عنوان

بررسی آلودگی آب های سطحی و زیرزمینی به فلزات سنگین در محدوده معدن مس- مولیبدن سونگون

شماره

‭۱۳۲۲۶پ‬

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

per

عنوان اصلي

بررسی آلودگی آب های سطحی و زیرزمینی به فلزات سنگین در محدوده معدن مس- مولیبدن سونگون

نام نخستين پديدآور

/حامد ملاپیری لیواری

نام ناشر، پخش کننده و غيره

: دانشکده علوم طبیعی

نام خاص و کميت اثر

‮‭۲۲۷‬ص‬

متن يادداشت

چاپی

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

کارشناسی ارشد

نظم درجات

در رشته زمین شناسی گرایش زیست محیطی

زمان اعطا مدرک

‮‭۱۳۹۲/۱۱/۲۵‬

کسي که مدرک را اعطا کرده

تبریز

متن يادداشت

محدوده مورد مطالعه در شمال استان آذربایجان‌صشرقی و در ‮‭۲۵‬ کیلومتری شهرستان ورزقان قرار دارد .این محدوده از دو حوضه ایلگینه‌صچای و زرنکاب‌صچای تشکیل شده است .معدن مس_مولیبدن سونگون در حوضه ایلگینه‌صچای و سد باطله آیت‌صکندی در بخش فوقانی حوضه زرنکاب‌صچای قرار دارد .از نظر زمین‌صشناسی اکثر سنگ‌صهای تشکیل دهنده-ی دو حوضه از نوع سنگ‌صهای آذرین و آهکی می‌صباشد .استخراج توده معدنی سونگون که از نوع پورفیری می‌صباشد با تولید مقدار زیادی باطله همراه می‌صباشد .این باطله‌صها در دره‌صی مجاور معدن) پخیرچای (انباشته می‌صشوند .برهم‌صکنش آب‌صهای سطحی و باطله‌صهای معدنی باعث انحلال کانی‌صهای تشکیل‌صدهنده‌صی باطله‌صها شده و فلزات موجود در این باطله‌صها وارد آب‌صهای جاری می‌صشود .وجود سنگ‌صهای آهکی در مجاور معدن باعث جلوگیری از کاهش ‮‭pH‬ و در نتیجه رسوب‌صگذاری بخش عمده‌صصی این فلزات از جمله مس) به شکل ترکیبات آبی رنگ سولفات مس (در پاشنه‌صی باطله‌صها رسوبگذاری کند .با این وجود بخشی از فلزات به صورت محلول انتقال یافته و تا پنج کیلومتر پایین‌صتر از باطله‌صها هنوز غلظت قابل توجهی دارند .بعضا در ایستگاه‌صهای دور از محدوده‌صی معدنکاری که به عنوان نمونه‌صهای شاهد و زمینه انتخاب شده‌صاند نیز غلظت بالایی از برخی فلزات از جمله سرب و کادمیوم را دارند که نشان‌صدهنده‌صی تاثیر عوامل زمین‌صزاد) توده‌صهای آذرین موجود در منطقه (بر کیفیت آب‌صهای محدوده‌صی مورد بررسی می‌صباشد .از جمله مهمترین این آنومالی‌صها را می-توان در نمونه‌صهای رودخانه‌صی سونگون‌صچای مشاهده نمود که دلیل آن را می‌صتوان ناشی از وجود زون اسکارنی بین توده معدنی سونگون و سنگ-های آهکی موجود در محدوده مورد بررسی دانست .از نظر استانداردهای آب آشامیدنی برخی فلزات مانند مس، سرب و کادمیوم و همچنین برخی آنیون‌صها مانند سولفات در برخی ایستگاه‌صها به خصوص ایستگاه‌صهای واقع در پاشنه باطله‌صها بالاتر از حد استاندارد می‌صباشند .با این وجود در امتداد جریان و تحت تاثیر فرآیند رسوب‌صگذاری اکثر پارامترها به زیر حد استاندارد کاهش یافته و کیفیت آب بهبود می-یابد .از نظر استانداردهای سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل ‮‭(FAO)‬ اکثر پارمترها مناسب ارزیابی می‌صشوند و قابلیت استفاده در بخش کشاورزی و دامداری را دارا می‌صباشند .بر اساس این استاندارد تنها ایستگاه‌صهای نمونه‌صبرداری واقع در پاشنه باطله‌صها دارای بیشترین آنومالی می‌صباشند و ایستگاه‌صهای واقع در پایین دست دارای کیفیت مناسبی می‌صباشند .از نظر شاخص ‮‭MI‬ و ‮‭HPI‬ نیز تمام ایستگاه‌صهای نمونه‌صبرداری دارای مقداری بیش از حد استاندارد می‌صباشند .با این وجود ایستگاه‌صهای‮‭۰۰۹ -R-I- ST‬و همچنین‮‭۰۰۱ -R-I- ST‬و‮‭۰۰۲ -R-I- ST‬دارای میزان آلودگی کمتری نسبت به دیگر ایستگاه‌صها می‌صباشند .بررسی تاثیر احتمالی سد باطله بر روی کیفیت آب‌صهای سطحی و زیرزمینی حوضه زرنکاب‌صچای نشان داد که بسیاری از نمونه‌صهای برداشت شده از نظر کیفی و به‌صویژه فلزات سنگین فاقد آنومالی مرتبط با سد باطله می‌صباشند .برخی آنومالی‌صها که در بعضی پارامترها مشاهده می-شود نیز دارای منشأ دیگری مانند زمین‌صهای کشاورزی موجود در منطقه و همچنین چاه‌صهای فاضلاب روستایی می‌صباشد

متن يادداشت

The study area is located in the East Azarbayjan province, 25 Km far from Varzaghan city which composed of two basins named Ilgineh and Zarnekab. Sungun copper mine and tailing dam located at Ilgineh and Zarnekab basins, rsepectiveley. Igneous and limestone rocks are the main lithology. Porphyritic ore extraction produces a large amount of tailings which dump in the nearby valley and their interaction with the run off waters pose a high concentration of heavy metal in waters. Limestone existence in the area buffers the pH decrease and cause heavy metal precipitation (mainly copper sulfate) in Pakhir riverbed. Furthermore high concentration of the heavy metals in the upstream which not affected by the mining activities shows the role of geogenic sources such as skarnic ore in Sungun river embankment. Concentration of some metals such as Cu, Pb, Kd and some anions such as sulfate in the water samples are more than maximum permissible level of potable water standards specially in Pakhir stream which leach the tailings, but according to FAO standards most of the waters of the area are safe and can be use in farming activires. Investigation on tailing dam showed no anomalies in heavy metals concentration related to the dam

مستند نام اشخاص تاييد نشده

ملاپیری لیواری، حامد

مستند نام اشخاص تاييد نشده

واعظی، عبدالرضا، استاد راهنما

مستند نام اشخاص تاييد نشده

حسین زاده، محمدرضا، استاد مشاور

يادداشت عمومي

سیاه و سفید

وضعیت فهرست نویسی

نمایه‌سازی قبلی