نقد و بررسی ساختار طنز در مقامات بدیع الزمان همدانی و حریری
Other Title Information
۱۳۸۰
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
یازده، ۳۱۵ ص
Specific Material Designation and Extent of Item
1
NOTES PERTAINING TO BINDING AND AVAILABILITY
Text of Note
غیرمرجع
Text of Note
غیرمرجع
INTERNAL BIBLIOGRAPHIES/INDEXES NOTE
Text of Note
کتابنامه
DISSERTATION (THESIS) NOTE
Body granting the degree
دانشگاه تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی
Dissertation or thesis details and type of degree
زبان و ادبیات عرب
Date of degree
1388/02/02
Date of degree
1388/02/02
Discipline of degree
دکتری
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
دیده ادبی مقامه نویسی و مقامات با بیش از هزار سال پیشینه در ادبیات عربی و فارسی از اهمیت ویژه و قبل ملاحظه ای برخوردار است . هم اکنون تردیدی وود ندارد .که بدیع الزمانی همدانی رحمه الله علیه (م ۸۹۳ ه.ق) مخترع و مبتکر این هنر ادبی ارزشمند بوده است . حریری از جمله شخصیتهای ادبی قرن ششم ( ه.ق) است که با فاصله بیش از یک قرن بعد از بدیع الزمان پا به وادی نگارش مقامات نهاده با درایت ، علم ، هوش ، سرشار و دیگر قابلیتهای گران خود چنان تحولی در مقامات ایجاد کرد که بعد از او کسی نتوانست به آوازه ای که در مشرق و مغرب اسلامی کسب کرده بود دست یابد ، البته تمامی آنانیکه در وادی مقامات گام نهادند مقلد محض حریری هستند و هرگز نتوانستند صیت و شهره او را کم رنگ کنند . بدیهی است که هنر مقامه نویسی زائیده یک شب و روز نبوده بلکه قبل از بدیع الزمان در قرن دوم هجری ادبای به اصطلاح نو گرا و متجدد گرایش و تمایل خود را در تجدید نظر علمی به ادب اظهار کرده بودند به طوریکه بدیع الزمان را پیرو مکتب صنعتگرایی می دانند که ابو تمام طایی سردمدار آن بود . به هر حال در این قرن مقامه نویسی تحت تاثیر عوامل گوناگون اجتماعی، سیاسی ، اقتصادی ، و دینی متولد شد و پا به عرصه علم و ادب نهاد این هنر ادبی در کنیه خویش بازگو کننده اغلب موثرات اجتماعی ، سیاسی ، آن دوران است . طنز وفکاهی از جمله مهمترین مضامینی است که در هر جای مقامه نظر افکنده شود آثار درخشان و خنده دار و گاه عبرت انگیز رویت می شود . فکاهی و طنز مقامات در قالب مسائلی چون کدیه ، گدایی ، طفیلی وارزیستن ، طعن و نیش به قضات فاسد و مدعیان به ظاهر دینی و ریشخند گرفتن همه آنها ذکر عیبها و نقائص بدنی چون شکم گنگی ، کج و معوج بودن دندانها ، کوتاه قدی ، آوردن عیوب روحی چون نفاق ، ریا ، لاقیدی ، و لاابالیگری ، تلون و چنین مضامین اجتماعی هم در مقامات بدیع و هم حریری به وفور دیده می شود . طنز مقامات بدیع الزمان و حریری از لحاظ ساختار ادبی نیز در خور توجه است هر چند که (الفضل لمن سبق) در همه این مورد فضل و دانش برتر از آن بدیع است . پرداختن به الغاز ، معماها ، چیستانها و امثال در قالب کنایه و مجاز ، توریه ، تشبیه و دیگر نکات ادبی و بلاغی طراوت و زیبایی خاصی به مقامات بدیع و حریری می دهد .
TOPICAL NAME USED AS SUBJECT
Entry Element
مقامه
Entry Element
طنز و فکاهی
Entry Element
بدیع الزمان همدانی
Entry Element
حریری
Entry Element
قرن چهارم هجری قمری
PERSONAL NAME - PRIMARY RESPONSIBILITY
Relator Code
T
Entry Element
عنوان
Entry Element
^aدانشگاه تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی