/ از: محمد بن همامالدین محمد شیرازی هروی، خواندمیر
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Name of Publisher, Distributor, etc.
قاسم بن خواجه خورد درمیانی قاینی
Date of Publication, Distribution, etc.
۸ شعبان ۱۰۷۷ق.
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
ص ۳۹۷ - ۴۷۴.
Dimensions
یک، ۲۴۷ برگ، ۱۵/۷*۲۸/۶، سطور مختلف، ۱۰/۵*۱۲.
GENERAL NOTES PERTAINING TO DESCRIPTIVE INFORMATION
1
2
3
Text of Note
غرایب اسرار عالم آمال و امانی و عجایب اطوار خط اقبال و کامرانی شمهای از آثار قدرت آفریدگاری است... اما بعد نموده میشود که درین اوقات و اوان که به حسب مقتضیات دوران بنده فقیر و ذره حقیر خاندان امیر... از وطن مالوف و مسکن معروف یعنی دارالسلطنت هراه... سلوک طریق مسافرت اختیار نموده و به صوب بلده فاخره قندههار... منازل و مراحل پیموده به آستان سلطنت آشیان عالی مکانی رسید که آفتاب طلعت همایونش... [یعنی] معینالسلطنه ذوالخلافه ابوالمظفر سلطان بدیعالزمان میرزا... این هوس در سر و این آرزو به خاطر انور پیدا شد که به وسیله رسالهای خود را ذرهوار منظور نظر خورشید آثار خسرو عالی تبار گرداند و بعد از تامل و اندیشه طبع فکرت پیشه این اوراق را که مبنی است از غرایب بلاد و بحار و انهار و جزایر و جبال و ابار و عیون و مبتنی است بر بیان عجایب اشکال و اطوار بعضی آدمیان و جنیان و طیور و وحوش جهان بوقلمون در حیز تحریر کشید و تا اسم مطابق مسمی باشد موسوم به غرائب الاسرار گردانید... واقفان حقایق کارخانه آفرینش و عارفان دقایق صحایف دانش و بینش برین معنی اتفاق دارند که نصفی از کره زمین در بحر اعظم.
Text of Note
تا روز عاشوراء دیگر او را هیج کس نبیند دیگر در جزایر اصناف طیور غریبه الاشکال و الافعال بسیار است که بیان آن به طول انجامد و العلم عندالله المعبود من کل الموجود.
Text of Note
تمت الکتاب بعون الملک الوهاب فی تاریخ هشتم شهر شعبان المعظم سنه سبع و سبعون بعد الالف من الهجره النبویه علیه افضل الصلوات و اکمل التحیات. حرره العبد الضعیف النحیف الراجی الی رحمه الله الملک الهادی العبد الاقل الاثم قاسم بن خواجه خورد درمیانی القاینی اللهم اغفرلی و لوالدی و لجمیع المومنین و المومنات و المسلمین و المسلمات امین یا رب العالمین.
NOTES PERTAINING TO PHYSICAL DESCRIPTION
نوع خط:
تزئینات متن:
رکابه نویسی:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
Text of Note
نسخ و نستعلیق.
Text of Note
عناوین و نشانیها شنگرف.
Text of Note
دارد.
Text of Note
فرنگی نخودی آهار مهره. با تهنقش (صلیبی که درون یک بیضی قرار گرفته و در طرفین آن دو حرف R و G نوشته شده است).
Text of Note
میشن مشکی ضربی. با ترنج و سرترنج و جدول. قطر: ۳/۹.
NOTE RELATING TO THE COPY IN HAND
1
3
Text of Note
در دو برگ نونویس اول و آخر نام آن به صورت «مخمس مولوی قدس الله» و «مخمس مولوی روم» نوشته شده است.
Text of Note
رسالهها در متن و حاشیه نوشته شدهاند.
Text of Note
آغاز نسخه فهرست رسالهها و مطالب مجموعه و دستخط احمد گلچین معانی که نسخه را دیدد بود.
Text of Note
این یادداشتها در برگهای مختلف نسخه دیده میشود:
Text of Note
برگ ۲ر نام کتاب به صورت «جنگ ملا رومی» با قیمت آن به سیاق.
