بررسی مقاومت شش رقم کلزای پاییزه به بیماری ساق سیاه کلزا (Black leg)در شرایط گلخانه ای
First Statement of Responsibility
/سیمین نصرتی
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
تبریز: دانشگاه تبریز، دانشکده کشاورزی، گروه گیاهپزشکی
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۱۴۳ص
NOTES PERTAINING TO PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC.
Text of Note
چاپی
CONTENTS NOTE
Text of Note
فاقد اطلاعات کافی
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
کارشناسی ارشد
Discipline of degree
گیاهپزشکی - بیماری شناسی گیاهی
Date of degree
۱۳۸۱/۱۱/۰۸
Body granting the degree
تبریز: دانشگاه تبریز، دانشکده کشاورزی، گروه گیاهپزشکی
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
گیاه کلزا بعد از سویا و پنبه دانه مقام سوم تامین روغن نباتی را دارد .وجود روغن زیاد در دانه های کلزا و همچنین ترکیب منا سب اسید چرب روغن آن موجب تسلط این گیاه بر بازارهای جهانی شده است .بیماری ساق سیاه با عامل .Leptosphaeria maculans (Desm.) Ces. and DeNot و فرم غیرجنسی .Phoma lingam (Tod. ex Schw.) Desm یکی از تهدیدات جدی این گیاه شناخته شده است .دو جدایه علیباد و بندرترکمن گزارش شده از مرکز تحقیقات کشاورزی گرگان ,توسط مرکز تحقیقات کشاورزی اوین در اختیار مت قرار گرفت .مطالعه بیماریزایی دو جدایه در شرایط گلخانه و با استفاده از روش آلودگی کوتیلدون انجام شد .میزان آلودگی کوتیلدون ها ,ده روز پس از تلقیح محاسبه شد و معلوم گردید که جدایه علی آباد دارای قدرت بیماریزایی بالاتری نسبت به جدایه بندرترکمن می باشد .با توجه به شدت بیماری حاصل از حمله جدایه علی آباد بر روی کولتیوارهایWestar و ,Quinta این جدایه متعلق به گروه بیماریزایی PG۴ و جدایه بندرترکمن متعلق به دسته جدایه های بیماریزا می باشد ولی به علت عدم دسترسی به کولتیوار , Glacierگروه بیماریزایی آن دقیقا مشخص نشد .خصوصیات رشدی دو جدایه بر روی محیط های کشت زاپک , ,PDAمالت آگار ,و محیط آلو نشان دهنده بیماریزا بودن دو جدایه می باشد و هر دو جدایه متعلق به گروه بیماریزای قارچ Phoma lingam می باشند .جهت تهیه مایه تلقیح ,سوسپانسیون غلیظ پیکنیدیوسپوری بر سطح محیط آگاردار ریخته شد و در دمای ۰C ۲۴و تحت نور فلورسنت ممتد ,به مدت۵ - ۴روز نگهداری شدند .با ریختن ۱۰ میلی لیتر آب مقطر دوبار استریل بر سطح پتری حاوی پیکنید و عبور دادن سوسپانسیون حاصل از هشت لایه ململ ,مایه تلقیح آماده گردید .با ارزیابی غلظت های مختلف اسپوری بر شدت آلودگی کوتیلدون ها ,غلظت۱۶/۱ -۱۰۶اسپور در لیتر برای جدایه علی آباد و غلظت۰۷/۲ - ۱۰۶اسپور در لیتر برای جدایه بندرترکمن مشخص شد.میزان مقاومت شش رقم کلزای پاییزه به دو جدایه بیماریزای علی آباد و بندرترکمن در پنج مرحله ارزیابی شد . آلودگی کوتیلدون با روش McNabb و Rimmer وشدت بیماری بر اساس روش Williams و Delwich انجام شد .در مرحله دوم بررسی ,برگهای گیاهان در مرحله۳/۲ -۴/۲رشدی ,اسپور پاشی و شدت بیماری سه هفته بعد به روش McNabb و Rimmer مقیاس بندی شد .در مرحله سوم ,هفت هفته پس از آلودگی برگها ,شدت آلودگی ساقه به روش Newman و Baily مقیاس بندی گردید .در مرحله چهارم ,گیاهان در مرحله ۱/۲ رشدی با قرار دادن ایناکلوم یولاف آلوده شده به پیکنیدیوسپور و قرار دادن آنها در ناحیه طوقه آلوده و شدت آلودگی ساقه ۹ هفته بعد پس از آلودگی به روش Newman و Baily مقیاس بندی شد .در مرحله پنجم گیاهان در مرحله ۲/۳رشدی با تزریق سوسپانسیون اسپوری در فاصله بند۳ و ۲ ساقه آلوده شدند .شدت آلودگی پنج هفته بعد ,با استفاده از روش McNabb و Rimmer مقیاس گردید .در مراحل مختلف ارزیابی مقاومت شش رقم به بیماری ساق سیاه ,رقم Okapi به عنوان حساسترین و رقم ,SLM۰۴۶ مقاومترین رقم شناخته شدند .مقاومت به بیماری ساق سیاه در این ارقام به صورت یکسان می باشد .ارقام دیگر رفتار متفاوتی را در مراحل مختلف از خود نشان دادند که بیانگر غیر یکنواخت بودن مقاومت به بیماری ساق سیاه در این ارقام می باشد .در بین روش های مختلف آلودگی ,روش آلودگی کوتیلدون با بیشترین دقت و کمترین زمان برای ارزیابی مقاومت کلزا به بیماری ساق سیاه شناخته شد .آنزیم پلی فنل اکسیداز (PPO) توسط سیستم دفاعی گیاه ترشح شده و میزان فعالیت آن ۱۵ ساعت پس از حمله قارچ Phoma lingam به ساقه کلزا افزایش می یابد .غلظت این آنزیم در رقم SLM۰۴۶ که نسبت به رقم Okapi مقاومتر بود ,بیشتر می باشد .بررسی ایزوزیم های تشکیل شده این آنزیم بر روی ژل الکتروفورز نشان دهنده تفاوت بین دو رقم حساس و مقاوم می باشد .در رقم مقاوم SLM۰۴۶ باندهای ایزوزیم تشکیل شده کاملا واضح و مشخص می باشد و در رقم حساس Okapi وضوح این باندها کمتر می باشد .غلظت آنزیم پلی فنل اکسیداز ترشح شده در مقابل حمله جدایه علی آباد که دارای قدرت بیماریزایی بالاتری بود ,نسبت به جدایه بندرترکمن بیشتر بود و باندهای ایزوزیمی این آنزیم در مورد جدایه علی آباد نسبت به جدایه بندرترکمن واضحتر بود.