عنوان

ارزیابی ارقام گندم از نظر صفات مورفولوژیکی ریشه تحت تنش کم آبی

Number

پ۲۷۱۸۶

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

ارزیابی ارقام گندم از نظر صفات مورفولوژیکی ریشه تحت تنش کم آبی

First Statement of Responsibility

ساحل سلیمانی

Name of Publisher, Distributor, etc.

کشاورزی

Date of Publication, Distribution, etc.

۱۴۰۱

Specific Material Designation and Extent of Item

۶۹ص.

Accompanying Material

سی دی

Dissertation or thesis details and type of degree

کارشناسی ارشد

Discipline of degree

ژنتیک و به نژادی گیاهی

Date of degree

۱۴۰۱/۰۶/۲۷

Text of Note

گندم یکی از مهم‌ترین محصولات غذایی است که تجارت جهانی آن بیش از سایر محصولات کشاورزی است و حدود 70 درصد از اراضی زیر‌کشت این محصولات استراتژیک، در مناطق خشک و نیمه‌خشک قرار گرفته است. در بین همه تنش‌های غیرزیستی، تنش کم‌آبی بیش از هر عامل دیگری رشد گیاه و تولید محصولات زراعی را محدود می‌کند. ریشه به دلیل داشتن ارتباط مستقیم با آب و خاک مهمترین اندام برای مطالعه در تحقیقات تنش خشکی است. در این تحقیق 25 رقم گندم پاییزه در 5 تکرار با استفاده از طرح کرت‌های خرد شده بر اساس طرح بلوکی کامل در لوله های پلیکا به طول 120 و قطر 20 سانتی متر مورد ارزیابی قرار گرفت. تنش به عنوان عامل اصل شامل آبیاری عادی و آبیاری پس از 50 درصد تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A اعمال گردید. در هر لوله PVC تعداد پنج عدد بذر از هر رقم کاشته شد و بعد از جوانه زنی به سه بوته در هر واحد آزمایشی تنک گردید. آبیاری تمامی نمونه‌ها تا مرحله‌ی ساقه‌روی به صورت عادی انجام شد. از اواسط مرحله‌ی ساقه‌روی و قبل از مرحله‌ی آبستنی اعمال تنش بر اساس 100 mmتبخیر از تشتک تبخیر آغاز شد. اعمال تنش تا مرحله‌ی شیری شدن دانه‌ها ادامه داشت و بر اساس میزان 100 mmتبخیر از تشتک تبخیر کلاس A قطع آبیاری حدود 20 روز به طول انجامید. بعد از 20 روز آبیاری دوباره انجام شد که آبیاری دوباره هم‌زمان با شیری شدن دانه‌ها بود. در این مطالعه صفات مورفولوژیکی ریشه شامل طول ریشه، حجم ریشه، تعداد ریشه، قطر ریشه، وزن تر و خشک ریشه، مساحت و چگالی ریشه و صفات فیزیولوژیکی شامل میزان مالون‌دی‌آلدئید، میزان پر اکسید هیدروژن و میزان پرولین در ریشه مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ارقام مختلف گندم از نظر وزن تر، وزن خشک، ، چگالی، مقدار پرولین و مالون دی آلدئید با هم اختلاف معنی داری دارند و اثر متقابل تنش × رقم برای صفات وزن تر و خشک، چگالی، طول، مقدارپرولین و مالون‌دی‌آلدئید معنی دار بود. تنش کم آبی تاثیر معنی داری روی کلیه صفات به جز میزان‌مالون‌دی‌آلدئید، پرولین و پراکسید هیدروژن داشت. طبق نتایج به دست آمده ارقام تک‌آب و ایوان به دلیل برتر بودن در اکثر صفات مورد بررسی به عنوان ارقم متحمل به خشکی و رقم هما و سایین به دلیل ضغیف‌تر بودن در اکثر صفات به عنوان حساس‌ترین به خشکی معرفی شدند. با استفاده از داده‌های استاندارد شده توسط تجزیه‌ی خوشه‌ای به روش Ward رقم‌های مورد مطالعه در هر دو شرایط آبیاری در دو گروه قرار گرفتند. در شرایط آبیاری عادی گروه اول یعنی رقم‌های سرداری، آذر2، اوحدی، هما، تک آب، رصد، باران، سایین، هشترود، ریجاو، پاراو، ایوان، صدرا، واران، کمال، شالان، رحمت، مهر، داری-12، داری-13، داری-11، داری-14 و داری -16 و در شرایط تنش کم آبی گروه دوم شامل رقم‌های آذر2، تک آب، سرداری، صدرا، رصد، داری-16، هما، داری-14، سایین، هشترود، داری-13، داری-11، پاراو، ایوان، اوحدی، داری-19 به عنوان بهترین گروه‌ها از نظر وزن تر، وزن خشک، چگالی، طول، میزان پرولین و مالون‌دی‌آلدئید شناسایی شدند. برای صفاتی که اثر متقابل آنها غیر‌معنی دار بود رقم‌های مورد مطالعه در دو گروه قرار گرفتند که گروه اول یعنی رقم‌های سرداری، اوحدی، هما، تک آب، رصد، باران، سایین، هشترود، ریجاو، پاراو، ایوان، صدرا، واران، کمال، شالان، رحمت، مهر، داری-12، داری-13، داری-11، داری-14، داری-16 ، هور، داری-19 به عنوان بهترین گروه‌ها از نظر حجم، تعداد، قطر، مساحت و میزان پراکسید هیدروژن شناسایی شدند

