عنوان

بررسی کانی‌شناسی، ژئوشیمی و ژنز افق‌های بوکسیتی تریاس تا ژوراسیک در زون البرز مرکزی ایران.

Number

‭۱۰۰۴۹پ‬

.Language of Text, Soundtrack etc

per

Title Proper

بررسی کانی‌شناسی، ژئوشیمی و ژنز افق‌های بوکسیتی تریاس تا ژوراسیک در زون البرز مرکزی ایران.

First Statement of Responsibility

/فاطمه کنگرانی فراهانی

Name of Publisher, Distributor, etc.

: علوم طبیعی

Text of Note

چاپی

Dissertation or thesis details and type of degree

کارشناسی ارشد

Discipline of degree

زمین شناسی - زمین شناسی اقتصادی

Date of degree

‮‭۱۳۹۳/۱۱/۲۵‬

Body granting the degree

تبریز

Text of Note

ذخایر لاتریتی مطالعه شده در بخش های مختلفی از زون البرز مرکزی قرار دارند .نهشته‌صهای لاتریتی مثل درازکوه وکمبل‍ در غرب دامغان، گانو در شمال سمنان و شاه‌صبلاغی و زان در شرق دماوند واقع شده‌صاند .این نهشته‌صها به صورت لایه‌صها و عدسی‌صهای چینه‌صسان، در طول مرز بین کربناصت‌صهای تریاس) سازند الیکا (و شیلی و ماسه‌صسنگی ژوراسیک) سازند شمشک (گسترش یافته‌صاند .مطالعات سنگ‌صنگاری دلالت بر حضور بافت‌صهای اوئیدی، پیزوئیدی، نودولار، کلومورفیک جریانی، کلوفرمی، پورفیری دروغین، اسفنجی و پان ایدیومورفیک گرانولار درکانسنگ‌صهای این نهشته‌صها دارند .یافته‌صهای کانی‌صشناسی نشان می‌صدهند که کانسنگ‌صها حاوی کانی‌صهای اصلی مثل دیاسپور، گوتیت، آناتاز، کائولینیت، هماتیت، مگنتیت و بوهمیت و کانی‌صهای فرعی روتیل، کوارتز، کلسیت، سیدریت، کانکرینیت، شاموزیت، زیرکن، تیتانومگنتیت، پیریت، هالوزیت و دیکیت هستند .بر اساس مجموعه کانیایی و مشخصات بافتی، نهشته‌صهای لاتریتی- بوکسیتی البرز مرکزی در یک محیط بینابینی تشکیل شده‌صاند .افق های لاتریتی شاه بلاغی، زان و درازکوه در محیط وادوز و در نهشته‌صهای کمبلو و گانو در محیط فریاتیک توسعه یافته‌صاند .الگوی توزیع اکسیدهای اصلی و فرعی‮‭(SiO۲‬ ،‮‭Al۲O۳‬ ، ‮‭K۲O‬ و‮‭TiO۲)‬ ، شاخص‌صهای ژئوشیمیایی نظیر‮‭Eu/Eu‬ * همراه با نسبت‌صهای‮‭Sm/Nd‬ ،‮‭Ti/Zr‬ ،‮‭Nb/Y‬ ، و ‮‭Al/Ti‬ پیشنهاد می‌صکنند که نهشته‌صهای لاتریتی مورد مطالعه محصول دگرسانی و هوازدگی سنگ-هایی با ترکیب بازالت می‌صباشند .فرایندهای لاتریتی شدن با مسیرهای تکاملی کائولینیتی شدن، آب‌صزدایی، تخریب کائولینیت و آهن زدایی دنبال شده است .با توجه به رفتار ژئوشیمیایی عناصر اصلی، به نظر می‌صرسد که نهشته‌صهای لاتریتی زان، گانو و درازکوه در طی تکوین خود فرآیندهای کائولینیتی‌صشدن و لاتریتی شدن ضعیف را تجربه کرده و کانسنگ‌صهای شاه‌صبلاغی و کمبلو علاوه بر کائولینیتی شدن مراحل مختلف تکوین لاتریتی شدن) ضعیف تا قوی (را متحمل شده‌صاند .نتایج به دست آمده از مطالعات ژئوشیمیایی نشان می‌صدهند که عواملی نظیر پتانسیل یونی، روبش توسط اکسیدها و هیدروکسیدهای فلزی، درجه دسترسی به لیگندهای ارگانیکی، عملکرد سنگ بستر کربناتی به عنوان یک سد ژئوشیمیایی، میزان انتقال کانی‌صهای مقاوم از سنگ مادر به کانسنگ‌صها و جذب سطحی نقش ارزنده‌صای در توزیع عناصر در طی تکوین این نهشته‌صها ایفا نموده‌صاند .الگوی توزیع‮‭REE‬ ها در کانسنگ‌صها به همراه روند تغییرات آنها در عرض نیمرخ‌صهای انتخابی دلالت بر منشاء نابرجا و پروتولیت عمدتا مافیک برای نهشته‌صها دارند .تلفیق یافته‌صهای کانی‌صشناسی و زمین‌صشیمیایی نشان می-دهد که این نهشته‌صها در طی دو مرحله اصلی تشکیل شده‌صاند .در مرحله اول، مواد لاتریتی نظیر اکسید و هیدروکسیدهای‮‭Al‬ ، ‮‭Ti‬ و ‮‭Fe‬و کانی‌صهای رسی بر اثر فرایندهای لاتریتی شدن درجازا از بازالت‌صها تشکیل شده‌صاند .در مرحله دوم، این مواد به حفره‌صهای کارستی و مناطق پست و کم ارتفاع که دارای شرایط بسیار مناسب برای تشکیل محیطصهای کولابی- مردابی با عمق کم می‌صباشند انتقال یافته و با نهشت خود افق‌صهای لاتریتی و بوکسیتی نسبتا ضخیم را ایجاد کرده‌صاند .براساس ویژگی‌صهای لیتولوژیکی و مورفولوژیکی، نهشته‌صهای مورد مطالعه بسیار شبیه به کانسارهای بوکسیتی کارستی تیپ مدیترانه‌صای هستند

