ژوهش مورد نظر بررسی اوضاع جغرافیایی تاریخی شهرستان بابل که شامل اوضاع جغرافیایی ، تاریخی ، سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی آن می باشد . حاصل کوشش چند ساله است . هدف از انتخاب موضوع و تحقیق درباره آن بررسی و شناسایی شهرستان فوق را در طول تاریخ و بخصوص از اوایل دوران اسلامی تا اواخر دوره قاجار که دوره هایی از آن در پرده ابهام قرار دارد . روشن نمایم این منطقه علیرغم قدمت و پیشینه تاریخی چشمگیری که دارد . چنان که باید مورد تفحص و بررسی پژوهشگران قرار نگرفته است . رساله حاضر از چند فصل تشکیل شده است . و هر فصل موضوعات خاصی را در بردارد . فصل اول : راجع به اوضاع جغرافیای طبیعی و تاریخی شهرستان بابل است . بخصوص در مورد وجه تسمیه و چگونگی ضبط و تشریح و تبدیل نامهای قدیمی که بر این شهر اطلاق می شده است . در فصل دوم : ( بخش اول) درباره اوضاع سیاسی شهرستان فوق از اوایل دوران اسلامی تا اواخر دوره قاجار را در بر دارد . حاوی مطالب مفید و کاملی است که از منابع مختلف جمع آوری شده است . تا نقش بار فروش ( بابل) را در دوران تاریخی مشخص سازد . در بخش دوم از فصل دوم سعی شده تا بار فروش را از نقطه نظر جهانگردان که در فواصل زمانی معین این شهر را دیده اند . و مورد تفحص و کنکاش قرار داده شده است . در فصل سوم : از اوضاع اقتصادی آن بخصوص در امر کشاورزی و دامپروری و پرورش کرم ابریشم و تا حدودی از صنایع و تجارت بحث شده است . در فصل چهارم از آثار فرهنگی و اجتماعی شهرستان بابل بخصوص در زمینه نژاد و تیره و زبان و مذهب و آداب و رسوم و اشعار محلی و مراکز علمی و فرهنگی و شناخت مشاهیر علمی و ادبی سعی شده تحقیقات کاملی تا حد امکان صورت گیرد . که نتیجه مفید و ارزشمندی داشته باشد در نهایت در فصل پنجم : از اثار تاریخی و اماکن مذهبی این شهرستان بررسی هایی انجام شده است . و در نتیجه همراه با بررسی متون تاریخی و گفتارهای شفاهی و بررسی های منطقه ای و محلی جهت روشن شدن برخی مطالب و عاری بودن از یکنواختی تلاش شده از تصاویر و نقشه ها و نمودار متنوع استفاده گردد .