Text of Note

Wheat is one of the most important food products, whose global trade is more than other agricultural products, and about 70% of the cultivated lands of these strategic products are located in dry and semi-dry areas. Among all abiotic stresses, water deficit stress limits plant growth and crop production more than any other factor. The root is the most important organ to study in drought stress research due to its direct connection with water and soil. In this research, 25 varieties of autumn wheat were evaluated in 5 replications using a split plot design based on a complete block design in PVC pipes with a length of 120 and a diameter of 20 cm. Stress was applied as the main factor including normal irrigation and irrigation after 50mm evaporation from Class A evaporation pan. 5 seeds of each variety were planted in each PVC pipe and after germination, they were thinned to three plants in each experimental unit. Irrigation of all the samples was done normally until the shoot stage. From the middle of the shoot stage and before the pregnancy stage, the application of stress was started based on 50mm evaporation from the evaporation pan. The application of stress continued until the milking stage of the seeds, and based on the rate of 50 mm evaporation from the Class A evaporation pan, the interruption of irrigation lasted for about 20 days. After 20 days, irrigation was done again, which was again at the same time as the seeds became milky. In this study, root morphological traits including root length, root volume, root number, root diameter, root fresh and dry weight, root area and root density and physiological traits including malondialdehyde, hydrogen peroxide and proline were measured in the root. The results of analysis of variance showed that different wheat cultivars had significant differences in terms of fresh weight, dry weight, density, proline and malondialdehyde content, and the stress × variety interaction effect for wet and dry weight, density, length, and proline content. and malondialdehyde was significant. Dehydration stress had a significant effect on all traits except the amount of malondialdehyde, proline and hydrogen peroxide. According to the obtained results, Tekab and Ivan cultivars were introduced as drought tolerant cultivars due to their superiority in most of the investigated traits, and Homa and Sayin cultivars were introduced as the most sensitive to drought due to their weakness in most of the traits. Using Ward's cluster analysis, the cultivars studied in both irrigation conditions were divided into two groups. In normal irrigation conditions, the first group means Sardari, Azar2, Ohadi, Homa, Tekab, Rasd, Baran, Sayin, Hashtrod, Rijav, Parav, Ivan, Sadra, Varan, Kamal, Shalan, Rahmat, Mehr, Dari-12, Dari varieties. Dari-13, Dari-11, Dari-14 and Dari-16, and under water stress conditions, the second group includes Azar2, Takab, Sardari, Sadra, Rasd, Dari-16, Homa, Dari-14, Sayin, Hashtroud, Dari varieties. -13, Dari-11, Parav, Ivan, Ohadi, Dari-19 were identified as the best groups in terms of fresh weight, dry weight, density, length, proline and malondialdehyde content. For the traits whose interaction was insignificant, the studied cultivars were placed in two groups, the first group being the cultivars Sardari, Ohadi, Homa, Tekab, Rasad, Baran, Sayin, Hashtrod, Rijav, Parav, Ivan, Sadra, Varan, Kamal. , Shalan, Rahmat, Mehr, Dari-12, Dari-13, Dari-11, Dari-14, Dari-16, Hor, Dari-19 as the best groups in terms of volume, number, diameter, area and amount of hydrogen peroxide.

Variant Title

Evaluation of root morphological traits of wheat cultivars under water deficit stress

Entry Element

‏سلیمانی،

Part of Name Other than Entry Element

‏‏ساحل

Relator Code

تهيه کننده

Entry Element

‏تورچی،

Entry Element

‏نوروزی،

Part of Name Other than Entry Element

‏‏محمود

Part of Name Other than Entry Element

‏مجید

Dates

استاد راهنما

Dates

استاد راهنما

Entry Element

‏ تبریز