تحلیل دینامیک و شکل مجرا در حوضه آبریز رودخانه مهاباد
First Statement of Responsibility
/هادی نیری
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
: دانشکده علوم انسانی و اجتماعی
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۱۷۵ص
NOTES PERTAINING TO PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC.
Text of Note
چاپی
INTERNAL BIBLIOGRAPHIES/INDEXES NOTE
Text of Note
بصورت زیرنویس
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
درجه دکتری تخصصی
Discipline of degree
در رشته جغرافیای طبیعی گرایش ژئومورفولوژی
Date of degree
۱۳۸۹/۰۳/۲۶
Body granting the degree
تبریز
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
موضوع مورد مطالعه در این پژوهش تحلیل دینامیک و شکل مجرا در حوضه آبریز رودخانه مهاباد میصباشد که بر اساس اسناد، مدارک، شواهد و فرضیات تهیه و تنظیم شده است .این محدوده در جنوب دریاچه ارومیه بین ۴۵ ۹ ۲۵الی ۴۶ ۵۱ ۴۵طول شرقی و ۳۶ ۵۱ ۲۳الی ۳۷ ۱۱ ۰۳عرض شمالی قرار گرفته است .جهت انجام این پژوهش ابتدا بر اساس شاخص دیاگرام توزیع و اندازه درجه شیب- مساحتA) - (S، به لحاظ تکتونیکی مورد ارزیابی قرار گرفته است .نتایج آن نشان دهنده آن است که حوضه آبریز رودخانه مهاباد در یک حالت نامتعادل قرار دارد و محدوده شمال حوضه بالاآمدگی کمتری نسبت به جنوب دارد .برای بررسی جزئیات بیشتر حوضه آبریز مورد نظر به پنج بخش دریاس، کوتر، بیطاس، لاچین و آگری که عمدتا منطبق بر واحدهای هیدرولوژی هستند، تقسیم شده صاست .شدت نسبی فعالیت تکتونیکی در هر یک از این محدودهصها، جهت مشخص شدن تأثیر آن بر شکل و دینامیک مجرا با به کارگیری نیمرخ هاگ، نیمرخ تعادلی و انحراف از آن، شاخص شیب رودخانه (SL) ، شاخص استاندارد (SL/K) و شاخص تراکم زهکش (D)مورد ارزیابی واقع شده است .نتایج به دست آمده، نشانصدهنده این است که محدودهصهای کوتر و بیطاس که در جنوب و جنوب غربی حوضه قرار دارند از فعالیت تکتونیکی بالاتری نسب به دریاس و آگری که در شمال و شمال شرقی واقع شدهصاند، برخوردار میصباشند .برای تعیین نقش تغییر مقاومت لیتولوژی و تکتونیک بر روی نیمرخ طولی آبراههصها محدوده، براساس روش استرالر آبراههصها رتبهصبندی شدند .برای تعیین نوع شکستگیصها نیمرخ طولی هر رتبه با سازندهای زمینصشناسی و تکتونیک از نقشهصهای زمینصشناسی ۱۰۰۰۰۰/۱ انطباق داده شد .نتایج به دست آمده نشان میصدهد در محدوده-های دریاس و آگری تغییر از یک لیتولوژی مقاوم به لیتولوژی نامقاوم سبب شکستگی واضحی در نیمرخ طولی شده صاست و شکستگیصها تنها در مرز سازندها دیده میصشوند که نشان دهنده تاثیر زیاد لیتولوژی بر روی نیمرخ طولی است .در محدودهصهای کوتر و بیطاس شکستگیصها در داخل لیتولوژی دیده میصشوند .در مرز سازندها شکستگی وجود ندارد .بر این اساس، چنین استنباط شدهصاست که ارتباط بین بالاآمدگی ناشی از تکتونیک وتاثیر سنگ بستر روی نیمرخ طولی معکوس است .بنابراین بالاآمدگی تکتونیک از تاثیر سنگ بستر بر روی نیمرخ طولی میصکاهد .میزان انحناء نیمرخ طولی و نحوه پراکندگی آنها نشانصدهنده این است که در محدودهصهای کوتر و بیطاس که به لحاظ تکتونیکی فعال میصباشند، میزان انحناء بیشتر ولی پراکندگی آن کم است .تغییرات سریع شکل مجرا از ویژگی رودخانه مهاباد میصباشد .مواد درشت دانه موجود در کرانه ها همراه با افزایش نسبت پهنا به عمق سبب شکلصگیری مجرای گیسویی شده است به طرف پایین دست بعد از محدوده گیسویی، شکل رودخانه به صورت سینوسی تبدیل میصگردد افزایش مواد دانه ریز به ویژه میزان رس که سبب مقاومت بالا کرانهصها میصگردد، همراه با افزایش دبی به نظر میصرسد، عامل این تغییر باشد .در حد فاصل سد مهاباد در بالادست و سد انحرافی در پایینصدست، رودخانه به شکل آنابرچینق تغییر میصیابد پتانسیل سیلصخیزی و فرسایش پذیری حوضه که میزان آن در دوره های جدید افزایش یافته است پتانسیل لازم برای مجاری آنابرچینق را در این محدوده فراهم آورده است .بررسی و مقایسه عکسصهای هوایی سالصهای قبل و بعد از سد نشانصدهنده آن است که بعد از احداث سد این نوع مجاری توسعه پیدا کردهصاند .به نظر میصرسد ایجاد سد سبب کاهش دبی اوج و نهشته شدن رسوبات در داخل مجرا شده است در نتیجه شرایط لازم برای مجرای آنابرچینق فراهم آمده است .وجود سد انحرافی در پایینصدست سبب شده که مجرای آنابرچینق با مدل ارائه شده برای این نوع مجاری، توسط نانسون و نایتون منطبق نباشد
