خاک ورزی حفاطتی رویکردی نوین است که هدف آن افزایش بهرهوری نهادههای تولید با حفظ منابع تولید است .در استفاده از این سیستم خاکورزی بذرکارها به خصوص شیاربازکنها نقش کلیدی را در میزان موفقیت فرآیند تولید ایفا میکنند .با توجه به اهمیت نقش شیاربازکنها در تعیین خصوصیات فیزیکی شیار بذر، یک مطالعه موردی جهت بهبود عملکرد شیاربازکن دودیسکی به عنوان متداولترین نوع با افزودن دو بشقاب جانبی به آن انجام پذیرفت .هدف برطرف کردن نقایصی مانند عدم جداسازی موثر بذر و کود، فشردن بقایای گیاهی به درون شیار بذر، عدم توانایی در کاهش تراکم خاک در ناحیه قرارگیری بذر و بررسی میزان و الگوی حرکت خاک در آنها بود .آزمایشات در یک سویلبین در سه سطح از سرعت (۸ و ۶ ، ۳کیلومتر بر ساعت (و دو سطح تراکم خاک (۴/۱ و ۱/۱ مگاگرم بر مترمکعب (و دو سطح از تراکم بقایای گیاهی (۲ و ۱ تن در هکتار (در قالب یک طرح فاکتوریل بر پایه کاملا تصادفی و با سه تکرار برای هر تیمار انجام پذیرفت .جهت بررسی موقعیت ذرات خاک از تعدادی دانههای رنگی شمارهگذاری شده استفاده شد .نتایج حاصله نشان داد که با افزایش سرعت پیشروی مقدار حرکت خاک افزایش مییابد .همچنین مقدار حرکت ذرات در تراکمهای پایین خاک، بیشتر است .ذرات سطحیتری که در مقابل شیاربازکن قرار میگیرند تا فاصله بیشتری از شیار میانی به کنارهها رانده میشوندنیروی کششی مورد نیاز شیاربازکن نوین مقدار بیشتری داشت .مکش عمودی در شیاربازکن دودیسکی منفی و در نوع نوین مثبت بود به گونهای که برای نفوذ در خاک به نیروی عمودی نیاز نداشت .همچنین نتایج نشان داد که شیاربازکن نوین بذر و کود را به شکل موثری از یکدیگر جدا میکند، تراکم خاک را در ناحیه قراگیری بذر بیش از نوع دودیسکی کاهش میدهد و از ورود بقایا به منطقه قرارگیری بذر جلوگیری میکند .لیکن مقدار برهم خوردن خاک در شیار به جا مانده از شیاربازکن نوین بیشتر است .البته این شیاربازکن دو ردیف بذر را به طور همزمان در فاصله ۵/۴ سانتیمتری در طرفین و ۵ سانتیمتر بالاتر از محل قرارگیری کود قرار میدهد.
Text of Note
Offset Double-Disk Opener (DDO) is a popular furrow opener in conservation tillage. It has some limitations such as negative suction to penetrate in the soil, hair pinning and mixing seed and fertilizer in the slot. Because of importance of separation of seed and fertilizer in the slot, by adding two horizontal mini disks to DDO a modified opener was made (MDO) which placed the fertilizer between and under two rows of seed. The new opener which was suitable for no-tillage system fabricated by adding to horizontal disks to common double-disk opener. To consider performance of novel opener an indoor comparison test between DDO and MDO was performed at soil bin. The experiment was conducted with three working speeds (3, 6 and 8 km/h), two bulk densities of soil (1.1 and 1.4 Mg/m3) and two levels of residues (1 and 2 ton/ha). The experimental design consisted in a (3-2-2) complete randomized factorial with three replicates for each test. Moisture of seed furrow, separation of seed and fertilizer, hair pinning and resultant forces acting on the openers were used as assessing indexes. Finally, soil translocation in the slot created by MDO was considered. Results showed there was no significant difference between soil moisture content in slots created by DDO and MDO at 0-4 cm depth, but at 4-8 cm the in the slot created by MDO moisture content was higher about 9 . Horizontal force for both openers increased with increasing speed and soil bulk density. Vertical force for DDO was negative so it needed additional weight for penetrating in the soil, but vertical force for MDO was positive and, which can solve the challenge of penetration in the soil in DDO. In soft soil with heavy residues some trash was pushed by DDO into seed furrow (hair pinning) but at MDO seed were placed at clean groove. Lateral and vertical separation of seed and fertilizer was performed effectively by MDO (4.5 and 5 cm, respectively) while DDO put seed and fertilizer close to each other. Amount of soil translocation increased as traveling speed increased. Also movement in the less compacted soil was greater. In a specified condition lateral movement of the particles located in the shallower depth was higher. Although the particles which located deeper moved farther in the direction of traveling but their lateral scattering was smaller. Also, it was found that the direction of soil movement in the seed slot in the novel opener is upward. This can solve the problem of pushing drier soil of surface into seed slot due to using of double-disk opener. Overall, the Modified Offset Double-disks (MDO) had better performance. So by adapting this opener with no-tillage drillers it would possible to have higher yield in conservation tillage where the most appropriate opener is disk type.