Anarchism and Islam in Turkey: Ihsan Eliacik and His Followers
General Material Designation
[Thesis]
First Statement of Responsibility
Sağır, Semih
Subsequent Statement of Responsibility
Albayrak, Hafize Şule
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
Marmara Universitesi (Turkey)
Date of Publication, Distribution, etc.
2019
GENERAL NOTES
Text of Note
160 p.
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
Master's
Body granting the degree
Marmara Universitesi (Turkey)
Text preceding or following the note
2019
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
Anarşizm, insan özgürlüğünü tartışılmaz bir esas olarak kabul etmektedir. Anarşistler, devlet de dahil olmak üzere insanın özgürlüğünü kısıtlayan her tür mekanizmaya karşı çıkarlar. Anarşistlere göre insan, özünde iyi bir varlık olmasına rağmen, devlet insanı yozlaştırır ve kötülüğe sevk eder. Aslında anarşistlere göre devlet tüm kötülüklerin kaynağıdır ve yapay bir kurumdur. Anarşizm, tarihsel süreç içerisinde daha çok Fransa, İtalya ve İspanya gibi ülkelerde etkili olmuştur. Anarşist düşüncede öne çıkan temalar adalet, eşitlik, özgürlük, kilise karşıtlığı ve otorite düşmanlığıdır. Anarşizmin öne çıkan temsilcileri ise William Godwin (1756-1836), Max Stirner (1806-1856), Pierre Joseph Proudhon (1804-1865), Mihail Bakunin (1814-1876), Lev Tolstoy (1828-1910) ve Pyotr Kropotkin (1842-1921)'dir. Anarşizmin Türkiye'deki gelişim sürecine bakılacak olursa, onun Osmanlı döneminde daha çok Ermeni ve Rum gibi azınlıklar arasında etkili olduğu görülecektir. Bu dönemde anarşizm denince ilk akla gelen isim olan Alexander Atabekyan'ın Ermeni bir fikir ve eylem adamı olduğunu unutmamak gerekir. Öte yandan bu dönemde Baha Tevfik gibi bazı Türk düşünürler de anarşizme yakın ilgi göstermişlerdir. Cumhuriyet Dönemi'nde ise, 1980'li yılların sonuna kadar örgütlü bir anarşist faaliyete rastlanmamaktadır. Bu çalışmanın odak noktasını, İhsan Eliaçık ve takipçileri oluşturmaktadır. Bir durum çalışması olarak Eliaçık'ın fikirleri nitel araştırma yöntemi uygulanarak dökümantasyon ve mülakat teknikleri yardımıyla analiz edilmiş ve birçok fikrinin anarşizmle örtüştüğü tespit edilmiştir. Eliaçık, dinden destek alarak anarşist fikirler ortaya koymuştur. Otorite karşıtı ve antikapitalist tavrını Kur'an'a ve Hz.Muhammed'in uygulamalarına dayandırmakta; İslam'ın anarşizme yakın olduğunu savunmaktadır. İşte bizim bu çalışmadaki amacımız, onun ve takipçilerinin İslam ile anarşist fikirleri nasıl uzlaştırdıklarını ve bu bağlamda öne sürdükleri fikir ve söylemleri analiz etmektir.