date of Publication, Distribution, etc.

۱۴۰۰

Specific Material Designation and Extent of Item

۱۵۳ص

Accompanying Material

سی دی

Dissertation or thesis details and type of degree

کارشناسی ارشد

Discipline of degree

تاریخ ایران اسلامی

Date of degree

۱۴۰۰/۰۶/۰۹

Text of Note

چکیده: بی‌شک انقلاب مشروطیت از جمله مهمترین تغییر و تحولات در بدنه سیاسی‌، فرهنگی‌ و اجتماعی جامعه آن روز ایران بحساب می آید که باعث بروز تغییراتی بنیادین در تمامی عرصه‌های ایران گردید. اینگونه تحولات همواره نیازمندبسترها و زمینه‌هائی است، که از عوامل مهم در ایجاد و گسترش این زمینه‌ها وجود افراد و شخصیت ‌های نخبه و روشنفکر آن جامعه هست.میرزا یوسف خان اعتصام الملک (1316-1253 ه.ش) از جمله شخصیت‌های برجسته و در عین حال تا حدودی گمنام تاریخ معاصر ایران بشمار می‌آید. وی در زمره روشنفکرانی بود که در عرصه‌های فرهنگی‌ و سیاسی سعی در شناساندن اهداف مشروطیت به عموم مردم و بسط و توسعه مقاصد مشروطه در سطح جامعه داشت.وی در خانواده‌ای با فرهنگ و اصالتاً آشتیانی درتبریز متولد گردید، پدراو میرزا ابراهیم‌خان‌آشتیانی اعتصام‌الملک‌مستوفی بود که در جوانی با سمت استیفای آذربایجان به تبریز آمده و تا آخر عمر در این شهر ماندگار شد. میرزا یوسف خان از همان عنفوان جوانی شروع به فعالیت‌های فرهنگی‌، اجتماعی و بعدها سیاسی کرد. فعالیت‌های او چه در زمینه ترجمه و تالیف آثار فرهنگی‌، اجتماعی و چه در زمینه تدریس در مدارس جدید و یا همکاری در تاسیس کتابخانه و همچنین تاسیس چاپخانه سربی و یا انتشار مجله، همواره در جهت بسط و توسعه افکار و اندیشه‌های مشروطه و تجددخواهی بود. او همچنین در مجلس دوم و سوم شورای ملی علارغم میل باطنی و فقط به اصرار دوستان خود‌، نماینده مردم تبریز شد، و در آنجا نیز شروع بکار فرهنگی نمود. او تا انتهای عمر خود علاوه براینکه عهده‌دار ریاست کتابخانه مجلس شد، در عین حال به عضویت کمیسیون معارف نیز انتخاب و به فعالیتهایش ادامه داد. این پژوهش سعی بر آن دارد تا زندگانی‌، زمانه‌ و کارنامه فرهنگی‌، اجتماعی و سیاسی میرزا یوسف خان اعتصام الملک را بررسی و نقش وی را در پیشبرد افکار مشروطیت به عنوان مساله تبیین نماید. این پژوهش از نوع پژوهش‌های بنیادی ـ نظری است، در تجزیه و تحلیل داده‌ها ازروش توصیفی ـ تبیینی استفاده شده است. گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای و با تکیه بر منابع تاریخی و آثار اعتصام‌الملک می‌باشد. سوال اصلی که در این پژوهش به آن پاسخ داده می‌شود، که میرزا یوسف خان اعتصام‌الملک در جریان مشروطیت و در دوران حکومت رضا‌شاه پهلوی از منظر فرهنگی‌، اجتماعی و سیاسی چه نقشی ایفا کرد؟ در پاسخ، با بررسی کارنامه و آثار اعتصام‌الملک، او را می‌توان از جمله اندیشمندان و ترقی‌خواهان عصرقاجار محسوب نمود که تمایل چندانی در ورود به عرصه سیاست در وی دیده نمی‌شود، اما از طرفی افکار و اندیشه‌های ترقّی‌خواهانه خود را در قالب ترجمه‌ها و مقالات‌اش عرضه داشت. در عرصه‌های فرهنگی و اجتماعی، با توجه به آثاراش، وی اعتقاد داشت، رشد و حرکت جامعه ایران به سمت ترقّی و پیشرفت در گرو افزایش آگاهی افراد جامعه است، که از طریق اصلاح و توسعه سیستم آموزشی برای همگان، خصوصاً قشر زنان و همچنین آشنایی عموم مردم با پیشرفت¬ها، فرهنگ و ادبیات دنیای غرب از طریق کتاب و مجله مقدور می‌گردد.

Text of Note

AbstractUndoubtedly, the Constitutional Revolution is one of the most substantial alterations in the political, cultural, and social body of the Iranian society of that era, which resulted in fundamental mutations in all aspects of Iran. Such developments always require basis and contexts such as existence of elite and intellectual personalities in that society which is one of the major factors in creating and expanding these subjects.Mirza Yusuf Khan Etesam-ol-Molk (1316-1253 AH) is one of the prominent and yet anonymous figures in the contemporary history of Iran. He was in the category of intellectuals who made efforts to introduce objectives of constitutionalism to the public in cultural, and political spheres in addition to expand constitutional goals at the community level.He was born in a cultured family originated from Ashtian in Tabriz. His father, Mirza Ibrahim Ashtinai known as Etesame Al-Molkum Mostofi came to Tabriz as “Istifa” of Azerbaijan in his youth, and stayed there until his end of life. Mirza Yusuf Khan started his cultural, social and later political activities at a young age. His activities, whether in the field of translation and compilation cultural and social works, or in the field of teaching in new schools or cooperation in establishing a library, as well as establishment of a lead printing house or publication of a magazine, had always been aimed at developing and expanding constitutional and modernistic thoughts. He also represented the people of Tabriz in the second and third Parliaments of the National Assembly, despite his will, and only by insistence of his friends, more ever he started cultural activities there. He was president of the Parliament library until his end of life, furthermore he was selected as member of the Education Commission and continued his activities. This research attempts to study life, time and cultural, social and political records of Mirza Yusuf Khan Etesam-ol-Molk and explain his role in the advancement of constitutionalism thoughts as an issue. This research is a fundamental theoretical research type, and descriptive-explanatory method has been used in data analysis. The collection of information is library based and relies on historical resources and works of Etesam al-Molk. The main question to be answered in this research is “what role Mirza Yusuf Khan Etesame Al-Molk played from the cultural, social and political point of view during the constitutional period and the reign of Reza Shah Pahlavi”? As answer, by examining the records and works of Etesam al-Molk, he can be considered as one of the thinkers and progressivists of the Qajar era who did not have much desire to enter politics. On the other hand, he presented his progressive thoughts and ideas in the form of his translations and articles. In cultural and social fields, according to his works, he believed that the growth and movement of Iranian society towards development depends on amplification of society awareness, which is possible through reforming and enhancing of education system for all, especially women, as well as orientating of public with the advances, cultures and literatures of Western world via books and magazines.

Variant Title

Life,Times and Records of Mirza Yusuf Khan-e Etesame Al-Molk(Etesami)

Entry Element

‏داداشی،

Part of Name Other than Entry Element

‏ رسول

Relator Code

تهيه کننده

Entry Element

پاشازاده،

Entry Element

قدیمی قیداری،

Part of Name Other than Entry Element

غلامعلی

Part of Name Other than Entry Element

‏ عباس

Dates

استاد راهنما

Dates

استاد مشاور

Entry Element

‏ تبریز