عنوان

برهان نفس بر اثبات خدا در حکمت متعالیه

.Language of Text, Soundtrack etc

فارسی

Title Proper

برهان نفس بر اثبات خدا در حکمت متعالیه

First Statement of Responsibility

محمدتقی یوسفی، مجتبی افشارپور

Place of Publication, Distribution, etc.

قم

Date of Publication, Distribution, etc.

بهار /94

Name of Publisher, Distributor, etc.

دانشگاه باقرالعلوم علیه‌ السلام

Text of Note

در میان ادله اثبات وجود خدا در فلسفه اسلامی، برهان‌ های غیرمشهوری هم هستند که در عین صحت و اتقان کمتر مورد عنایت فیلسوفان قرار گرفته‌اند. یکی از این برهان‌ ها برهان نفس بر اثبات خدا است. در این برهان، با استفاده از نفس انسانی و برخی اوصاف و عوارض آن بر وجود خداوند سبحان استدلال می شود. صدرالمتالیهن (ره) در برخی از آثار خود به‌صراحت این برهان را یکی از براهین مستقل اثبات واجب‌الوجود دانسته است. ملاصدرا و برخی از پیروانش چهار تقریر از این برهان ارائه کرده‌اند: با استفاده از علت حرکت نفس، حدوث نفس، علت غایی حرکت نفس و حرکت نفوس فلکی. این برهان به نحو مستقل در حکمت مشاء مطرح نبوده است؛ برخی اشراقیان به بعضی تقریرهای آن اشاره کرده‌اند؛ ملاصدرا با بهره‌گیری از اشارات پیشینیان و همچنین مبانی فلسفی خود در مسئله نفس، حرکت جوهری، نحوه ارتباط حادث با محدث و... چنین برهانی را بیان کرده است. او همچنین در این برهان، راه و رونده را متحد می‌داند و عینیت سالک و مسلک را از ویژگی‌های این برهان می شمارد و همین امر را دلیل شرافت این برهان بر سایر ادلۀ اثبات واجب‌الوجود ـ به جز برهان صدیقین ـ می‌داند. او معتقد است: در عین اینکه معرفت حضوری نفس شهود باطنی رب را در پی دارد، معرفت حصولی به نفس و دقت در عوارض آن نیز وسیله صعود به معرفت خداوند است.

Entry Element

حدوث نفس;عینیت سالک و مسلک;برهان نفس;معرفت نفس;استکمال نفس;اثبات وجود خدا;علم نفس;تجرد نفس;براهین خداشناسی;

Topical Subdivision

اتحاد عاقل و معقول;عقل بالفعل;وجود ربطی انسان;درجات نفس;علم حصولی به نفس;خروج نفس از قوه به فعل;علت حرکت نفس;حیثیت بالقوه در مجردات;رابطه علی نفس و بدن;شرافت نفس بر بدن;غایت حرکت نفس;حرکت نفسانی افلاک;حرکت اشتدادی نفس;قوه جسمانی;

Uniform Resource Identifier

مقاله;