عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
شماره کتابشناسی ملی
کد کشور
IR
شماره
۱۰-۳۰۴۸۲
زبان اثر
زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن
فارسی
عنوان و نام پديدآور
عنوان اصلي
دانشنامه شاهی
نام عام مواد
[نسخه خطی]
نام نخستين پديدآور
/ از: مولی محمدامین استرآبادی ( -۱۰۳۶ق.).
وضعیت نشر و پخش و غیره
تاریخ نشرو بخش و غیره
ق ۱۱ق.
مشخصات ظاهری
نام خاص و کميت اثر
ص ۱-۱۱۶.
ابعاد
ربعی‌باریک. ۱۰*۱۹سم. ۱۹ص. ۲۱ و ۲۰+۱۶ه.
یادداشتهای کلی مربوط به اطلاعات توصیفی
آغاز، انجام، انجامه
1
آغاز، انجام، انجامه
2
متن يادداشت
آغاز کتاب: الحمد لله الذی عرفنا نفسه... .
متن يادداشت
آغاز نسخه حاضر: علامه علماء الزمان نادره العصر و الاوان نواب معلی القاب سلطان السادات... الصدر الاعظم... سمی خیر اجداده... کرات و مرات تصریح باین معنی واقع شده بود که نواب کامیاب دین پناه... السلطان بن السلطان قطب الحق و الدین... در حداثت سن و عنفوان شباب... حاوی معظم کمالات شده‌اند در خاطر فاتر گذشت که انموذجی از غوامض مسایل حکیمه و کلامیه و منطقیه و اصولیه جمع کند و آنرا بر طرفی از ادعیه ماثوره... نماید و آنرا هدیه مجلس شریف... کند... .
متن يادداشت
... و اجعلنی من خیار العالم.
متن يادداشت
الهی تو ای درویش دوست/ که آسایش خلق در ظل اوست
متن يادداشت
بسی بر سر خلق پاینده دار/ بتوفیق طاعت دلش زنده دار
متن يادداشت
... و انصره وانصر عساکره... من الملک العلام.
یادداشتهای مربوط به نشر، بخش و غیره
متن يادداشت
این شماره دفتر شکسته نستعلیق مورخ ۱۰۶۰ق. است و نام کاتب که در ذیل رقم او بوده سیاه شده.
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر
مشخصات ظاهری
نوع خط:
مشخصات ظاهری
تزئینات متن:
مشخصات ظاهری
نوع کاغذ:
مشخصات ظاهری
تزئینات جلد:
متن يادداشت
شکسته نستعلیق و نسخ.
متن يادداشت
عناوین در سراسر دفتر شنگرف است.
متن يادداشت
اصفهانی شکری.
متن يادداشت
تیماجی قهوه‌ای با سجاف عطف از پارچه مشکی.
یادداشتهای مربوط به نسخه موجود
خصوصیات نسخه موجود
1
خصوصیات نسخه موجود
2
متن يادداشت
روی ص ۱۱۹ (صفحه سفید فاصله بین ش ۱ و۲) نوشته‌ای به عربی در بیان ۵ مورد اختلاف اشاعره و معتزله و نوشته‌ای به فارسی دیده می‌شود درباره دعاء، که ابیاتی از مولوی در پایانش آمده و کنار آن نویسنده چنین نوشته «بحکم المامور معذور به قلم شکسته رقم به تصحیح این صحیفه پرداخت مما کتبه علی ۱۱۴۰».
متن يادداشت
در کنار صفحه دوم نسخه، حاشیه‌ای با نشان «ح ل سلمه الله» دیده می‌شود.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر
يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع
ماخذ فهرست: مجلد پنجم، صفحه ۴۰۹۷-۴۱۰۱.
يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع
نک: ذریعه، ۸/ ۴۶؛ آستان قدس، ۴/ ۹۹؛ سپهسالار، ۴/ ۴۰۳.
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
این کتاب دارای چهل فائده است در مسایل کلامی، فلسفی، منطقی، اصول فقه و عبادات. مولف آن را برای قطب‌الدین محمدشاه دکنی ساخته و در دیباچه این کتاب گوید: «چون این رساله در طریقه خاصه بمنزله کتاب اربعین فخر رازی است در طریقه عامه مرتب بر چهل فائده شد».