Text of Note
size in Bank associated with increased width to depth ratio caused braiding channel. Downstream after braiding reach, the river is turns to sinuous channel. Increase the amount of granules materials, especially clay that cause high resistance to Bankt with increasing discharge seems to be this change. Between Mahabad dam on the upstream and downstream of diversion dam, river pattern will change to Anabranching river. Flood and erodibility potential basin that amount in new decades has increased, has provided Potential necessary to Anabranching river in this area. Comparison of aerial photographs in before and after dam show that after establish dam have been developed this type river. Seems to create the dam reduced peak discharge and is deposited sediments within the channel, As a result, the requirement for providing the channel Anabranching. There diversion dam downstream of the area caused Anabranching river in the river Mahabad does not adhere well to the classification scheme of Nanson and Knighton for this type river -resistant one, cause the knickpoints to appear in the long profile. Also the knickpoints are observed only on the formations showing the high effect of the lithology on the long profile. In the areas of Kawter and Baitas the knickpoints are observed inside the lithology but not at the formations boundary. Based on this, it is concluded that there is an inverse relationship between the effect of tectonic uplift and the effect of bedrock on the long profile, so that the tectonic uplift reduces the effect of bedrock on the long profile. Rate longitudinal profile curvature and Standard Deviation them show that in Kavter and Beytas area that in terms of tectonic be active the amount of curvature is more but its Standard Deviation is low. Rapid change of the pattern channel will be trait in Mahabad river. Gross grain- area, the Mahabad river basin has an unstable condition and north part of basin has low, uplift than south part. To determine the role of resistance lithology and tectonic change on the longitudinal profile of channel, The streams ordered based on the strahler method. To determine the knickpoints, the long profile of each order was coincided to the geology formations and tectonic structures with the scale of 1:100000 of geology maps. Obtained the results this investigation the area of Driaz and Aagri changing from a resistant lithology to a non- 03' 11" north latitude. To do research first basin is divided five units Dryas, Kavter, beytas, Lachen and Agre to mainly based on Hydrology. The relative intensity of tectonic activity in each area, to clear its effects on channel form and dynamics with the use of Hack profile and deviate from equilibrium profile, SL index, standard index (SL/K) and drainage density (D) Assessed is located for each branches of river and hydrology units. Obtained result indicates this is that area Kavter and Beytas In the south and southwest of the basin have heighter potential of earthquake activities compared Agree and Dryas in north and northeast are situated. According to indexes size and distribution diagram degree of slope 37- 23' 51" 45' 51" east longitude, and 36 46- 25' 9" Topic studied in the research is analysis of dynamic and channel pattern in the daring basin of Mahabad river, which Based on the documents, records, evidence and assumptions have been preparing and planning.This area is located south of Uremia Lake, between 45