تحلیل تغییرکاربری اراضی کشاورزی استان آذربایجان شرقی
First Statement of Responsibility
نادره قاسمی
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
کشاورزی
Date of Publication, Distribution, etc.
۱۴۰۰
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۱۴۷ص.
Accompanying Material
سی دی
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
دکتری
Discipline of degree
ترویج و توسعه روستایی
Date of degree
۱۴۰۰/۶/۱۷
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
این تحقیق به منظور بررسی و تحلیل پدیده تغییرکاربری اراضی کشاورزی (خارج از محدوده شهر، شهرکها و روستاهای دارای طرح هادی) در استان آذربایجان شرقی، انجام گردید. تحقیق حاضر در دو مرحله و با استفاده از دو روش تحقیق اجرا شده است. مرحله اول، براساس مدل نیروی محرک - کنشگر – تغییرکاربری زمین ( DF – A – C) و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده و در مرحله دوم مدل داده بنیاد تدوین شده است. مشارکت-کنندگان پژوهش حاضر، خبرگان و صاحب¬نظران پدیده تغییر کاربری اراضی کشاورزی استان، شامل فعالان بخش کشاورزی و مسئولین و کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی و مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان¬ها، بودند. با استفاده از روش نمونه¬گیری هدفمند و گلوله¬برفی، افراد برای مصاحبه انتخاب شده و با 20 نفر از آنها، تا رسیدن به اشباع نظری، مصاحبه انجام گردید. بر اساس نتایج، 15 کنشگر به شکل مستقیم و غیر¬مستقیم بر موضوع حفظ کاربری اراضی کشاورزی استان آذربایجان شرقی، تاثیر¬گذار هستند. غیر از سازمان جهاد کشاورزی که مجری قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغی است، 13 سازمان یا نهاد ذیربط دیگر و 4 سازمان نظارتی، نقش دارند. همچنین 104 نیروی محرک بر این پدیده، موثر هستند که در قالب 24 گروه، طبقه¬بندی شدند که بیشترین فراوانی به ترتیب، مربوط می-شود به نیروهای محرک« فشار و تاثیر افراد بانفوذ و رانت¬خوار»، «کمبود نیروی انسانی در مدیریت امور اراضی»، «حرص و طمع دلالان و افراد سودجوء»، «عدم وجود برنامه جامع حفظ کاربری اراضی کشاورزی» و «درآمدکم فعالیت کشاورزی». از 104 نیروی محرک شناسایی شده، به ترتیب اولویت، تعداد 48 نیروی محرک از طریق کنشگر«مالکان اراضی کشاورزی، کشاورزان و افراد و نهاد¬های تغییردهنده کاربری»، 46 نیروی محرک از طریق کنشگر«سازمان جهاد کشاورزی»، 45 نیروی محرک از طریق کنشگر «سازمان¬ها و نهادهای ذیربط(غیر از سازمان جهاد کشاورزی، شامل 13 سازمان یا نهاد)»، 33 نیروی محرک از طریق کنشگر« سازمان¬های نظارتی»، 33 نیروی محرک از طریق کنشگر« افراد سودجوء و دلالان»، 30 نیروی محرک از طریق کنشگر «تاجران و سرمایه¬گذاران زمین و املاک»، 26 نیروی محرک از طریق کنشگر« مشاوران املاک»، 25 نیروی محرک از طریق کنشگر« افراد بانفوذ و رانت¬خواران»، 24 نیروی محرک از طریق کنشگر«دهیار¬ها و اعضای شوراهای اسلامی روستاها (مدیریت محلی)»، 19 نیروی محرک از طریق کنشگر« سیاست¬گذاران و برنامه¬ریزان ملی و استانی»، 11 نیروی محرک از طریق کنشگر« کارشناسان و وکلای حقوقی (فعال در خارج از دستگاههای ذیربط)»،10 نیروی محرک از طریق کنشگر«جامعه محلی و تشکل¬های مردمی»، 8 نیروی محرک از طریق کنشگر« قانون¬گذاران»، 8 نیروی محرک از طریق کنشگر«دانشگاهها و مراکز آموزش و تحقیق» و7 نیروی محرک از طریق کنشگر«شرکت¬ها و موسسات خصوصی» براین پدیده، تاثیر می¬گذارند. بر اساس مدل داده بنیاد، شرایط علی شامل مقوله¬های «تفاوت زیاد قیمت زمین کشاورزی با قیمت انواع کاربری¬های دیگر»، «حرص و طمع دلالان و افراد سودجوء»، «مشکلات بخش کشاورزی»، «وضعیت بازار زمین و املاک»، «فشار و تاثیر افراد بانفوذ و رانت¬خوار» و «عوامل محیطی و اکولوژیکی» ، شرایط زمینه¬ای شامل«ایرادات و نقاط¬ضعف سیستم سیاستگذاری و برنامه¬ریزی»، «مشکلات و ایرادات سیستم کنترل و نظارت»، «ایرادات و نقاط¬ضعف سیستم قانون-گذاری»، «کمبود¬ها و نقاط¬ضعف سازمان جهاد کشاورزی و دستگاههای ذیربط»، «عدم وجود تعهد و تخصص در وکلا و کارشناسان حقوق (خارج از دستگاههای ذیربط)»، «عدم ساماندهی و مدیریت صحیح شرکتهای خصوصی، تشکل¬های مردمی و دفاتر مشاور املاک» و «موانع تعامل و همکاری مدیریت محلی (دهیار¬ها و اعضای شورای اسلامی روستاها)»، شرایط مداخله¬گر شامل«خرید و فروش اراضی کشاورزی با قولنامه»، «خرد شدن و پراکنده بودن قطعات اراضی کشاورزی»، «تغییر فرهنگ و وجود مشکلات و نیاز¬های اجتماعی»، «آگاهی کم مردم از قوانین و ارزش محیط زیست» و «ضعف آموزش و تحقیق در زمینه مدیریت اراضی کشاورزی»، راهبرد¬ها شامل «عدم وجود آمایش سرزمین و برنامه جامع حفظ کاربری اراضی کشاورزی»، «تخلف از قوانین و مقررات»، «عدم وجود قوانین و مقررات جامع حفظ کاربری»، «عملکرد ضعیف دستگاهها و نهاد¬های متولی¬امر و نظارتی»، «مدیریت و برنامه¬ریزی ضعیف و نادرست» و «مشکلات استفاده از شهرک¬های صنعتی» و پیامد¬های منفی شامل«کاهش تولیدات کشاورزی و امنیت غذایی»، «ایجاد مشکلات اقتصادی، اجتماعی در روستاها، مناطق کشاورزی و مکان¬های احداث ویلا»، «افزایش مشکلات و هزینه جامعه و دولت» و«تخریب و از بین رفتن خاک، اراضی کشاورزی و محیط زیست» و پیامد¬های مثبت شامل«احداث و نگهداری باغ در اطراف خانه باغ و ویلاها» و «افزایش ارزش مادی زمین» می¬باشد.
