عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
NATIONAL BIBLIOGRAPHY NUMBER
Country Code
IR
Number
۱۰-۳۰۴۸۴
LANGUAGE OF THE ITEM
.Language of Text, Soundtrack etc
فارسی
TITLE AND STATEMENT OF RESPONSIBILITY
Title Proper
فصول نصیریه
General Material Designation
[نسخه خطی]
First Statement of Responsibility
/ از: خواجه نصیرالدین طوسی ( -۶۷۲ق.).
.PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC
Date of Publication, Distribution, etc.
ق ۱۱ق.
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
ص ۱۴۹-۱۸۸.
Dimensions
ربعی‌باریک. ۱۰*۱۹سم. ۱۹ص. ۲۱ و ۲۰+۱۶ه.
GENERAL NOTES PERTAINING TO DESCRIPTIVE INFORMATION
1
2
Text of Note
آغاز موجود: با ما وجود دانند و این چنین تعریف، زیرکان نپسندند تقسیم هرکه تفکر کند به اندک نظری بداند که موجودی که بود یا هستی او از غیر بود... .
Text of Note
... و این خلاف مذهب ایشان است و یکی از ایشان (نسخه بدل: دیگر آنکه یکی از ایشان) نیز اولیتر نبود بتاثر تا احباط کند و چون یکی دیگر را احباط کند (کلمه اخیر را ده صفحه بعد است که در نسخه نیست).
NOTES PERTAINING TO PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC.
Text of Note
این ش دفتر به خط نستعلیق است.
NOTES PERTAINING TO PHYSICAL DESCRIPTION
نوع خط:
تزئینات متن:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
Text of Note
شکسته نستعلیق و نسخ.
Text of Note
عناوین در سراسر دفتر شنگرف است.
Text of Note
اصفهانی شکری.
Text of Note
تیماجی قهوه‌ای با سجاف عطف از پارچه مشکی.
NOTE RELATING TO THE COPY IN HAND
1
2
Text of Note
روی ص ۱۱۹ (صفحه سفید فاصله بین ش ۱ و۲) نوشته‌ای به عربی در بیان ۵ مورد اختلاف اشاعره و معتزله و نوشته‌ای به فارسی دیده می‌شود درباره دعاء، که ابیاتی از مولوی در پایانش آمده و کنار آن نویسنده چنین نوشته «بحکم المامور معذور به قلم شکسته رقم به تصحیح این صحیفه پرداخت مما کتبه علی ۱۱۴۰».
Text of Note
ش ۳ و ۴ هرکدام نیمی از یک صفحه را فراگرفته است و هر دو از ص ۱۵۱ آغاز شده و در ۱۸۸ پایان یافته.
Text of Note
در ذیل نسخه در حاشیه صفحه سطوری از ترجمه فارسی نوشته که نسخه بدل است. در کنار دو برگ اول ش ۳ و ۴ حاشیه‌هائی با نشان «شرح» و بدون نشان نوشته شده بین صفحات ۱۵۰-۱۵۱ و ۱۶۲-۱۶۳ و ۱۷۴-۱۷۵.
EXTERNAL INDEXES/ABSTRACTS/REFERENCES NOTE
Name of source
ماخذ فهرست: مجلد پنجم، صفحه ۴۰۹۹-۴۱۰۱.
Name of source
نک: آثار و احوال خواجه، ۲۴۹-۲۵۰؛ ذریعه، ۱۶؛ دانشگاه، ۳/ ۵۶۳-۵۶۵؛ مجلس، ش ۱۸۰۳ و ۱۸۰۶.
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
این رساله دارای یک فصل است در توحید و خداشناسی (که خواجه نخست ان را نوشته) و سپس سه فصل دیگر در عدل، نبوت و امامت و معاد. (بعدها بدان افزود). هریک از فصل‌ها دارای عنوان‌های اصل، هدایه و تبصره است.
