عنوان

توصیف روز قیامت بر اساس آیات قرآن و روایات معصومین علیهم السلام

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

فارسی

عنوان اصلي

توصیف روز قیامت بر اساس آیات قرآن و روایات معصومین علیهم السلام

نام نخستين پديدآور

امین آرام

محل نشرو پخش و غیره

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

تاریخ نشرو بخش و غیره

1387

متن يادداشت

نگارنده این پایان نامه، در مقام به تصویر کشیدن صحنه های متفاوت و مرحله به مرحله و مرتّب روز قیامت بر اساس آیات قرآن مجید و متون اسلامی است، و این که: در قرآن و متون اسلامی، از روز قیامت به چه نام هایی تعبیر شده است؟ زمان شروع قیامت چه وقت است؟ حوادث روز قیامت در چه مکان و یا مکان هایی صورت می گیرد؟ چه حوادثی در روز قیامت اتّفاق می افتد؟ و نهایت این که: پایان روز قیامت، چگونه است و مدّت آن چگونه محاسبه می شود؟ و بعد از این روز، چه می شود؟ آیا به جهنّم رفتن، پایان آن است، یا به بهشت رفتن؟ و... شناخت جزئیات واقعه قیامت که وجودش بر اساس موازین عقلی حتمی است، به وسیله کسی می تواند به ما تفهیم شود که با عالم غیب در ارتباط بوده، از آینده خبر داشته باشد و این امر، از قدرت افراد عادی بشر، خارج است و کسی را می طلبد که قدرت خارق العاده ای داشته باشد، و کسانی جز پیامبران و معصومان علیهم السلام که از این امتیاز بشری برخوردار نیستند. بنا بر این، جستجو و تعمّق در گفتار آنها، در مورد وقایع روز قیامت، تنها راه شناخت جزئیات این واقعه بزرگ است. البته علاوه بر کلام آنها و مقدّم بر آن، آیات قرآن مجید است که منبع همه کلام غیب است و یقین ما به صحیح بودن آنها حتمی است. این نوشته، از پنج فصل تشکیل شده است. مسائل مطرح شده در فصل اوّل عبارت اند از: تاریخچه مطالعاتی در زمینه قیامت، و اهداف، حدود و اهمّیت مطالعه در این بحث. نگارنده در فصل دوم، نوشتار خود را به تفسیر موضوعی در آیات قیامت اختصاص داده و با استفاده از کتب تفسیری در این زمینه، موضوع را شرح و بسط داده است. فصل سوم، درباره رهیافت تحقیق، طرح تحقیق، فن تحقیق و طرح تحلیلی موضوع است. در این تحقیق، دیدگاه روایی به عنوان مقیاس مطالعاتی انتخاب شده و روایات از کتبی که توسّط علمای برجسته شیعه و سنّی تألیف شده اند، اقتباس شده و این دیدگاه به عنوان ابزار مطالعاتی علمی و مبنای تحلیلی محقّق در این موضوع است. فصل چهارم، در پنج بخش تنظیم شده است در بخش اوّل آن، نگارنده به بررسی نام های روز قیامت در قرآن، و همچنین اهداف و اساس نامگذاری آن پرداخته و در بخش سوم، به بررسی شرایط و علایم آغاز روز قیامت در قرآن و احادیث پرداخته، که نشانه های این روز مهم را نیز به دسته های قریب، متوسط و بعید تقسیم بندی نموده است. در بخش سوم، به بررسی شکل گیری صحرای محشر و مکان وقوع روز قیامت، پرداخته شده و این که بر اثر نفخ صور، چه تغییراتی در جهان هستی انجام می شود. در بخش چهارم، حوادث روز قیامت به ترتیب واقع شدن آنها بیان شده، که 25 واقعه مهم ذکر شده است. این بخش، در واقع، اساسی ترین بخش پایان نامه و منظور نگارنده از تنظیم و تهیه آن است. در بخش پنجم به بررسی چگونگی پایان روز قیامت پرداخته شده که برای افراد مختلف است و هر کس با قرار گرفتن در بهشت یا جهنّم به پایان این روز می رسد. در فصل پنجم، نتایج بحث های مختلفِ مطرح شده در فصل قبل، بیان شده، که به صورت قسمت به قسمت و به همان ترتیب فصل قبل آمده است و پس از استدلال بر هر فصل، نتیجه گیری آن نیز آمده است. 57 . جایگاه اهل بیت علیهم السلام در تفاسیر اهل سنّت، عبداللَّه جوان ملکوتی، دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، استاد راهنما: دکتر سیّد محمّدباقر حجتی، استادان مشاور: دکتر علی مهدی زاده و دکتر علیرضا فیض، 1376، 365ص. بررسی ولایت اهل بیت در پرتو آیه شریف «إنّما ولیّکم اللَّه...» با استناد به آرا و دیدگاه های علمای اهل سنّت درباره آیه یاد شده، و اثبات این که اهل بیت علیهم السلام در تفاسیر مهم اهل سنّت با اذعان و اعتراف اکثر مفسّران و محدّثان اهل سنّت، جایگاهی بس رفیع و منزلتی بی بدیل داشته اند و همراه و قرین قرآن اند، موضوع مورد نظر محقّق در این پایان نامه است. مقام والای اهل بیت پیامبرصلی الله علیه وآله به گونه ای در قرآن کریم و در جامعه اسلامی توسط معرّفی های عملی و مکرّر پیامبر گرامی اسلام، بارز و آشکار ترسیم گردیده که دانشمندان اهل سنّت نیز در آثار و کتب معتبر خویش به آن اذعان و اعتراف نموده اند. هرچند آنان در عمل، اهل بیت علیهم السلام را از صحنه سیاست و مدیریت جامعه کنار زده و پذیرا نشدند؛ ولی از نظر قولی؛ ضرورت مودّت، محبّت و ولایت آنان را پذیرا بوده در آثار و کتب حدیثی و تفسیری خود، احادیث بی شماری در فضیلت علی علیه السلام و اهل بیت او ضبط و نگارش کرده اند. علما و محقّقان گذشته و حال اهل سنّت به جایگاه والای اهل بیت عصمت و طهارت معتقد بوده، به تواتر روایات فضایل علی علیه السلام و اهل بیت آن حضرت اذعان دارند. نگارنده، قبل از ورود به بحث، مفاهیم لغوی مفردات موضوع یا مفردات آیه مربوط (مانند مفاهیم: آل، اهل بیت، آل عبا، عصمت و رجس یا غیر آنها از کتب معتبر لغت و معاجم) را بیان نموده است. تعبیر اهل بیت و اهل البیت در قرآن کریم در سه مورد به کار رفته است. هر مورد، معنای خاصّی دارد. بنا بر این، معنای اهل بیت بر حَسَب موارد، تفاوت می کند که در جای خود با طرح نظریات علما بررسی شده است. وی سپس به بهانه هدف کلّی موضوع، یعنی جایگاه عصمت و طهارت اهل بیت علیهم السلام، مفهوم عمومی عصمت پیامبران را مطرح کرده و از دیدگاه های مختلف علمی، تفسیری و روایی بحث نموده است. مقام، جایگاه و عصمت اهل بیت علیهم السلام از دیدگاه تفاسیر مهم اهل سنّت با نقل بیست روایت از مفسّران آنان از رهگذر آیه تطهیر، سپس طرح آرا و نظریات مفسّران بزرگ از تفاسیر مهم اهل سنّت، مطالب دیگر مورد بحث نگارنده است. جایگاه اهل بیت علیهم السلام در روایات کتب حدیثی و معاجم اهل سنّت، به طور مستقیم یا با واسطه برخی از کتب شیعه، مانند کتاب غایةالمرام مرحوم بحرانی، از دیگر مباحث این پایان نامه است و مکمّل آن، بررسی آرا و اقوال و نظریات و احادیث تفسیری و احادیث کتب حدیثی با ذکر احادیث نمونه از فریقین است. همچنین، سرسختی بی دلیل دو طایفه از مخالفان اهل بیت علیهم السلام و بی توجّهی آنان نسبت به اعترافات همسران پیامبرصلی الله علیه وآله و تصریح آن حضرت، و نیز موقف خاصّ آیه تطهیر در میان آیات مربوط به همسران پیامبرصلی الله علیه وآله، استقلال یا وابسته بودن آیه تطهیر، دو تیره شدن خاندان وسیع پیامبرصلی الله علیه وآله: زنان پیامبرصلی الله علیه وآله و اهل البیت (اهل کسا)، مطالب مهم دیگری است که نگارنده در قسمت دیگر نوشته خود، به تشریح آنها پرداخته است. منظور از «اراده»، در آیات قرآنی، مثلاً در آیه «إنّما یرید اللَّه...»، تکوینی است یا تشریعی؟ نگارنده با مطرح کردن این بحث، به تعریف اراده تکوینی و تشریعی و ذکر نمونه هایی پرداخته است. سپس برای اثبات این که در آیه تطهیر، نوع اراده تکوینی و متعلّق اراده اِذهاب رِجس و دور نگه داشتن پلیدی و تطهیر اهل بیت است، می گوید که آل عبا و اهل کسا از عناوینی است که عنوان «مُشیر»، «عَلَم» و «قضیه خارجیه» را دارند و حدیث کسا و روایات آیه تطهیر نیز در حدّ تواتر است نه استفاضه. جایگاه اهل بیت علیهم السلام از رهگذر آیه مباهله با ذکر مفهوم لغوی مباهله و ذکر روایات و نظریات تفسیری مفسّران معروف اهل سنّت درباره جریان مباهله و نقل نظر دو تن از علمای شیعه (سیّد رضی و علامه طباطبایی) و نقل روایاتی در تفسیر آیه مباهله، و در نهایت، بررسی اشکالات صاحب تفسیر المنار و سیّد قطب در مورد عدم شمول آیه نسبت به اهل بیت علیهم السلام ، در این قسمت از پایان نامه تبیین شده است. آخرین بحث، درباره ولایت اهل بیت در پرتو آیه «إنّما ولیّکم اللَّه...» با ذکر مفهوم لغوی ولایت و نقل روایات و نظریات تفسیری مهم اهل سنّت است و با نقد و بررسی، نادرستی سخن علمای اهل سنّت درباره ولایت ثابت شده است. سپس انواع ولایت ها در قرآن، مورد بحث و بررسی قرار گرفته و آن گاه، ولایت اهل بیت با الهام از حبّ متقابل خدا و رسول در آیه شریف «و من یرتد منکم عن دینه...» با نقد و بررسی آرا و دیدگاه های علمای اهل سنّت درباره آیه یاد شده مطرح شده است. نگارنده، در پایان به این نتیجه رسیده است که اهل بیت علیهم السلام در تفاسیر مهم اهل سنّت با اذعان و اعتراف اکثر مفسّران و محدّثان سنّی جایگاهی بس رفیع و منزلتی بی بدیل دارند و همراه و قرین قرآن اند.

مشخصه منبع قراردادي

نوع ماده

پ‍ای‍ان‌ن‍ام‍ه;