مبتنی بودن مناسک و آیین های مذهبی بر مجموعه ای از نمادها، شناخت و فهم صحیح باورها و مفاهیم ارزشی آنها را دشوار ساخته که نیازمند واکاوی و کنکاش می باشد. در این تحقیق، تفسیر ارتباطی نمادهای حج (کعبه، عرفات، مشعر، منا)، به عنوان مهم ترین و کلیدی ترین آیین مذهبی، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. در این راستا، از روش تحقیق کیفی، از نوع اسنادی (کتابخانه ای) و به شیوه تحلیلی با رویکرد تفسیر گرایانه استفاده شده است، البته تحلیل تفسیری در این تحقیق، از نوع درون دینی است که با بررسی و استخراج این تفسیرها از متون و منابع دینی صورت می گیرد. از مجموع مباحث مطرح شده در این تحقیق، می توان به این نتیجه یافت که نمادهای حج (کعبه، عرفات، مشعر، منا)، با توجه به این که جایگاه اجرای مراسم قدسی حج (که مبتنی بر نظام نشانه ها به همراه فرایتدی تعاملی و دو سویه است) می باشند.