Text of Note
Abstract This study aimed to investigate the phenomenon of agricultural land-use change (outside the city, towns and villages involving the Hadi Plan) in East Azarbaijan province. The present study was conducted in two stages using two research methods. The first stage is based on the Driving Force-Actor-Land Use Change (DF-A-C) Model and using qualitative content analysis method, and in the second stage, the grounded theory method has been developed. The participants of the present study are Experiences on the phenomenon of agricultural land-use change in the province, consisted of activists in the agricultural sector and managers and experts at the Agricultural Jihad Organization as well as the managers and experts at the cities' agricultural jihad Management. Using purposive and snowball sampling methods, 20 individuals were selected for the interview until theoretical saturation was reached. Based on the results, 15 actors were found to directly and indirectly affect the preservation of agricultural land use in East Azerbaijan province. Apart from the Agricultural Jihad Organization, tasked with enforcing the Law on Conservation of Agricultural Lands and Gardens, another 13 relevant organizations or institutions and 4 regulatory organizations were involved in this issue. Also, 104 driving forces were found to be effective on the unauthorized agricultural land-use change in the province, classified into 24 groups; in this regard, the following driving forces accounted for the highest frequency, respectively: "Pressure and influence of influential and rent-seeking people", "Lack of manpower in Land Affairs Management", "Greed of intermediaries and profiteers","Absence of a comprehensive program to preserve agricultural land-use" and "Low income from agricultural activities". Out of 104 driving forces identified, the following were, in order of priority, found to have affected this phenomenon; including 48 driving forces through the actor "Agricultural landowners, farmers and land-use changing individuals and institutions", 46 driving forces through the actor "Agricultural Jihad Organization", 45 driving forces through the actor "Relevant organizations and institutions (other than the Agricultural Jihad Organization, including 13 organizations or institutions)", 33 driving forces through the actor " Regulatory organizations", 33 driving forces through the actor "Profiteers and intermediaries", 30 motivating forces through the actor "land and real estate traders and investors", 26 driving forces through the actor "Real estate advisors", 25 driving forces through the actor "Influential and rent-seeking individuals", 24 driving forces through the actor "Dehyars and members of villages' islamic councils (local management)", 19 driving forces through the actor "National and provincial policymakers and planners ", 11 driving forces through the actor " Jurists and lawyers "(active outside the relevant organizations), 10 driving forces through the actor "local community and popular organizations", 8 driving forces through the actor "law-makers", 8 driving forces through the actor "Universities and education and research centers" and 7 driving forces through the actor " Private companies and institutions". In the grounded theory model, causal conditions include the categories of "large differences in the price of agricultural land with the prices of other uses", "greed of brokers and profiteers", "problems of the agricultural sector" and ather, contextual conditions including "problems and weaknesses of the policy and planning system", "problems and shortcomings of the control and monitoring system", "problems and weaknesses of the legislative system "," deficiencies and weaknesses of the Jihad Agricultural Organization " and ather, intervening conditions including" purchase and sale of agricultural land by agreement "," micro Strategies and fragmentation of agricultural lands "," cultural change and the existence of problems and social needs" and ather, strategies include "lack of land management and "comprehensive use of agricultural land protection", "violation of laws and regulations", "lack of comprehensive laws and regulations on land use protection", "Poor performance of agencies and institutions in charge of supervision and supervision", "poor and incorrect management and planning" and "problems of using industrial estates" and negative consequences including "reduction of agricultural production and food security", "creating economic and social problems in villages, agricultural areas and villa construction sites", "increasing problems and costs of society and government ", "society and government" and "destruction of soil, agricultural lands and the environment" and positive consequence include "construction and maintenance of gardens around garden houses and villas" and "increasing the value of land
OTHER VARIANT TITLES
Variant Title
Analysis of Agricultural land-use change in East Azarbaijan province