کمی سازی و کاهش آؤتیفکت ناشی از حرکت تنفسی در تصحیح تضعیف داده های پت در تصویر برداری قفسه سینه در سیستم ترکیبی پت/ سی تی به روش میانگین گیری تصاویر سی تی
General Material Designation
[پایان نامه]
First Statement of Responsibility
فاطمه فاطمی نصر الهی
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده پزشکی
Date of Publication, Distribution, etc.
۱۳۹۶
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۱۱۷ص.
Other Physical Details
جدول نمودار
Accompanying Material
سی دی
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Dissertation or thesis details and type of degree
کارشناسی ارشد
Discipline of degree
فیزیک پزشکی
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
تصویربرداری ترکیبی پت/سی تی در طی دهه¬های اخیر پیشرفت¬های سخت افزاری و نرم¬افزاری مختلفی داشته است. یکی از مزایای این پیشرفت¬ها و ترکیب مدالیته¬های پت و سی¬تی استفاده از تصویر سی¬تی برای تصحیح تضعیف دقیق¬تر تصویر پت است. با این وجود در روند تصحیح تضعیف با استفاده از تصویر سی¬تی، به دلیل اختلاف رزولوشن¬های زمانی دو تصویر آرتیفکت¬هایی رخ می¬دهد. مهم¬ترین این آرتیفکت¬ها آرتیفکت مربوط به حرکت تنفسی است، که علارغم تمام تحقیقات انجام شده، هنوز روش منسجمی برای از بین بردن آن وجود ندارد. استفاده از تصویر سی تی برای تصحیح تضعیف پت، در کنار مزایای مهمی که دارد، همانگونه که گفته شد سبب ایجاد آرتیفکت¬هایی می¬گردد. این آرتیفکت¬ها و خصوصا آرتیفکت تنفسی علاوه بر کاهش کیفیت تصویر، می¬توانند تفسیر تصاویر پت را تحت تاثیر قرار داده و با خطا همراه کنند. هدف این پایان نامه در ابتدا کمی سازی خطاهای مربوط به آرتیفکت تنفسی و سپس کاهش آنها با استفاده از تصویر سی¬تی میانگین برای تصحیح تضعیف تصویر پت است. مواد و روش¬ها: این مطالعه در دو مرحله شبیه¬سازی و ارزیابی تصاویر فانتوم انجام شد. در مرحله اول ابتدا توسط فانتوم شبه انسان XCAT در محل های مختلف قفسه¬ی سینه تومرهای کروی به قطر 9، 15 و 21 میلی¬متر شبیه¬سازی شد. تومرها در 5 محل بالای کبد، قسمت پایینی ریه¬ی راست، قسمت میانی ریه¬ی راست، قسمت پایینی ریه¬چپ و قسمت میانی ریه¬ی چپ قرار داده شد. همچنین سه دامنه برای حرکت دیافراگم در نظر گرفته شده است: 15، 25 و 35 میلی¬متر. داده¬های تابشی خروجی فانتوم XCAT توسط نرم¬افزار STIR به سینوگرام پت تبدیل و سپس توسط داده¬های تضعیف خروجی فانتوم XCAT در STIR ابتدا تضعیف شده، به آن نویز اضافه شده، تصحیح تضعیف شده و آنگاه تصویر نهایی بازسازی شده است. تصحیح تضعیف در سه تصویر مجزا با استفاده از سی¬تی پایان دم، سی¬تی پایان بازدم و سی¬تی میانگین صورت گرفته است. همچنین یک تصویر بدون حرکت تنفسی به عنوان تصویر مرجع بازسازی شده است. در مطالعه فانتوم نیز فانتوم مناسبی برای شبیه¬سازی حرکت تنفسی طراحی و ساخته شد. در مرز بین قسمت¬های شبیه¬ساز ریه و کبد، 8 استوانه¬ی کوچک به عنوان تومور قرار داده شد. فانتوم مذکور در حین تصویربرداری پت به کمک یک سیستم الکترونیکی و پمپ باد دارای حرکت بوده و لذا حرکت تنفسی در این قسمت مطالعه نیز لحاظ شده است. داده¬ی تصحیح تضعیف نشده¬ی پت یک بار با سی¬تی پایان دم، یک بار با سی¬تی پایان بازدم و یک بار با سی¬تی میانگین تصحیح تضعیف شدند و نتایج با یکدیگر مقایسه شد.نتایج: با استفاده از تصویر پایان دم برای تصحیح تضعیف، حرکت 35 میلی¬متری دیافراگم سبب خطایی به اندازه¬ی 53 درصد در تخمین میزان SUVmax برای تومور 9 میلی¬متری در کبد می¬شود. همچنین برای همان تومر استفاده از سی¬تی پایان بازدم برای تصحیح تضعیف سبب تخمین بیش از مقدار واقعی در حجم به مقدار 139% می¬گردد، که این مساله سبب می¬شود SUVmax به اندازه 40 درصد کمتر از مقدار واقعی تخمین زده ¬شود. استفاده از تصویر سی¬تی میانگین برای تصحیح تضعیف، سبب می-شود خطای تخمین SUV برای همین تومور به مقدار 10 درصد کاهش یابد. سایر تومورها (15 و 21 میلیمتر) و دامنه¬های حرکت (15 و 25 میلیمتر) چنین روندی را دنبال می¬کنند. تصحیح تضعیف با استفاده از تصویر سی¬تی میانگین افزایش معنی¬داری را در مقدار SUV به وجود می¬آورد (p-value<0.05 برای تومورهای 9، 15 و 21 میلیمتری). در مطالعه فانتوم مشاهده شد که تصویر تصحیح تضعیف شده با سی¬تی میانگین SUV، کنتراست و SNR بهتری نسبت به تصاویر تصحیح تضعیف شده با سی¬تی های پایان دم و پایان بازدم به دست می¬دهد. بهبود پارامترهای گفته شده در تصویر تصحیح تضعیف شده با سی¬تی میانگین نیز معنی¬دار بوده است(p-value<0.05).نتیجه گیری: میزان خطا در تخمین SUV و حجم تومورها بسیار وابسته به محل تومور، سایز آن، میزان حرکت دیافراگم و نقشه¬ی تضعیف استفاده شده در تصحیح است. با این وجود، روی هم رفته می-توان گفت که پت تصحیح تضعیف شده با سی¬تی میانگین نتایج بهتری در SUV، حجم تومور، کنتراست و SNR نسبت به تصاویر تصحیح تضعیف شده با سی¬تی پایان دم و سی¬تی پایان بازدم به دست می¬دهد. بنابراین می¬توان نتیجه گرفت که استفاده از تصویر سی¬تی میانگین در روند تصحیح تضعیف سبب کاهش خطاهای مربوط به حرکت تنفسی و افزایش صحت در اندازه¬گیری پارامترهای کمی تصویر پت می¬گردد.