Text of Note

The studied lateritic deposits are located in various parts of the Central Alborz zone. The lateritic deposits such as Derazkuh and Kambelu are located in west of Damghan, Gano in north of Semnan, and Zan and Shahbolaghi in east of Damavand. These deposits were developed as stratiform layers and lenses along the contact of Triassic carbonates (Elika Formation) and Jurassic shale and sandstone (Shemshak Formation). Petrographical studies testify to the presence of collomorphic, colloformic, spongy, pseudo-porphyritic, ooidic, pisoidic and nodular textures within the ores of these deposits. Mineralogical data show that the ores contain major minerals such as diaspore, goethite, anatase, kaolinite, hematite, boehmite, and magnetite and minor minerals like pyrite, rutil, titanomagnetite,siderite, cancrinite, halloysite, dikite, quartz, zircon chamosite and calcite. Based on mineral assemblage and textural characteristics, the lateritic-bauxitic deposits of Central Alborz were formed in an intermediate environment. The lateritic horizons of Shahbolaghi, Derazkuh and Zan were developed in a vadoze environment and of Kambelu and Gano in phreatic environment. The pattern of major and minor oxides such as SiO2, Al2O3, K2O, TiO2, geochemical indices like Eu/Eu* along with ratios like Sm/Nd, Ti/Zr, Nb/Y, and Al/Ti suggest that the studied deposits are product of alteration and weathering of rocks of basaltic composition. Lateritization processes were followed by evolutionary trends of kaolinization, dehydration, destruction of kaolinite, and deferruginization. Considering the geochemical behavior of the major elements, it seems that the lateritic deposits of Zan, Gano, and Derazkuh experienced kaolinization and weak lateritization processes but of Shahbolaghi and kambelu underwent kaolinization and weak to strong lateritization processes in the course of their genesis. The results obtained from geochemical investigations illustrate that factors such as ionic potential, scavenging by metallic oxides and hydroxides, degree of accessibility to organic ligands, function of the carbonate bedrocks as geochemical barrier, the amounts of transported resistant minerals from parent rocks to the ores, and adsorption played remarkable roles in distribution of elements during the evolution of these deposits. Distribution pattern of REEs in the ores and their variations across the selected profiles indicate an allogenic origin and principally mafic protolith for these deposits. Combination of mineralogical and geochemical data indicates that these deposits were formed during two main stages. In the first stage, the lateritic materials like oxides and hydroxides of Fe, Al and Ti along with clay minerals were formed from authigenic lateritization processes of basalts. In the second stage, these materials were transferred to the karst cavities and low-lying areas with suitable conditions for the formation of shallow swampy-lagoonal environments that deposited the relatively thick lateritic-bauxitic horizons. Based upon lithological and morphological characteristics, the studied deposits are very similar to the Mediterranean-type karst bauxite deposits.

کنگرانی فراهانی، فاطمه

کلاگری، علی اصغر، استاد راهنما

عابدینی، علی، استاد مشاور

Public note

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی