مجموعه بناهای یادمانی قلعه یزدگرد در استان کرمانشاه و ۱۸ کیلومتری سه راهی ریجاب به سرپل ذهاب قرار دارد. این مجموعه از سال ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۹ طی پنج فصل توسط ادوارد کیل مورد کاوش و بررسی قرار گرفت که حاصل آن کشف آثار منحصر به فردی از اواخر دورهی اشکانی تا صفوی است . در این میان گچبریهای فراوان و متنوع این مجوعه که از محوطهی گچ گنبد بدست آمده اطلاعات ما از هنر اشکانی به ویژه گچبری را دگرگون کرده است. زیرا تا قبل از کاوشناتمام کیل در این محل، باستانشناسان تصور میکردند که نقوش گچبری اشکانی منحصر به نقوش انتزاعی و عناصر معماری است. اما گچبریهای قلعه یزدگرد از اهمیت فزایندهی طرحهای انسانی در هنر گچبری اواخر دوره اشکانی خبرداد. با مروری بر این دادهها شاید بتون گفت که نقوش اساطیر یونانی از مهمترین این گچبریها هستتد. اساطیر یونانی در پی هجوم اسکندر و موج یونانی مابی یا هلنیسم به فرهنگ و هنر ایران راه یافت، هرچند که علاوه بر ویژگیهای اسطورهای اشکال هنری اساطیر نیز الهام بخش هنرمندان ایرانی قرار گرفت. در قلعه یزدگرد نیز اسطورههایی همچون پان، اروس، دیونیزوس و نیکه به تصویر درآمدهاند که تا کنون به طور جدی و اجمالی به آنها پرداخته نشده است. در این مقاله ابتدا نقوش متعلق به اسطورههای یونانی معرفی خواهد شد و سپس با نمونههای موجود اعم از گچبری، مجسمه سازی، نقاشی و نقش برجستههای همزمان خویش که از محوطههای تاریخی داخل و خارج از ایران کشف شدهاند مورد مقایسه و تحلیل قرا خواهند گرفت تا شاید از این رهگذر بتوان درک بهتری از کارکرد بناهایی که این گچبریها از آنان بدست آمده ارائه نمود و به مفهوم و و ماهیت واقعی این اساطیر در این کاخ - قلعه که در موقعیتی استراتژیک و در بین ایران و بینالنهرین واقع شده پی برد. باید خاط نشان کرد که در مورد این اساطیر با سوالات مختلفی روبرو هستیم اعم از اینکه علت حضور این همه اساطیر یونانی در این مکان آنهم در اواخر دوره اشکانی چیست؟آیا این اساطیر به مفهوم واقعی خویش تصویر شدهاند یا خیر؟ رابطه آنها با نقوش انسانی دیگر بویژه نقوشی که ظاهرا یونانی هستند، چیست؟ و غیره