پیامبر صلیالله علیه و آله و ائمه معصومین علیهم السلام اهتمام خاصی به ایجاد زمینه برای فهم مسلمانان از مهدویت داشتند و در این راستا سخنان بسیاری را اظهار میدانستند اندک زمانی از رحلت امام یازدهم از رحلت امام یازدهم حضرت امام حسن عسکری علیهالسلام نگذشته بود که افراد و جماعات متعددی مدعی آن شدند که مهدی موعود غیر از فرزند ایشان است. گروهی برخی امامان دیگر از جمله امام صادق و امام کاظم علیهم السلام را مصداق چنین امری دانستند و جماعتی از مهدویت محمدبن حنیفه و اشخاص غیر معصوم دیگری دم زدند. در کنار این مشکل، برخی مخالفان امامیه اساسا منکر آن شدند که امام یازدهم فرزندی داشته است. برخی که وجود ایشان را پذیرفتند در مدت غیبت و شیوه اختفای امام عصر علیهمالسلام تشکیک و تردید جدی نمودند و آن را خلاف عادت ارزیابی کردند. برخی گفتند چگونه ممکن است انسانی با گذر عمر دچار ضعف و سستی و نهایتا مرگ نشود و برخی ... علمای امامیه با اوج گرفتن این شبهات از همان قرون نخستین در مقام پاسخ گفتن برآمدند ایشان برای تبیین آموزه مهدویت و نیز دفاع از باورهای خود کتابهای پیرامون غیبت و ظهور حضرت مهدی علیهالسلام به رشته تحریر درآوردند و به مخالفان خود پاسخهای مستند به قرآن و سنت و تاریخ و عقل دادند در این نوشته میکوشیم که مسائل و شبهات عمده پیرامون مهدویت و غیبت و ظهور امام عصر علیهالسلام را با تمرکز بر اندیشههای شیخ طوسی رحمت الله علیه مورد بررسی قرار دهیم.