متن يادداشت
در فائده اول دانشمندان را به ۶ فرقه تقسیم کرده اشراقیان، صوفیان متشرع، مشائیان، کلامیان، پیروان معصومین و تنها فرقه آخر را بر صواب دانسته. در ذیل این فائده تاریخچه آغاز رواج علم اصول فقه و روش فلسفی و نظری را در اصول عقائد پس از کلینی، و تحولات آن را تا زمان علامه حلی و پس از علامه تا زمان استاد خود میرزا محمد استرآبادی (البته براساس معتقدات خود) شرح داده. وی علامه را پایه‌گذار و مروج طریقه مرکبه (خلط بین طریقه و نقلی در کلام و در اصول فقه) می‌شناسد و روشی را که او در باب تقسیم احادیث به ۴ قسم ابداع و شیوه‌ای را که در تصحیح و جرح و تعدیل اخبار و اجماعات اتخاذ کرده و بعدها مورد پسند شهید ثانی و شیخ علی کرکی و دیگران قرار گرفته، بغفلت منسوب داشته و در بیان آغاز پیکار خود با مجتهدان می‌گوید: «پس ایشان (یعنی میرزا محمد استرآبادی) بعد از آنکه جمیع فنون احادیث را به فقیر تعلیم کردند اشاره کردند که - احیاء طریقه اخباریان بکن و شبهاتی را که معارضه با آن طریقه دارد، رفع کن؛ مرا این معنی بر خاطر می‌گذشت لیکن رب العزه تقدیر کرده بود که این معنی بر قلم تو جاری شود- پس فقیر بعد از آنکه جمیع علوم متعارفه را از اعظم علماء آن فنون اخذ کرده بودم در مدینه منوره سر به گریبان فکر فرو می‌بردم... تا آنکه به توفیق رب العزه... به اشاره لازم الاطاعه امتثال نمودم و به تالیف فوائد مدینه موفق شدم و به مطالعه شریف ایشان رسید». استرآبادی در این کتاب از قطب رازی قوشچی و گرگانی به خوبی یاد کرده و بر دوانی و صدر دشتکی تاخته و هرجا مناسبتی پیش آمده از تعرض و طعن بر دوانی و صدرالدین شیرازی دریغ نداشته و به تکرار آن دو را مخرب دانش‌ها متظاهر و مرائی و افکار آنان را نادرست و واهی و خیالات فاسد خوانده است. وی در یک جا گوید: «منطق و حکمت و کلام... به برکت افکار صحیحه سلطان المحققین نصیر المله و الدین و انظار مستقیمه قطب المله و الدین و در نتیجه تنقیح سید المحققین... جرجانی و مولانا علی قوشجی تنقیح تمام یافته بود و چون نوبت... به ین دو مشکک مستعجل متخاصم حریص در تخریب کلام قوم به قصد تحصیل جاه و شهرت در میانه عوام رسید، طرفی از منطق و اکثر حکمت و کلام را حرکت قهقرائی به خلاف صواب دادند و فاضل دوانی می‌خواست به وسیله رد کلام محققین رئیس محققین شود و در واقع همگی افکار او واهی است چنان‌که در این رساله و در فوائد مدنیه بیان کرده‌ایم» در دنباله سخن بالا، عقیده‌ای که درباره چند کتاب اظهار داشته جالب است: «از چند چیز که نزد اهل تحقیق، تحصیل آن شبیه است به اینکه شخص تفحص کند کاهدانی را به قصد آنکه سوزن گم شده یابد، یکی از آن فن معمی، دیگری کافیه ابن حاجب در نحو دیگری شرح جامی، دیگر حواشی دنیه دوانیه بر شرح جدید تجرید و بر حواشی مطالع و تهذیب منطق و فقیر به قصد هدایت خلق اظهار این معنی کرد».
متن يادداشت
در ذیل فائده شانزدهم سخن دیگر مانند این سخن دارد که جالب است: «دو کتاب است که در بلاد عجم تعلیم و تعلم آن شایع شده یکی شرح جامی بر کافیه ابن حاجب و یکی حواشی دوانی بر شرح تجرید و با آنکه اکثر فضلای عجم ادراکات عالیه دارند عایق ایشان از تحصیل حق، این دو کتاب است».
متن يادداشت
پس از این برنامه خاصی برای تحصیل علوم پیشنهاد کرده است (ص ۳۲).
متن يادداشت
در فائده ۲۴، حدیث معروف منقول از حضرت سجاد (ع) را که (سوره توحید نازل شد برای مردم آخر زمان که افکار عمیق دارند) چنین معنی کرده است: مردم آخر زمان در اثبات توحید به دلیل نقل مانند سوره توحید اکتفا خواهند کرد.
متن يادداشت
در فائده سیم در باب صفات ذات و صفات فعل سخن گفته و اراده و علم و کلام را از صفات فعل دانسته در فائده ۳۸ تمام دعاء کمیل را نقل کرده (به مناسبت سخن درباره خلود کفار) و فائده ۴۰ نیز در ادعیه و عبادات است.
متن يادداشت
استرآبادی در دانشنامه از فوائد مدنیه و حواشی خود بر کافی به تکرار یاد کرده. نسخه‌ای از این کتاب در کتابخانه رضوی، دانشکده حقوق و سپهسالار موجود است.
صحافی شده در این جلد
عنوان
قواعد العقائد
عنوان
فصول نصیریه
عنوان
فصول نصیریه (ترجمه...)
پديدآور
/ خواجه نصیرالدین طوسی ( -۶۷۲ق.)
پديدآور
/ خواجه نصیرالدین طوسی ( -۶۷۲ق.)
پديدآور
/ خواجه نصیر از شیخ رکن‌الدین محمد بن علی
شماره بخش يا قسمت
، ص ۱۱۸-۱۴۸.
شماره بخش يا قسمت
، ص ۱۴۹-۱۸۸.
شماره بخش يا قسمت
، ص ۱۴۹-۱۸۸.
سایر رده بندی ها
شماره رده
۳۰۷۲
/
۱
مبدا اصلی
کشور
ایران
سازمان
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
تاريخ عمليات
20130629
دسترسی و محل الکترونیکی
نام الکترونيکي
مطالعه متن کتاب اطلاعات رکورد کتابشناسی
نوع ماده
MF
کد کاربرگه
87856
اطلاعات دسترسی رکورد
سطح دسترسي
a
تكميل شده
Y