Text of Note
نسخه حاضر (که از اول و آخر و وسط افتاده‌هایی دارد که نشان داده خواهد شد) دارای مزیتی خاص است زیرا در هر صفحه از نسخه دو ستون است، یک ستون اصل فارسی فصول است و ستون دیگر ترجمه عربی آن است که به قلم رکن‌الدین گرگانی انجام یافته. در نوشتن ستون‌ها که در همه صفحات به صورت چلیپا نوشته شده کاملا دقت شده و ابتداء ستون اصل و ترجمه مطابقت کامل دارد و این خود نشان دهنده کمال ترجمه و دقت مترجم است و نیز موارد اختلاف ترجمه با اصل از لحاظ بسط و اختصار و سهو مترجم و سطوری از اصل که ترجمه نشده و اختلاف شیوه ترجمه به طوری که در همه جا یکسان نیست، به آسانی روشن می‌گردد. از جمله موارد اختلاف در اول اصل دوم از فصل اول است که گرگانی در ترجمه دچار سهو شده ( و در حاشیه نسخه ما بدان اشاره شده).
Text of Note
عبارت خواجه در فصول چنین است: «اصل و هرکه حقیقت واجب و ممکن چنان‌که گفتیم دانست، بی‌زیادت کلفتی داند که اگر واجبی نبود هیچ موجودی نتواند بود که موجود بغیر یعنی ممکن را - نه از خویش و نه از غیر، پیش از وجود آن غیر وجود نتواند بود». گرگانی این سخن خواجه را بدین گونه تعریف کرده: اصل - کل من عرف حقیقه الواجب و الممکن کما قلناه عرف بادنی فکر انه لولم یکن فی الوجود واجب الوجود لم یکن لشیء من الممکنات وجود اصلا لان الموجودات کلها یکون ممکنه و الممکن لیس له وجود و لا لغیره عنه وجود. چنان‌که پیداست کلمات عربی بین دو خط تیره ترجمه این جمله فارسی خواجه است: «ممکن را نه خود وجود است و نه غیر را از او وجود تواند بود» و این جمله علاوه بر اینکه مطابق اصل نیست، خود نادرست و ناتمام است.
Text of Note
تعریب صحیح سخن خواجه چنین تواندبود: «و الموجود بالغیرای الممکن، قبل وجود ذالک الغیر لا وجود له اصلا لا بنفسه و لا بالغیر».
Text of Note
از جمله موارد اختلاف ترجمه و اصل نیز سطوری است که خواجه در پایان فصل اول نوشته و توضیح داده که « چون این فصل در توحید تحریر افتاد برادری از برادران دینی اقتراح کرد تا باقی ابواب هم بدین منوال... پرداخته گردانید اگرچه علایق و عوائق... در غایب جمعیت بودند... فصلی چند بر فصول گذشته بر سبیل الحاق کرده آمد و اقتداء به سنت اهل عدل... در ترتیب ابواب اختیار کرده شد...
Text of Note
و چون از بحث در خالق فارغ شدیم اول در احوال خلق شروع کنیم و بعد از آن از کیفیت بعثت بحث کنیم».
Text of Note
این سطور بالا اصلا در ترجمه عربی نیامده. ترجمه فصول به عربی به قلم رکن‌الدین محمد بن علی فارسی گرگانی استرآبادی (ق ۸ق.) است که برخی دیگر از آثار خواجه را نیز به عربی برگردانیده (و به جز سید رکن‌الدین حسن استرابادی شاگرد خواجه و شارح قواعد العقائد است).
BOUND WITH
Title
دانشنامه شاهی
Author
/ مولی محمدامین استرآبادی
Bibliographic Record Identifier
497837
OTHER CLASS NUMBERS
Class number
۳۰۷۲
/
۳
ORIGINATING SOURCE
Country
ایران
Agency
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
Date of Transaction
20130630
ELECTRONIC LOCATION AND ACCESS
Electronic name
مطالعه متن کتاب MF
87856
a
Y