Text of Note
در دو ص ۴۵و ۴۶ معما به اسم محمدعلی، نام رساله بعدی مجموعه، تاریخ ۱۱۵۷ق، دعا برای رفع دشمن، اشعاری به خط احمد بن عطاءالله که تاریخ آن را سیاه کردهاند و جای ۴ یادداشت سیاه شده دیگر.
Text of Note
ص ۱۷۱ و ۱۷۲ دو سیاهه خرید، اشعاری به خط عطاءالله بن مصطفی.
Text of Note
ص ۱۷۴ دو رباعی به خط احمد.
Text of Note
ص ۲۰۸ نام رساله بعد و چند یادداشت سیاه شده. در همان صفحه با شنگرف نوشته شده: «تجربه الشنجرف».
Text of Note
مهر و نوشتههای ص ۳۰۰ سیاه شده است.
Text of Note
ص ۳۲۹ و ۳۳۰ یک نامه دوستانه و اشعاری در مدح پنج تن آل عبا در ۱۱۱۷ق (نام کاتب این اشعار به عمد سیاه شده است) و فهرست کتابهای کسی.
Text of Note
ص ۳۹۵ و ۳۹۶ یک رباعی به خط بزاز اصفهانی در ۱۲۴۷ق، یک رباعی به خط عبدالصمد بن عطاءالله در میانی و دو رباعی دیگر بدون اسم سراینده و نویسنده.
Text of Note
کسی در پشت طبله اول جلد صورت شمسه و تملکی که در آغاز نسخه تذکره دولتشاهی بوده را با مداد ترسیم کرده است.
Text of Note
جزوها ۸ برگی.
Text of Note
نسخه کامل است.
Text of Note
نشان صحاف در گوشه بالای سمت چپ ورق وسط هر جزو.
PROVENANCE NOTE
1
3
4
Text of Note
ص ۱۰ و ۳۵۷ و ۳۹۴ تملک محمدقاسم بن حسینعلی بیرجندی در ۱۱۰۹ق.
ص ۱۷۱ و ۱۷۲ مهر مستطیل «قال انی عبدالله ۲۱۲» (اثر این مهر در صفحات ۲۱۰ و ۲۵۹ و ۳۱۶ و ۳۲۹ و ۳۵۱ و ۳۵۷ و ۳۷۲ و ۳۹۵ و ۴۷۵ هم دیده میشود) و مهر بیضوی ناخوانا.
Text of Note
ص ۲۰۷ مهر مستطیل: «الهی عاقبت محمود گردان ۱۱۹۴» (همچنین ص ۳۳۴) و دو مهره سیاه شده دیگر.
Text of Note
ص ۲۰۸ دو مهر مستطیل به نقشهای: «ابن مصطفی و عطاءالله ۱۱۵۷» و «یا واهب العطیات».
Text of Note
ص ۲۷۷ و ۳۹۷ مهر شش گوش غیرمنتظم به نقش: «بنده آل محمدقاسم ۱۱۲۱».
Text of Note
در ص ۳۱۶ چهار بار اثر مهری بیضوی با نقش «الیس الله بکاف یا عبدالله ۱۱۹۸» کوفته شده است (و دو بار در ص ۳۳۶).
Text of Note
ص ۳۸۲ یک مهر مستطیل ناخوانا.
Text of Note
ص ۳۹۵ و ۳۹۶ مهر بیضوی: «عبده محمدحسن بن محمدکریم».
Text of Note
در دو ص ۴۵ و ۴۶ نقاشی شیر و خورشید با مداد و امضای عمل ابراهیم نقاش اصفهانی که جدید است.
EXTERNAL INDEXES/ABSTRACTS/REFERENCES NOTE
Name of source
ماخذ فهرست: جلد ۱/۲۹، صفحه ۴۱۹-۴۲۰.
Name of source
گزارش شگفتیهای جهان که بر اساس هفت اقلیم مرتب شده است. این کتاب جز خاتمه روضه الصفا است و سه نسخه دیگر از آن در دست است: